لطفا صبرکنید
4952
- اشتراک گذاری
اندیشمندان دینی بر این باورند که: «انسان یک حقیقت دو وجههاى و دو بُعدی است: بعد خاکى و حیوانى و دانى، و بعد دیگر عِلوى و ملکوتى؛ داراى دو «من» و دو «خود». «خود» اصلى و واقعى انسانى «خود» ملکوتى او است. «خود» خاکى تنها وسیله و مقدمه و مرکبى است براى خود ملکوتیاش. کارها تا حدودى که صرفاً محدود میشود به «خود» خاکى او، عادى و مبتذل است و آنجا که با «خود» متعالى او ارتباط دارد و از انگیزههاى معنوى او سرچشمه میگیرد، و به تعبیری از کرامت ذاتى انسانى و الهى او سرچشمه میگیرد، ارزش و قداست و تعالى پیدا میکند. به تعبیر روشنتر، ارزشهاى اخلاقى تماما یک سلسله کمالات نفسانیاند».[1] خود دانی همان جنبهی سفلى و جنبه حیوانیّت انسان است که مانند حیوان جز خور و خواب و خشم و شهوت چیزى به ذهنش نمیرسد.[2]
بنابراین، شادی خود دانی، شادیها و تفریحات طبیعی مثل بازیهای ورزشی و تفریحی و رفتن به طبیعت و پارک، دیدن فیلمهای مجاز و امثال آن است؛ و تربیت خود دانی همان رعایت اصول بهداشتی و تغذیه ورزش و امثال آن است.[3]
اما شادی خود عالی، شادیهای روحی انسان است، حالتی معنوی است که معمولا در اثر انجام کارهای خیر؛ مانند: کمک به نیازمندان، مطالعه و تفکر، گذشت، ایثار، عبادت و امثال آن به دست میآید.
تربیت خود عالی همان اتصاف به صفات پسندیده؛ مثل علم و آگاهی، اخلاص، شجاعت و... است.[4]
[1]. مطهری، مرتضی، فقه و حقوق (مجموعه آثار)، ج 22، ص 36، قم، صدرا، چاپ اول، بیتا.
[2]. ر. ک: همان، ج 3، ص 553.
[3]. ر. ک: «تغذیه کودک از نگاه روایات»، 21530؛ «مراحل تربیت فرزند از نگاه روایات»، 99274.
[4]. ر. ک: «مراحل سیر و سلوک»، 22814؛ «خود آگاهی در قرآن»، 14568؛ «تربیت دینی و انواع آن»، 69444؛ «مراتب و عوالم معنوی و مادی نفس انسانی»، 37385.