جستجوی پیشرفته
بازدید
15824
آخرین بروزرسانی: 1397/04/09
خلاصه پرسش
آیا امام هادی(ع) در مورد صوفیه و دراویش فرمودند حتی آنانی که خود را به اهل‌بیت(ع)‌ منتسب می‌کنند را نیز باید طرد کرد؟
پرسش
متن عربی حدیث زیر و معنای دقیق آن و منبع و رجال آن چیست؟ آیا این حدیث صحیح است؟ امام هادی(ع) در پاسخ شخصی نسبت به صوفی‌گری فرمود: «همانا پست‌ترین دراویش آنهایی هستند که خود را به ما اهل‌بیت نسبت می‌دهند...».
پاسخ اجمالی
با جست‌وجویی که داشتیم، اولین منابعی که این روایت را نقل کرده‌اند، کتاب‌هایی؛ مانند حدیقة الشیعه مقدس اردبیلی[1] و الهدایا لشیعة ائمة الهدی مجذوب تبریزی[2] هستند که در قرن دهم و یازدهم تألیف شده‌اند. البته آنان این روایت را از شیخ مفید(متوفای 413 ق) نقل می‌کنند که در کتاب‌های قابل دسترس شیخ مفید چنین روایتی را نیافتیم.
به هر حال جدا از موضوع اعتبار سندی، متن و ترجمه روایت چنین است:
«روى الشیخ المفید -رحمه الله- بإسناده عن محمّد بن الحسین بن أبی الخطّاب، عن أبی الحسن العسکری (ع) قال: کنت‏ مع‏ الهادی‏ علی بن محمّد(ع) فی مسجد النبی(ص) فأتاه جماعة من أصحابه منهم أبو هاشم الجعفری، وکان رجلاً بلیغاً، و کانت له منزلة عظیمة عنده، ثمّ دخل المسجد جماعة من الصوفیة و جلسوا فی جانبه مستدیراً، و أخذوا بالتهلیل، فقال(ع): "لا تلتفتوا بهؤلاء الخدّاعین؛ فإنّهم خلفاء الشیاطین، و مخرّبوا قواعد الدِّین، یتزهّدون لإزاحة الأجسام، و یتهجّدون لتصید الأنعام، یتجوّعون عُمراً حتّى تدبّخوا للإکاف حُمُراً، لا یهلّلون إلّا لغرور الناس، و لا یقلّلون الغذاء إلّا لِمَلأ العِساس و اختلاس قلب الدِفناس، یکلّمون بأملیلائهم فی الحبّ، و یطرحونهم بأدلیلائهم‏ فی الجبّ، أورادهم الرقص و التصدیة، و أذکارهم الترنّم و التغنیة، فلا یتبعهم إلّا السفهاء و لا یعتقدهم إلّا الحمقاء، فمَن ذهب إلى زیارة أحدٍ منهم حیاً أو میتاً فکأنّما ذهب إلى زیارة الشیطان و عبادة الأوثان، و مَن أعان أحداً منهم فکأنّما أعان یزید و معاویة و أبا سفیان". فقال رجل من أصحابه: و إن کان معترفاً بحقوقکم؟ قال: فنظر إلیه شبه المُغضب و قال: "دع ذا عنک، مَن اعترف بحقوقنا لم یذهب إلى عقوقنا، أما تدری أنّ أخسّ الطوائف الصوفیة و الصوفیة کلّهم من مخالفینا، و طریقتهم مغایرة لطریقتنا؟! و إن هم إلّانصارى و مجوس هذه الامّة، اولئک یجهدون فی إطفاء نور الله و الله متمّ نوره و لو کره الکافرون"».
شیخ مفید(ره) به اسناد خود از محمد بن حسین بن أبی‌الخطاب از امام هادی(ع) روایت می‌کند که با حضرتشان در مسجد النبی(ص) بودم که گروهی از یاران حضرت از جمله أبو هاشم جعفری که فردی بلیغ و مورد اعتماد امام بود، وارد مسجد شدند. بعد از آنها نیز گروهی از صوفیه وارد مسجد شده و در کنار حضرت، دایره‌وار نشسته و شروع به گفتن ذکر لا اله الا الله کردند! امام(ع) فرمود: «به این گروه نیرنگ‌باز توجهی نکنید؛ زیرا آنان جانشینان شیطان‌ها و خراب کنندگان ستون‌های دینند، برای دور کردن بیماری از بدنشان زهد ورزیده و برای شکار مردم به شب‌زنده‌داری رو می‌آوردند. عمری را به گرسنگی می‌گذرانند تا برای پلان‌هایشان خرانی را بیابند. جز برای فریب مردم، ذکر "لا إله إلا الله" نمی‌گویند و کم‌غذا خوردنشان تنها برای پرکردن انبان‌های بزرگ و ربودن دل افراد نادان است. در سخنانشان از عشق می‌گویند، اما مریدانشان را به تدریج در چاه می‌اندازند، دعا و وردشان رقصیدن و کف‌زدن بوده و ذکرشان طرب‌انگیزی و آوازه‌خوانی می‌باشد. تنها افراد سفیه از آنان پیروی مرده و تنها افراد احمق به آنان اعتقاد پیدا می‌کنند. هرکه به دیدار یکی از زندگان یا مردگانشان برود، گویا به دیدار شیطان و بت پرستان رفته است و هرکه به یکی از آنان یاری برساند، گویا به یزید و معاویه و ابوسفیان کمک کرده است.
بعد از سخنان حضرت، یکی از یارانشان پرسید: حتی اگر به جایگاه شما معترف باشند؟! امام دهم با غضب به او نگریست و فرمود: «این پرسش را کنار بگذار! کسی که به جایگاه ما معترف است، در مسیر ناراحتی ما گام نمی‌نهد، آیا نمی‌دانی که پست‌ترین طایفه‌ها صوفیانند، تمامی آنان از مخالفان ما هستند، راه آنان با راه ما همگونی ندارد، آنان بسان نصاری و مجوس این امت‌اند، تلاش آنان این است که نور خدا را خاموش کنند و خداوند نورش را تمامی خواهد بخشید، گرچه خوشایند کافران نباشد».

[1]. مقدس اردبیلى،‏ حدیقة الشیعة، ج ‏2، ص 799 – 800، قم، انصاریان‏، چاپ سوم‏، 1383ش.(البته در انتساب این کتاب به مقدس اردبیلی تردیدهایی وجود دارد).
[2]. مجذوب تبریزى، محمد، الهدایا لشیعة أئمة الهدى(شرح أصول الکافی)، ج 1، ص 106 - 107، قم، دار الحدیث‏، چاپ اول، 1429ق.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها