جستجوی پیشرفته
بازدید
282
آخرین بروزرسانی: 1403/06/27
خلاصه پرسش
مشرکان به بت‌ها متوسل می‌شدند و ما شیعیان به پیامبر(ص) و ائمه(ع)! چه فرقی بین این دو توسل وجود دارد؟!
پرسش
سلام؛ بنده نمی‌خواهم دینم ارثی از پدرانم باشد و به دنبال حقیقت هستم. یکی از پرسش‌هایم این است: بر اساس آیات قرآن، مشرکان به خداوند معتقد بودند و بت‌ها را تنها وسیله‌ها و شفیعانی نزد خدا می‌پنداشتند. آیا ما شیعیان در مورد ائمه(ع) همین باور را نداریم؟! اگر به طلب مغفرت فرزندان یعقوب(ع) از پدرشان استناد کنید، آن مورد، تنها درخواستی از شخص زنده است. بنابر این ما فقط از امام عصر(عج) می‌توانیم درخواست کنیم. آیا خدایی که همه جا حضور دارد و همه چیز را فراگرفته است، لازم است کسی را در سخن‌گفتن با او شریک کنیم؟!
پاسخ اجمالی

اعتقاد شیعیان به شفاعت پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع)، با اعتقاد برخی از مشرکان مکه در مورد شفاعت بت‌ها تفاوت‌های اساسی دارد که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

  1. بت‌‌پرستان برای بت‌‌های خود، استقلال قائل بودند. آنها معتقد بودند خداوند بعد از آفرینش نظام هستی، خود از مدیریت زمین کناره‌گیری کرد و تدبیر موجودات زمینی را به اجرام آسمانی دارای روح، یا به فرشتگان، جنیان و قدیسان واگذاشته است!

 از دیدگاه بت‌‌پرستان، بت‌‌ها، فرشتگان و جنیان، فرزندان خدا و واجد بخشی از حقیقت او بودند.

 برخی از مشرکان نیز معتقد بودند هر نوع از مخلوقات، خدایان ویژه به خود را دارند؛ مانند خدای آسمان، خدای زمین و خدای دریا. و ذات خداوند، هیچ دخالتی در تدبیر عالم و شئون آن ندارد!

 آنها همچنین معتقد بودند که بت‌‌ها قدرت آمرزش گناهان را دارند.[1]

این در حالی است که هیچ مسلمانی در مورد پیامبران(ع) و ائمه(ع)، چنین عقیده‌‌ای ندارد. مسلمانان، قدرت پیامبران و اولیای الهی را محدود و در طول قدرت خدای تعالی می‌‌دانند، و معتقدند خداوند به آنها هیچ‌گونه استقلالی هدیه نداده، بلکه هر اعمال قدرت آنان بستگی به رضایت خداوند دارد.

  1. بت‌‌پرستان، بت‌‌ها را عبادت می‌‌کردند: «إِنَّ الَّذِینَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لا یَمْلِکُونَ لَکُمْ رِزْقا...»؛[2] آن بت‌هایی که غیر از خدای یکتا می‌‌پرستید، نمی‌‌توانند شما را روزی دهند. از خدای یکتا روزی بجویید و او را عبادت کنید و سپاس گویید؛ زیرا به سوی او بازگردانیده می‌‌شوید.

از دیدگاه همه مسلمانان و از جمله شیعیان، عبادت غیر خدا شرک است، در حالی ‌که بت‌‌پرستان، بت‌‌ها را می‌‌پرستیدند، عبادت می‌‌کردند و در برابر آنها خضوعی می‌‌کردند که مانند خضوع در برابر خدا بود.

  1. بت‌پرستان به الوهیت بت‌ها معتقد بودند. خداوند در قرآن فرموده است:

«وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لِیَکُونُوا لَهُمْ عِزًّا، کَلاَّ سَیَکْفُرُونَ بِعِبادَتِهِمْ وَ یَکُونُونَ عَلَیْهِمْ ضِدًّا»؛[3]

و آنان غیر از خدا، معبودهایی برای خود برگزیدند تا مایه عزتشان باشد. هرگز چنین نیست! به زودی [معبودها] منکر عبادت آنان خواهند شد؛ [بلکه] بر ضدشان قیام خواهند کرد.

خداوند متعال در مورد مشرکان نیز می‌‌فرماید:

«إِنَّهُمْ کانُوا إِذا قِیلَ لَهُمْ لا إِلهَ إِلاَّ اللَّهُ یَسْتَکْبِرُونَ، وَ یَقُولُونَ أَ إِنَّا لَتارِکُوا آلِهَتِنا لِشاعِرٍ مَجْنُونٍ»؛[4]

هر زمان به مشرکان گفته می‌‌شد کلمه توحید(لا اله الا الله) را بگویید، نمی‌‌گفتند و می‌‌گفتند: خدایانمان را به حرف شاعری دیوانه ترک نمی‌کنیم.

این در حالی است که کلمه توحید همواره ورد زبان شیعیان بوده و به ‌طور کلی، توسل کنندگان به انبیا و امامان معصوم(ع) هیچ اعتقادی به الوهیت انبیا و ائمه ندارند؛[5] بلکه آنها را بندگان مخلص خداوند می‌‌دانند که با عبودیت و بندگی، بنده مقرب خدای متعال شدند.

در تأیید این مطلب که بندگان مخلص خداوند با عبودیت و بندگی، نزد خداوند قرب و منزلتی پیدا می‌‌کنند، روایت و حدیث قدسی است که شیعه و اهل‌سنت آن‌را نقل کرده‌اند:

«خدای متعال فرمود: «مَا تَقَرَّبَ إِلَیَّ عَبْدٌ بِمِثْلِ مَا افْتَرَضْتُ عَلَیْهِ و إِنَّهُ لَیَتَقَرَّبُ إِلَیَّ بِالنَّافِلَةِ حَتَّى أُحِبَّه‏ فاذا احببته کنت سمعه الذی یسمع به و بصره الذی یبصر به و یده التی یبطش بها و رجله التی یمشـی بها»؛[6]

بنده من به چیزی مانند انجام واجبات به من نزدیک نمی‌شود و همانا با انجام مستحبات و نافله‌‌ها به گونه‌ای نزد من قرب و منزلت پیدا می‌کند که دوست من محسوب می‌شود، اگر من بنده‌ای را دوست بدارم، گوش شنوا و دست گیرا و پای رونده او می‌‌شوم.[7]

این حدیث قدسی، کمال نزدیکی پیامبران و اولیا به خداوند را عبادت بسیار آنان می‌‌داند که باعث می‌شود همه کارهایشان تحت نظارت و با اجازه پروردگار باشد و همین می‌تواند دلیلی برای توسل به آنان باشد. در نتیجه، میان دیدگاه مشرکان نسبت به بت‌‌ها و دیدگاه شیعیان نسبت به انبیا و اولیای الهی، تفاوت جوهری وجود دارد و میان این دو دیدگاه، هیچ ارتباطی وجود ندارد.[8]


[1]. ر. ک: طباطبائی، سید محمد حسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، ج7، ص ‌55؛ ج13، ص251؛ ج15، ص ‌61، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، 1417ق.

[2]. عنکبوت، 17.

[3]. مریم، 81- 82.

[4]. صافات، 35- 36.

[5]. ر. ک: «نفى الوهیت بت‌ها»، 67888.

[6]. ر. ک: کوفى اهوازى، حسین بن سعید، المؤمن، ص 32، قم، مؤسسة الإمام المهدی(عج)، ‏1404ق؛ بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله(ص) و سننه و أیامه(صحیح بخاری)، محقق، الناصر، محمد زهیر بن ناصر، ج8، ص105، بیروت، دار طوق النجاة، چاپ اول، 1422ق.

[7]. ر. ک: «سند و مفاد حدیث قرب فرائض».

[8]. برگرفته از: چه تفاوتی میان عقیده مشرکان درباره شفاعت بت‌ها و عقیده شیعیان درباره شفاعت امامان‌شان وجود دارد؟ | حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت (hajj.ir).

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها