اگر چه بسیاری از ظرفیت‌ها و مقامات انسان اکتسابی است؛ اما باید توجه داشت که اولا: اصل قابلیت و ظرفیت از سوی خداوند اعطا شده است. ثانیا: اعطای مقامات در پی تلاش و اکتساب، نیز تفضل خداوند است. ثالثا: خدای متعال در مسیر اکتساب، افزون بر اعطای مقامات استحقاقی، مقامات تفضلی نیز عنایت می‌کند، بلکه در مواردی به لحاظ قابلیت شخص و علم به این‌که شخص از این مواهب به بهترین وجه استفاده می‌کند و چیزی از نعمت‌ها و عطایای خداوند را ضایع نمی‌کند و هدر نمی‌دهد از قبل مقاماتی را به آنها عطا می‌کند، نظیر مقاماتی که خداوند از دوران کودکی به پیامبران(ع) و اولیا اعطاء می‌کند.

در هر حال اگر خداوند به انسان یاری نرساند صرف تلاش، او را به مقامات معنوی نخواهد رساند.[1]

[1]. ر. ک: «چگونگی خلقت پیامبر اکرم و نسبت وجود ایشان با سایر موجودات»، 12372؛ «نام پیامبر در آسمان ها »، 15241؛ «حقیقت محمدیّه»، 7884؛ «اکتسابی یا اختیاری بودن کمالات خداوند و اولیاء »، 87901؛ «ذاتی یا اکتسابی بودن بخشندگی ائمه(ع)»، 69279؛ «عصمت و ثواب ترک گناه»، 199.