در فرازی از صلوات شعبانیه از خداوند متعال چنین درخواست می‌کنیم:

«وَ ارْزُقْنِی مُوَاسَاةَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَیْهِ مِنْ رِزْقِکَ بِمَا وَسَّعْتَ عَلَیَّ مِنْ فَضْلِکَ وَ نَشَرْتَ‏ عَلَیَ‏ مِنْ‏ عَدْلِک»‏.

«خدایا برای سپاس‌گذاری روزی‌های گسترده‌ای که با فضل خودت و بر اساس مقررات عادلانه‌ات نصیبم کرده‌ای، کمک کردن به فقیران را روزی من فرما».[1]

شاید فراز اول، یعنی کمک‌کردن از فضل روزی، اشاره به مرتبه پایین انفاق داشته باشد؛ یعنی انفاقی که از مازاد ثروت مورد نیاز انسان انجام می‌شود. و فراز دوم، یعنی کمک‌کردن از روزی و رزقی که به عدل بر ما منتشر شده است، مرتبه‌ی بالای انفاق بوده و ناظر به کمک‌کردنی است که از ثروت محدودی انجام شده باشد که خداوند بر اساس عدالت خود در میان ما توزیع کرده است.

بنابر این، بخشش روزی ناشی از عدالت، مرتبه‌ی بالاتری از بخشش روزی ناشی از فضل است؛ زیرا بخشش ناشی از فضل، به معنای بخشیدن از زیادی روزی است؛ اما بخشش از عدل به معنای بخشیدن چیزی است که خود فرد به آن نیاز دارد و به نوعی او در این بخشش خود، ایثار و از خودگذشتگی می‌کند.

به تعبیر قرآن کریم کسانی رستگارند که از خودگذشتگی داشته باشند و بتوانند نفس خود را از زیاده‌خواهی باز دارند.[2] و نیز می‌فرماید به مقام نیکان نمی‌رسید، مگر این‌که چیزی که مورد علاقه شما است را به دیگران ببخشید.[3] 

[1]. شیخ طوسى، محمد بن الحسن، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، ج 2، ص 829، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، چاپ اول، 1411ق.

[2]. «وَ الَّذینَ تَبَوَّؤُا الدَّارَ وَ الْإیمانَ مِنْ قَبْلِهِمْ یُحِبُّونَ مَنْ هاجَرَ إِلَیْهِمْ وَ لا یَجِدُونَ فی‏ صُدُورِهِمْ حاجَةً مِمَّا أُوتُوا وَ یُؤْثِرُونَ عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ وَ مَنْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُون». حشر، 9.

[3]. «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَیْ‏ءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلیمٌ». آل عمران،92.