جدا از بررسی صحت استناد این صلوات به محی الدین ابن عربی، باید گفت؛ در این صلوات و در بیان فضایل و مناقب امام حسین(ع) آمده است: «صلوات و درود بر معماى عالم ایجاد، حاصل مضمون نشأة ابداع و ذوق بخشنده اذواق(به شوق‌‏آورنده اشواق) ... ابی عبدالله الحسین(ع) باد».[1]

در مورد عبارت «معمای عالم ایجاد بودن امام حسین(ع)» می‌توان گفت:

اولا: انسان در جهان هستی پیچیده‌‌ترین و شگفت‌‌انگیزترین موجود است.

ثانیا: انسان کامل، حقیقتی ناشناخته دارد؛ زیرا مظهر کامل خداوند نامتناهی است؛ بنابراین امام(ع) معمای عالم ایجاد است.[2]

اما عبارت «حاصل مضمون نشأة ابداع» بودن امام(ع)، شاید به این معنا باشد که امام هدف نهایی از عالم ایجاد و نشأ‌ة ابداع است.

چنان‌که مقصود از «ذوق بخشنده اذواق و به شوق‌‌‏‌آورنده اشواق» ممکن است، اشاره به نقش فاعلیت امام(ع) و وساطت ایشان در تحقق حقائق عالم داشته باشد.[3] و ممکن است از باب اسوه و الگو بودن امام(ع) باشد که امام(ع) مانند پیامبر(ص) الگو و اسوه برای مؤمنان است؛[4] بنابراین ذوق بخشنده‌ی دیگر ذوق‌ها و به شوق‏آورنده دیگر شوق‌ها خواهد بود.

[1]. «و على ...لغز الإنشاء مضمون الإبداع مذوّق الأذواق ... ابی عبد اللّه الحسین صلوات اللّه و سلامه علیه». موسوى خلخالى، صالح، شرح مناقب محیى الدین عربى، ص 209، تهران، کتابخانه خورشید، چاپ اول، 1322ش.

[2]. ر. ک: «انسان و انسانیّت در عرفان»، 11573؛ «چهارده معصوم؛ مظهر و تجلّی صفات خداوند»، 58189.

[3]. ر. ک: «ربوبیت و انسان کامل»، 3416؛ «تفویض امور جهان به ائمه اطهار(ع)»، 31671.

[4]. «لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی‏ رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ کانَ یَرْجُوا اللَّهَ وَ الْیَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَکَرَ اللَّهَ کَثیراً». (بیقین براى شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکویى است، براى آنها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد می‌کنند). احزاب، 21.