لطفا صبرکنید
902
«حدیث مقبول» از اصطلاحات مورد استفاده در «علم درایه» و از اقسام «خبر واحد» است.
«حدیث مقبول» به حدیثی گفته میشود که فقها آنرا پذیرفته و به مفادش عمل کردهاند؛ خواه حدیث صحیح، حسَن، موثّق، و یا ضعیف باشد.
برخى، «حدیث مقبول» را از اقسام «حدیث ضعیف» برشمرده و گفتهاند: حدیث مقبول، حدیث ضعیفى است که مشهور فقها به آن عمل کردهاند.
بر اساس تعریف نخست، حدیث مقبول از اقسام مشترک بین چهار قسم اصلى حدیث به شمار میرود.
برخى نیز «حدیث مقبول» را حدیثى دانستهاند که عمل به آن:
الف) نزد همه واجب است؛ مانند حدیثى که قرائن قطعی بر صحّت آن وجود دارد.
ب) نزد مشهور واجب است، مانند حدیث صحیح.
ج) تنها نزد برخى واجب است، مانند حدیث حسن.[1]
گفتنی است؛ در بعضی از تعابیر به «حدیث مقبول» به صورت اختصار «مقبوله» نیز گفته میشود؛ مانند «مقبوله عمر بن حنظله» چون راوى آن «صفوان بن یحیى» از اصحاب اجماع است، این روایت از سوى علما پذیرفته شده است.
بنابر این، ملاک پذیرش «مقبوله» نزد فقها تنها استحکام متن نیست؛ یعنی گاه علت پذیرش میتواند وجود یک راوی از اصحاب اجماع باشد، گاه قرائن قطعی بر صحت آن، و ... .
[1]. ر. ک: هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، ج 3، ص 275، قم، موسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت(ع)، مرکز پژوهشهاى فارسى الغدیر، چاپ اول، 1362ق.