در گنج شرط است که صاحب آن معلوم نباشد، خواه در سرزمین کفار یا در زمین موات(زمینی که مالکی ندارد) و یا در خرابه‌هاى کشورهای اسلامی، و چه اثر اسلام(نشانه ای از این که مثلا سکه ها، اسلامی هستند) بر آن باشد یا نه، و در همۀ این موارد، کسى که آن را پیدا کرده مالک است، و(در صورتی که به حد نصاب برسد)[1] باید خمس آن را بدهد.[2]

البته در مورد پیداکردن و یا خرید و فروش گنج، اگر در کشور اسلامی، قانونی وجود داشته باشد، باید بر طبق آن عمل شود.

ضمائم:

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است: [3]

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

عنوان اولی در گنج ها آن است که با شرایطی، متعلق به صاحبان زمین و در اراضی مباح متعلق به یابنده آن است ولی هرگاه حکومت به خاطر مصالحی که در عناوین ثانویه می گنجد لازم ببیند که گنج در اختیار بیت المال اسلام قرار گیرد باید مطابق آن عمل شود.

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

چنانچه مالک خصوصی نداشته باشد فی نفسه مانعی ندارد.

حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

طبق موازین شرعی و با شرایطی، گنج از آن پیدا کننده است مگر قانونی بر خلاف این وجود داشته باشد و حاکم اسلامی دستور خاصی داشته باشد.

حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):

هر چند یافتن گنج جز پرداخت خمس وظیفه ای برای یابنده ایجاد نمی کند ولی احتیاط واجب آن است که با قوانین کشورها به ویژه کشورهای اسلامی در این مورد مخالفتی نشود.    لینک به سایت استفتائات