جستجوی پیشرفته
بازدید
2904
آخرین بروزرسانی: 1400/12/14
خلاصه پرسش
بر اساس آموزه‌های دینی، شبهه‌افکنان چه جایگاهی دارند؟
پرسش
با توجه به روایت امـام باقر(ع) که در ذیل آیه‌ی 27 سوره‌ی یونس آمده، ‌آن‌حضرت فرمود: ... آن گروه اهل بدعت و شبهه‌‌ها و شهوات هستند، خدا روی آنها را سیاه کند و سپس آنها را به آتش جهنم می‌اندازد؛ منظور از اهل شبهات و اهل شهوات چه کسانی هستند؟
پاسخ اجمالی

بدعت‌گذاری در دین[1] از گناهان کبیره است و در حرمت آن هیچ تردیدی وجود ندارد،[2] و در آموزه‌های دینی بدعت‌گذاران نکوهش شده‌اند:

«وَ الَّذینَ کسَبُوا السَّیئاتِ جَزاءُ سَیئَةٍ بِمِثْلِها وَ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ما لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عاصِمٍ...»؛[3]‏ (و کسانی که مرتکب بدی‌ها شده‏اند، [بدانند که‏] جزای [هر] بدی مانند آن است و خواری آنان را فرو می‌گیرد. در مقابل خدا، هیچ حمایتگری برای ایشان نخواهد بود...)

امام باقر(ع) ذیل این آیه‌ فرمود: آنها بدعت‌گذاران، شبهه‌‌پراکنان و شهوت‌رانان می‌باشند، خدا روی آنها را سیاه کرده و سپس آنها را به آتش جهنم می‌اندازد.[4]

این روایت اگرچه سند به هم پیوسته ندارد و از این نظر، روایتی در درجه‌های بالای اعتبار نمی‌باشد؛ اما با توجه به اعتبار نسبی کتاب و منافات‌نداشتن محتوای آن با روایات دیگر، می‌توان آن‌را پذیرفت.

بر این اساس، باید گفت اهل ‌شبهه که در این روایت به آنها اشاره شده است، شامل افرادی می‌شود که با شبهه‌پراکنی هدف‌مند و متعمدانه، به دنبال تضعیف اعتقادات مردم هستند. به عبارت دیگر، این روایت شامل افرادی می‌شود که شبهاتی را مطرح کرده و نشر می‌دهند که خود می‌دانند که این شبهات اساس صحیحی ندارند و هدفشان از این کار، تبیین حق نیست، بلکه تنها به دنبال تضعیف اعتقادات افراد ناآشنا به مسائل اسلامی هستند تا با ایجاد تردید در اعتقادات مردم، ایمان آنان را تضعیف ‌کنند.

بسیار روشن است که، اهل ‌شبهه‌ی مورد نکوهش در این روایت، کسانی نیستند که شبهاتی در مسائل گوناگون اسلامی برایشان ایجاد می‌شود و به صورت منطقی به دنبال حل آن هستند؛ زیرا وجود پرسش‌ها و شبهه‌ها در انسان‌ها امری طبیعی است و غیر از معصومان(ع) دیگر افراد، در مسائل مختلف دین، برایشان شبهاتی پیش می‌آید که لازم است با مراجعه به کارشناسان، در صدد حل آن باشند.[5]


.[1] چیزی را به دین نسبت دادن در حالی که در واقع جزو دین نیست؛ ر. ک: فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، محقق، مصحح، مخزومی، مهدی، سامرائی، ابراهیم، ج 2، ص 54، قم، هجرت، چاپ دوم، 1410ق.

[2]. «بدعت و ملاک آن»، 1878؛ «معنا و ملاک بدعت»، 1324.

[3]. یونس، 27.

[4]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب،‏ ج 1، ص 311، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، 1404ق.

[5]. «تفاوت شبهه و سؤال»، 86701.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها