لطفا صبرکنید
بازدید
4705
4705
آخرین بروزرسانی:
1397/10/24
کد سایت
fa93358
کد بایگانی
109995
نمایه
زندگینامه طلحة بن مصرف
طبقه بندی موضوعی
اهل بیت و یاران
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
طلحة بن مُصَرِّف که از قاریان برجسته به شمار میآمد، آیا شیعی مذهب بود؟
پرسش
طلحة بن مُصَرِّف کیست؟ آیا شیعه بود؟
پاسخ اجمالی
طلحة بن مصرّف بن عمرو بن کعب بن جحدب،[1] که با کنیههای ابوعبدالله،[2] و أبومحمد،[3] نیز شناخته میشد، از قبیله همدان بود. وی فردی ثقه، صالح و عابد،[4] و از قاریان برجسته شهر کوفه بود که به «سیّد القُرَّاء» شهرت داشت،[5] اما به دلیل تمایل نداشتن به اشتهار، مردم را در زمینه قرائت به اعمش ارجاع میداد.[6] او در سال 112 هجری از دنیا رفت.[7]
برخی قرائن و شواهد حاکی از آن است که وی عثمان را بر امام علی(ع) برتری میداد؛[8] و در همین راستا گزارش شده است که ابراهیم بن مالک اشتر نخعی او را به همین جهت مورد لعن قرار داد.[9]
اما در طرف مقابل، نشانههایی از تمایل او به اهلبیت(ع) نیز وجود دارد:
1. از او نقل است که میگفت: «کینهداشتن نسبت به بنی هاشم از نشانههای نفاق است».[10]
2. همچنین او گزارشی را نقل میکند که بر اساس آن، امام علی(ع) در میدان کنار مسجد کوفه از حاضران خواست که هر که این کلام پیامبر(ص): «مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلَاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ» را شنید، گواهی دهد؛ و چندین نفر هم گواهی دادند».[11] اصل نقل چنین حدیثی توسط او میتواند نشانگر تمایل درونیاش به امام علی(ع) باشد.
3 . ابن ابی الحدید به نقل از صحیح بخاری و مسلم، گزارش ذیل را نقل میکند:
طلحه میگوید که از عبدالله بن أبی أوفی پرسیدم: آیا پیامبر اسلام(ص) وصیتی کرده بود؟! او پاسخ منفی داد. دوباره پرسیدم: با آنکه حضرتشان به مردم توصیه میکرد که وصیت کنند، چگونه میتوان تصور کرد که خودشان وصیتی نکرده باشند؟! او پاسخ داد که قرآن وصیت پیامبر(ص) بود. [12]
این گزارش نیز نشانگر آن است که با طرح پرسشهایی از این دست، تلاش داشت تا جریانی که منکر وصیت پیامبر(ص) بودند را به چالش بکشد.
در پایان باید گفت که جو حاکم بر آن دوران به گونهای بود که با مشاهده یکی دو رفتار و گفتار بسیاری از افراد، نمیتوان در مورد اعتقادات قلبی آنان به نتیجه قطعی رسید.
برخی قرائن و شواهد حاکی از آن است که وی عثمان را بر امام علی(ع) برتری میداد؛[8] و در همین راستا گزارش شده است که ابراهیم بن مالک اشتر نخعی او را به همین جهت مورد لعن قرار داد.[9]
اما در طرف مقابل، نشانههایی از تمایل او به اهلبیت(ع) نیز وجود دارد:
1. از او نقل است که میگفت: «کینهداشتن نسبت به بنی هاشم از نشانههای نفاق است».[10]
2. همچنین او گزارشی را نقل میکند که بر اساس آن، امام علی(ع) در میدان کنار مسجد کوفه از حاضران خواست که هر که این کلام پیامبر(ص): «مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلَاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ» را شنید، گواهی دهد؛ و چندین نفر هم گواهی دادند».[11] اصل نقل چنین حدیثی توسط او میتواند نشانگر تمایل درونیاش به امام علی(ع) باشد.
3 . ابن ابی الحدید به نقل از صحیح بخاری و مسلم، گزارش ذیل را نقل میکند:
طلحه میگوید که از عبدالله بن أبی أوفی پرسیدم: آیا پیامبر اسلام(ص) وصیتی کرده بود؟! او پاسخ منفی داد. دوباره پرسیدم: با آنکه حضرتشان به مردم توصیه میکرد که وصیت کنند، چگونه میتوان تصور کرد که خودشان وصیتی نکرده باشند؟! او پاسخ داد که قرآن وصیت پیامبر(ص) بود. [12]
این گزارش نیز نشانگر آن است که با طرح پرسشهایی از این دست، تلاش داشت تا جریانی که منکر وصیت پیامبر(ص) بودند را به چالش بکشد.
در پایان باید گفت که جو حاکم بر آن دوران به گونهای بود که با مشاهده یکی دو رفتار و گفتار بسیاری از افراد، نمیتوان در مورد اعتقادات قلبی آنان به نتیجه قطعی رسید.
[1]. ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج 6، ص 308، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، 1418ق.
[2]. همان.
[3]. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، تحقیق، تدمری، عمر عبد السلام، ج 7، ص 386، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ دوم، 1409ق.
[4]. ابن جوزی، عبد الرحمن بن علی، المنتظم، محقق، عطا، محمد عبد القادر، عطا، مصطفی عبد القادر، ج 7، ص 154، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1412ق.
[5]. زرکلی، خیر الدین، الاعلام، ج 3، ص 147، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ هشتم، 1989م.
[6]. الطبقات الکبرى،ج 6، ص 308.
[7]. ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، المعارف، ص 529، قاهره، الهیئة المصریة العامة للکتاب، چاپ دوم، 1992م.
[8]. تاریخ الإسلام، ج 7، ص 388.
[9]. ابو الصلاح الحلبی، تقی بن نجم، تقریب المعارف، محقق، مصحح، تبریزیان(الحسون)، فارس، ص 296، قم، الهادی، چاپ اول، 1404ق.
[10]. محب الدین طبری، أحمد بن عبد الله، ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی ع، ج 1، ص 66، قاهره، مکتبة القدسی، 1356 ق.
[11]. شیخ طوسی، محمد بن حسن، الامالی، ص 334، قم، دار الثقافة، چاپ اول، 1414ق.
[12]. ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج 2، ص 53، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، 1404 ق.
نظرات