لطفا صبرکنید
بازدید
146547
146547
آخرین بروزرسانی:
1392/04/01
کد سایت
fa1579
کد بایگانی
1565
نمایه
آداب تلاوت قرآن
طبقه بندی موضوعی
علوم قرآنی|ابلیس و شیطان
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
به چه دلیل باید «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم» را قبل از «بسم الله الرحمن الرحیم» گفت؟
پرسش
در کدام سوره ی قرآن آمده است که اعوذ بالله من الشیطان الرجیم را باید قبل از بسم الله الرحمن الرحیم گفت؟
پاسخ اجمالی
یکی از آداب تلاوت قرآن که در قرآن و روایات آمده است گفتن" اعوذ بالله من الشیطان الرجیم" قبل از تلاوت قرآن است حتی باید آنرا قبل از "بسم الله الرحمن الرحیم " گفت به این دلیل که "بسم الله الرحمن الرحیم "جزء قرآن است. البته این پناه بردن نباید محدود به لفظ و سخن باشد بلکه باید در اعماق روح و جان نفوذ کند و در تمام مدت تلاوت این حالت حفظ شود.
پاسخ تفصیلی
در اسلام همه چیز نیاز به برنامه دارد مخصوصا بهرهگیرى از کتاب بزرگى همچون قرآن، به همین دلیل در خود قرآن براى تلاوت و بهرهگیرى از این آیات آداب و شرائطى بیان شده است که عبارت است از:
1- تماس گرفتن با خطوط قرآن باید توام با طهارت و وضو باشد. قرآن مىفرماید: قرآن را جز پاکان لمس نمىکنند." [1]
این تعبیر ممکن است هم اشاره به پاکیزگى ظاهرى باشد، و هم اشاره به این که درک مفاهیم و محتواى این آیات تنها براى کسانى میسر است که از رذائل اخلاقى پاک اند، یعنی انسان باید از صفات زشتى که بر دیده حقیقت بین او پرده مىافکند، دور باشد تا از مشاهده جمال حق و حقایق قرآن محروم نگردد.
2-- قرآن را باید به صورت" ترتیل" تلاوت کرد، یعنى شمرده، و توام با تفکر.[2]
3- به هنگام آغاز تلاوت قرآن باید از شیطان رجیم و رانده شده درگاه حق، به خدا پناه برد، چنان که در آیات فوق خواندیم"هنگامى که قرآن مىخوانى، از شرّ شیطان مطرود، به خدا پناه بر! [3]
در روایتى از امام صادق (ع) مىخوانیم که در پاسخ این سؤال که چگونه این دستور را عمل کنیم؟ و چه بگوئیم؟ فرمود بگو:"استعیذ بالسمیع العلیم من الشیطان الرجیم"
و در روایت دیگرى مىخوانیم که امام به هنگام تلاوت سوره حمد فرمود: "اعوذ باللَّه السمیع العلیم من الشیطان الرجیم، و اعوذ باللَّه ان یحضرون" یعنی:" به خداوند شنوا و دانا از شیطان رجیم پناه مىبرم، و هم به او پناه مىبرم از اینکه نزد من حضور یابند"!
اما اینکه در هنگام تلاوت قرآن، گفتن "اعوذ بالله من الشیطان الرجیم" باید قبل از "بسم الله الرحمن الرحیم "باشد به این دلیل است که "بسم الله الرحمن الرحیم "جزء قرآن است از این رو باید قبل از ورود به متن قرآن باشد.
همچنین در روایتی آمده است که اولین چیزی که جبرئیل در باره قرآن به پیامبر اکرم (ص) گفت این بود: ای محمد بگو: "أَسْتَعِیذُ بِالسَّمِیعِ الْعَلِیمِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ" سپس گفت بگو: " بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ".[4]
البته این پناه بردن نباید محدود به لفظ و سخن باشد بلکه باید در اعماق روح و جان نفوذ کند به گونهاى که انسان هنگام تلاوت قرآن از خوهاى شیطانى جدا گردد، و به صفات الهى نزدیک شود، تا موانع فهم کلام حق از محیط فکر او برخیزد و جمال دلاراى حقیقت را بدرستى ببیند.[5]
بنا بر این پناه بردن به خدا از شیطان هم در آغاز تلاوت قرآن لازم است و هم در تمام مدت تلاوت هر چند به زبان نباشد.
1- تماس گرفتن با خطوط قرآن باید توام با طهارت و وضو باشد. قرآن مىفرماید: قرآن را جز پاکان لمس نمىکنند." [1]
این تعبیر ممکن است هم اشاره به پاکیزگى ظاهرى باشد، و هم اشاره به این که درک مفاهیم و محتواى این آیات تنها براى کسانى میسر است که از رذائل اخلاقى پاک اند، یعنی انسان باید از صفات زشتى که بر دیده حقیقت بین او پرده مىافکند، دور باشد تا از مشاهده جمال حق و حقایق قرآن محروم نگردد.
2-- قرآن را باید به صورت" ترتیل" تلاوت کرد، یعنى شمرده، و توام با تفکر.[2]
3- به هنگام آغاز تلاوت قرآن باید از شیطان رجیم و رانده شده درگاه حق، به خدا پناه برد، چنان که در آیات فوق خواندیم"هنگامى که قرآن مىخوانى، از شرّ شیطان مطرود، به خدا پناه بر! [3]
در روایتى از امام صادق (ع) مىخوانیم که در پاسخ این سؤال که چگونه این دستور را عمل کنیم؟ و چه بگوئیم؟ فرمود بگو:"استعیذ بالسمیع العلیم من الشیطان الرجیم"
و در روایت دیگرى مىخوانیم که امام به هنگام تلاوت سوره حمد فرمود: "اعوذ باللَّه السمیع العلیم من الشیطان الرجیم، و اعوذ باللَّه ان یحضرون" یعنی:" به خداوند شنوا و دانا از شیطان رجیم پناه مىبرم، و هم به او پناه مىبرم از اینکه نزد من حضور یابند"!
اما اینکه در هنگام تلاوت قرآن، گفتن "اعوذ بالله من الشیطان الرجیم" باید قبل از "بسم الله الرحمن الرحیم "باشد به این دلیل است که "بسم الله الرحمن الرحیم "جزء قرآن است از این رو باید قبل از ورود به متن قرآن باشد.
همچنین در روایتی آمده است که اولین چیزی که جبرئیل در باره قرآن به پیامبر اکرم (ص) گفت این بود: ای محمد بگو: "أَسْتَعِیذُ بِالسَّمِیعِ الْعَلِیمِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ" سپس گفت بگو: " بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ".[4]
البته این پناه بردن نباید محدود به لفظ و سخن باشد بلکه باید در اعماق روح و جان نفوذ کند به گونهاى که انسان هنگام تلاوت قرآن از خوهاى شیطانى جدا گردد، و به صفات الهى نزدیک شود، تا موانع فهم کلام حق از محیط فکر او برخیزد و جمال دلاراى حقیقت را بدرستى ببیند.[5]
بنا بر این پناه بردن به خدا از شیطان هم در آغاز تلاوت قرآن لازم است و هم در تمام مدت تلاوت هر چند به زبان نباشد.
[1] - واقعه، 56: لا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ.
[2] - مزمل ،4: وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلًا.
[3]-نحل،98، فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ
[4]- مستدرکالوسائل ج : 4 ص : 265- 4، الشَّیْخُ أَبُو الْفُتُوحِ الرَّازِیُّ فِی تَفْسِیرِهِ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍقَالَ أَوَّلُ آیَةٍ نَزَلَتْ أَوْ أَوَّلُ مَا قَالَهُ جَبْرَئِیلُ لِرَسُولِ اللَّهِ ص فِی أَمْرِ الْقُرْآنِ أَنْ قَالَ لَهُ یَا مُحَمَّدُ قُلْ أَسْتَعِیذُ بِالسَّمِیعِ الْعَلِیمِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ ثُمَّ قَالَ قُلْ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ.
[5]- تفسیر نمونه، ج11، ص:401 و402.
ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات