جستجوی پیشرفته
بازدید
4601
آخرین بروزرسانی: 1399/09/30
خلاصه پرسش
منظور از ادا نشدن حق رهبانیت از سوی برخی مسیحیان که در آیه 27 سوره حدید به آن اشاره شده چیست؟!
پرسش
منظور از رعایت نکردن حق رهبانیت در آیه 27 حدید چیست؟
پاسخ اجمالی

در آیه‌ی 27 سوره حدید خدای متعال می‌فرماید: پیروان مسیح(ع) از پیش خود رهبانیتى بدعت نهادند که ما چنین چیزی ‌را از آنان نخواسته بودیم، بلکه تنها از آنان خواسته بودیم که در راه رضایت خداوند بکوشند: «...وَ رَهْبانِیَّةً ابْتَدَعُوها ما کَتَبْناها عَلَیْهِمْ إِلاَّ ابْتِغاءَ رِضْوانِ اللَّهِ».

در ادامه آیه آمده است: اما حق آن‌را نیز به خوبی ادا نکردند: «فَما رَعَوْها حَقَّ رِعایَتِها».  

در مورد این‌که منظور از «ادا نکردن حق» دقیقاً چیست؟ و رهبانیت چه حقی بر پیروان مسیح(ع) داشت، در روایات و تفاسیر مطالبی مطرح شده است؛ مانند:

  1. استثنای (الّا) در این آیه، استثنای منقطع است. بدین معنا که ما آن رهبانیت را بر آنان واجب نکرده بودیم، بلکه خود آنان براى خوشنودى خدا و به دست آوردن رضایت او، چنین روشی را برای خود برگزیدند، ولى آن‌گونه که باید، همان رهبانیت خودساخته را حفظ نکرده، و از حدود آن تجاوز کردند.

از این بخش از آیه استفاده می‌شود، رهبانیتى که پیروان عیسی(ع) از پیش خود ساختند، هرچند خداى متعال آن‌را تشریع نکرده بود، ولى به هر حال مورد رضایت خداى تعالى بود؛[1] چرا که در آغاز نوعى زهدگرایى و از ابداعات نیک محسوب می‌شد، مانند بسیارى از مراسم و سنت‌هاى حسنه‌‏اى که هم اکنون در میان مردم رایج است، و کسى نیز روى آن به عنوان تشریع و دستور خاص شرع تکیه نمی‌‏کند، ولى مشکل آن‌جا بود که این سنت بعدها به انحراف گرایید و آلوده با خرافات و مسائلی مخالف فرمان الهى و حتی ارتکاب برخی گناهان شد، تعبیر قرآن به جمله‌ی «فما رَعَوْها حَقَّ رِعایَتِها»؛ دلیل بر آن است که اگر حق آن ادا می‌شد سنت خوبى بود.[2]

بنابر این ضمیر «رَعَوْها» و «رِعایَتِها» به رهبانیت برمی‌گردد، و معنایش این است که پیروان مسیح آن‌گونه که سزاوار بود حق رهبانیت را رعایت نکردند، بلکه اکثر آنها به تثلیث گراییدند.

  1. برخی معتقدند؛ اگر چه این رهبانیت تشریع از سوی خدا نبود و خود پیروان مسیح آن‌را به جهت خشنودی خدا بر خود ابداع کردند، اما همین ابداع مانند نذر است که بر نذر کننده واجب است، نذر خویش را ادا کند؛ چون عهدی است با خدا و شکستن آن جایز نیست.[3] اما مسیحیان بر این عهد خود پایدار نماندند.
  2. در روایتی از عبد اللَّه بن مسعود در تفسیر «فَما رَعَوْها حَقَّ رِعایَتِها» نقل شده است: روزى در کنار پیامبر(ص) بودم، حضرت فرمود: می‌دانى چرا بنی‌اسرائیل رهبانیت را ابداع کردند؟ گفتم خداى تعالى و رسول او داناترند. فرمود: بعد از عیسى گروهی از جباران و ستم‌گران بر آنها مسلط گشتند، و فسق و گناه را علنی کردند؛ مؤمنان از بنی‌اسرائیل با آنها به مقابله برخاستند و به شهادت رسیدند. سه مرتبه این نبرد و مقابله انجام شد که اکثر آنها کشته شدند و اقلیتی ماندند که گفتند؛ اگر ما بعد از این با جباران به نبرد بپردازیم همه‌ی ما کشته خواهیم شد و کسى که عبادت خداى تعالى انجام دهد یافت نخواهد شد؛ لذا بهتر آن است که متفرق شویم و در دل کوه‌ها پناه گیریم تا آن‌که خدای متعال پیامبری را که به عیسى وعده داده، مبعوث گرداند. پس از آن رهبانیت را برگزیدند، اما زمانی که من مبعوث شدم بعضى به من ایمان آوردند و بعضى کافر شده به تثلیث قائل شدند. پس هر کس به من ایمان آورد، رعایت رهبانیت مبتدعه خود را کرده، و هر کس ایمان نیاورد رعایت آن‌را چنانچه حقش بوده نکرده است.[4]

بر اساس این روایت، رعایت حق رهبانیت در این‌جا ایمان به پیامبر اسلام(ص) است؛ یعنی همان پیامبری که عیسی(ع) آمدنش را به پیروان خویش مژده داده بود.

  1. نظر دیگر آن است که اینها رهبانیت را برای خوشنودی و رضای خداوند بدعت نمودند، اما در مقام عمل، آن‌را برای دنیا‌طلبی و ریاکاری انجام دادند.[5] و بدیهی است رهبانیتی که توأم با ریا و دنیاطلبی باشد مورد پذیرش خدای متعال نیست، بنابر این حق رهبانیت ادا نشده است.
  2. برخی نیز معتقدند؛ صالحان و مؤمنان از پیروان عیسی رهبانیت را شروع نمودند و بر همان اساس عمل کرده و از دنیا رفتند، اما نسل بعدی فقط در زبان به آنها اقتدا نمودند، نه در عمل، و اینها کسانی هستند که حق رهبانیت را رعایت نکرده بودند.[6]

قابل توجه است که بیشتر این تفاسیر، منافاتی با یکدیگر نداشته، بلکه هر کدامشان از منظری خاص به آیه پرداخته‌اند.                  

 


[1]. طباطبائی، سید محمد حسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏19، ص 173، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، 1417ق.

[2]. ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏23، ص 383، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.

[3]. ‏زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج ‏4، ص 482، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ سوم، 1407ق.

[4]. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، تحقیق، یاحقی، محمد جعفر، ناصح، محمد مهدی، ج ‏19، ص 45، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، 1408ق.

[5]. ر. ک: فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج ‏29، ص 474، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420ق.

[6]. ر. ک: همان.

 

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها