«سرمد» در دانش لغت به معنای دائمی‌بودن و یا طولانی‌بودن زمان است،[1] و ظاهرا با همین معنا نیز در آیه 71 و آیه 72 سوره قصص مورد استفاده قرار گرفته است.

در دانش فلسفه نیز تفاوت چندانی با آنچه لغت آمده مشاهده نمی‌شود، و اصطلاح فلسفى «سرمد» به معناى دائم و همیشگی است. «لیل سرمد»، یعنى شب دراز. «سرمدى» یعنى دائمى و همیشگی و چیزی که اول و آخر نداشته باشد.

البته برخی گفته‌‏اند که در نظر فلاسفه، نسبت ثابت به ثابت سرمد است، و نسبت ثابت به متغیر دهر بوده، و نسبت متغیر به متغیر زمان است. منظور از اول(نسبت ثابت به ثابت) نسبت ذات خدای متعال به صفات و اسما و علوم او و نسبت موجودات مجرد(فرشتگان) با هم است. مراد از دوم(نسبت ثابت به متغیر) نسبت موجودات مجرد و عقول (فرشتگان) با عالم ماده است که موجودات مجرد با عالم ماده معیت وجودیه دارند. و مراد از سوم(متغیر به متغیر) نسبت موجودات عالم ماده با یکدیگر است که تقدم و تأخر زمانی یا معیت زمانى دارند.[2]

[1]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق، مصحح، میردامادی، جمال الدین، ج 3، ص 212، بیروت، چاپ سوم،  1414ق.

[2]. سجادی، سید جعفر، مصطلحات فلسفى ملاصدرا، ص 123، تهران، نهضت زنان مسلمان، چاپ دوم، 1360ش. ر. ک: «راه‌های اثبات زمان و مکان مخلوقات خدا»، 49547؛ «عدم وجود زمان در عالم ارواح»، 5895.