«اهل بیت» اصطلاحی قرآنی، حدیثی و کلامی است که در منابع اسلامی، ابتدا در قرآن کریم در آیۀ تطهیر(آیۀ 33 سورۀ احزاب) به کار رفته است: «انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا». گرچه «اهل بیت» را می‌توان شامل تمام افراد خانواده به معنای گسترده آن دانست، اما اصطلاح‌دانان، از متکلمان، محدثان و مفسران قرآن مجید، در مورد مصادیق «اهل البیت» در آیه تطهیر، به گفتگو و ابراز نظر پرداخته و بسیاری از آنان اعتقاد دارند که این اصطلاح قرآنی تنها شامل گروه ویژه‌ای از خاندان پیامبر اسلام(ص) می‌شود. در همین راستا، همۀ مفسران شیعه و بسیاری از مفسران اهل‌سنت - به استناد شواهد و قراین و روایات فراوانی از پیامبر اکرم(ص) و امامان شیعی(ع) و نیز ام سلمه، عائشه، ابوسعید خدری، ابن عباس و دیگر اصحاب – اعتقاد راسخ دارند که آیۀ تطهیر در شأن اصحاب کساء؛ یعنی حضرت محمد(ص)، علی، فاطمه، حسن و حسین(ع) نازل شده، و منظور از «اهل‌بیت» در آیه مذکور آنانند. البته شیعیان معتقدند که دیگر امامان نیز مشمول تطهیر یاد شده در این آیه می‌باشند.

در برخی احادیث و متون، واژه «عترت» معادل اهل بیت قرار گرفته است.