جستجوی پیشرفته
بازدید
12947
آخرین بروزرسانی: 1387/07/07
خلاصه پرسش
آیا روایاتی که وکلا و خادمان ائمه (ع) را افراد شرور معرفی کرده معتبر است؟ معنای آنها چیست؟
پرسش
آیا این روایت که از ائمه نقل شده و مشهور و معروف است که: "خادمان و قائمان به امور ما شرورترین خلق خدا هستند"، صحیح است؟ معنای آن چیست؟
پاسخ اجمالی

این روایت معتبر نیست؛ زیرا اولا: در کتب روایی ما سندی برای آن ذکر نشده است. ثانیا از نظر متن و محتوا نیز صحیح نیست و با روایات معتبر متعددی که در منزلت و تمجید از وکلا و خادمان و یاران ائمه وارد شده و نشان از اعتماد ائمه به وکلای خود و رضایت بالای ایشان از بعضی صحابه خود دارد معارض است.

حتی با صرف نظر از ضعف سند و دیگر اشکالات، عمومیت نداشته و شامل تمام خادمان و قائمان به امور ائمه نیست، بلکه تنها کسانی را شامل می شود که با انحراف از حق، انتساب خود به ائمه را وسیله رسیدن به آرزوهای دنیایی و ارضای امیال نفسانی خود قرار دادند.

مضافا بر این که عاقلانه نیست ائمه (ع) با آن علم و آگاهی بسیار وسیع که به اذن پروردگار بر بسیاری از امور غیبی آگاهی داشتند و افراد با کفایت و صالح را می شناختند، همیشه افراد شرور را برای انجام امور خود برگزینند و در حق آنان چنین بگویند، کاری که هیچ یک از افراد عادی انجام نمی دهند.

پاسخ تفصیلی

این مطلب بخشی از دو روایتی است که در دو منبع از منابع حدیثی ما آمده است:

1. در روایتی که در کمال الدین صدوق از محمد بن صالح همدانی نقل شده است که می گوید به امام زمان (عج) نامه نوشتم و گفتم خانواده ام مرا اذیت و ملامت می کنند با حدیثی که از آبای شما (ع) روایت شده که فرموده اند: "قائمان به امور ما و خادمان ما بد ترین خلق خدا هستند ...".[1]

2. در کتاب "الغیبة" در ابتدای فصلی که به معرفی نمایندگان و سفیران مورد مدح و اصحاب مورد مذمت می پردازد می گوید: و در اخباری روایت شده که ایشان فرموده اند : خادمان به امور ما و قائمان ما بد ترین خلق خدا هستند ...".[2]

گرچه این روایت در کتب روایی موجود است، اما دلیلی بر مشهور و معروف بودن نداریم، علاوه بر این که سند هم ندارد.

اما معنای روایت:

از جواب امام زمان (عج) در روایت محمد بن صالح همدانی (بعد از شکایت محمد بن صالح نسبت به ایرادی که اطرافیانش به دلیل روایت مذکور از او می گیرند)، که فرمود: "وای بر شما آیا این گفته خدا را نخوانده اید که می فرماید: و بین آنها و بین قریه هایی که به آنها برکت دادیم، قریه های دیگری که ظاهر بودند قرار دادیم".[3] و به خدا قسم ما آن قریه هایی هستیم که خدا به آنها برکت داده است و شما آن قریه های ظاهر و آشکار هستید.[4] یعنی در حقیقت وکلای امام واسطه بین امام و مردم عادی هستند و طبعا از جهت ایمان و تقوا باید در درجه بالاتری قرار داشته باشند.

همچنین از روایت امام صادق (ع) که زراره، ابو بصیر، محمد بن مسلم و برید بن معاویه را حافظان دین و امین پدرش بر حلال و حرام می داند و از آنها به عنوان سابقون نسبت به خود در دنیا و آخرت معرفی می کند.[5] رضایت و اعتماد بالای ائمه (ع) به اصحاب و وکلای خود فهمیده می شود.

بنابراین، حتی اگر از ضعف سند روایت مذکور چشم پوشی کنیم، مقصود از روایت مذکور نمی تواند، همه خدمت گذاران و وکلای ائمه معصومین (ع) باشد. از نظر عقلی هم قابل قبول نیست که ائمه (ع) ، کسانی را که در سخت ترین شرایط مسؤلیت رسیدگی به امورشان و خدمت گذاری به آنها را به عهده گرفته و در پاره ای موارد حتی جان خود را به خطر انداخته اند، شرورترین خلق خدا بدانند.

بنابراین، به دلیل روایات قطعی و از نظر عقل معنای این روایت محدود به کسانی می شود که با تغییر مسیر خود و ادعاهای دروغین، انتساب خود به ائمه را وسیله رسیدن به امیال پست دنیایی خود قرار داده اند.

شیخ طوسی نیز در توضیح معنای این روایت می فرماید: این روایت معنای عام ندارد و درباره کسانی گفته شده است که روش خود را در همراهی با ائمه تغییر دادند و خیانت کردند.



 [1] "کتبت الی صاحب الزمان ان اهل بیتی یوذوننی و یقرعوننی بالحدیث الذی روی عن آبائک ع انهم قالوا قوامنا و خدامنا شرار خلق الله ... ". شیخ صدوق، کمال الدین، ج 2، ص 483، دار الکتب الاسلامیه، قم، 1395 ه. ق.

[2]  "و قد روی فی بعض الاخبار انهم ع قالوا..."، شیخ طوسی، الغیبة، ص 345، موسسه معارف اسلامی، قم، 1411 ه. ق.

[3]  سبأ، 18، "وَ جَعَلْنَا بَیْنهَُمْ وَ بَینْ‏َ الْقُرَى الَّتىِ بَارَکْنَا فِیهَا قُرًى ظَاهِرَةً".

[4]  شیخ صدوق، کمال الدین، ج 2 ص 483.

[5]  عاملی، شیخ حر، وسائل الشیعه، ج 27 ص 144، موسسة آل البیت، قم، 1409 ه. ق.

برای دیدن باقی روایات به باب 11 از ابواب صفات قاضی کتاب وسائل الشیعه مراجعه کنید.

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها