لطفا صبرکنید
بازدید
12583
12583
آخرین بروزرسانی:
1393/03/26
خلاصه پرسش
آیا پس از امام زمان(ع)، دوازده مهدی دیگر خواهند آمد؟
پرسش
ماجرای دوازده مهدی پس از امام زمان(عج) چیست؟
پاسخ اجمالی
روایاتی در منابع حدیثی نقل شده است که بعد از امام زمان(عج) یازده و یا دوازده مهدی حکومت خواهند کرد:
1. ابو بصیر میگوید: به امام صادق(ع) گفتم: اى فرزند رسول خدا! من از پدر شما شنیدم که میفرمود: پس از قائم(عج) دوازده مهدى خواهند آمد، امام صادق(ع) فرمود: «دوازده مهدى گفته است نه دوازده امام، آنها گروهی از شیعیان ما هستند که مردم را به دوستی و شناخت حق ما میخوانند».[1]
2. ابو حمزه ثمالى روایت میکند که حضرت صادق(ع) ضمن حدیثی طولانى فرمود: «اى ابو حمزه ما را بعد از قائم(عج) یازده مهدى خواهد بود که همه از اولاد حسین(ع) هستند».[2]
3. امام صادق(ع) فرمود: «بعد از قائم(عج) دوازده مهدى از فرزندان حسین(ع) حکومت خواهند کرد».[3]
علامه مجلسی در توضیح این دسته از روایات میگوید:
اخباری که بیان شد مخالف روایات مشهور شیعه است و راه تأویل و توجیه آن بر دو گونه است:
اول: مقصود از دوازده مهدى؛ پیامبر خدا(ص) و باقی امامان معصوم(ع) غیر از حضرت قائم(عج) است؛ بدین معنا که آنها بعد از قائم(ع) به دنیا رجعت نموده و به ترتیب به حکومت خواهند رسید و در گذشته نیز از شیخ حسن بن سلیمان روایت کردیم که مهدی را به همه امامان(ع) تأویل کرده بود و هم او گفت: که بعد از رحلت امام مهدی(عج) دوباره به دنیا بر میگردند و نیز با این روایت میتوان بعضى از اخبار مختلف را که درباره مدت حکومت قائم آل محمد رسیده است را با هم جمع کرد.
دوم: مراد از این مهدیها؛ جانشینان حضرت قائم(عج) هستند که همزمان با رجعت امامان معصوم(ع) – که جهت خالی نماندن زمین از حجت انجام میپذیرد - مردم را به دین خدا دعوت مینمایند.[4]
البته توجیه اول، با آنچه در روایت دوم و سوم وجود دارد که این دوازده مهدی، همگی از نسل امام حسین(ع) میباشند و نیز روایت اول که آنها را امام نمیداند، منافات دارد.
1. ابو بصیر میگوید: به امام صادق(ع) گفتم: اى فرزند رسول خدا! من از پدر شما شنیدم که میفرمود: پس از قائم(عج) دوازده مهدى خواهند آمد، امام صادق(ع) فرمود: «دوازده مهدى گفته است نه دوازده امام، آنها گروهی از شیعیان ما هستند که مردم را به دوستی و شناخت حق ما میخوانند».[1]
2. ابو حمزه ثمالى روایت میکند که حضرت صادق(ع) ضمن حدیثی طولانى فرمود: «اى ابو حمزه ما را بعد از قائم(عج) یازده مهدى خواهد بود که همه از اولاد حسین(ع) هستند».[2]
3. امام صادق(ع) فرمود: «بعد از قائم(عج) دوازده مهدى از فرزندان حسین(ع) حکومت خواهند کرد».[3]
علامه مجلسی در توضیح این دسته از روایات میگوید:
اخباری که بیان شد مخالف روایات مشهور شیعه است و راه تأویل و توجیه آن بر دو گونه است:
اول: مقصود از دوازده مهدى؛ پیامبر خدا(ص) و باقی امامان معصوم(ع) غیر از حضرت قائم(عج) است؛ بدین معنا که آنها بعد از قائم(ع) به دنیا رجعت نموده و به ترتیب به حکومت خواهند رسید و در گذشته نیز از شیخ حسن بن سلیمان روایت کردیم که مهدی را به همه امامان(ع) تأویل کرده بود و هم او گفت: که بعد از رحلت امام مهدی(عج) دوباره به دنیا بر میگردند و نیز با این روایت میتوان بعضى از اخبار مختلف را که درباره مدت حکومت قائم آل محمد رسیده است را با هم جمع کرد.
دوم: مراد از این مهدیها؛ جانشینان حضرت قائم(عج) هستند که همزمان با رجعت امامان معصوم(ع) – که جهت خالی نماندن زمین از حجت انجام میپذیرد - مردم را به دین خدا دعوت مینمایند.[4]
البته توجیه اول، با آنچه در روایت دوم و سوم وجود دارد که این دوازده مهدی، همگی از نسل امام حسین(ع) میباشند و نیز روایت اول که آنها را امام نمیداند، منافات دارد.
[1]. شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 358، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ دوم، 1395ق.
[2]. شیخ طوسی، کتاب الغیبة، محقق، مصحح، تهرانی، عباد الله، ناصح، علی احمد، ص 478، قم، دار المعارف الإسلامیة، چاپ اول، 1411ق.
[3]. حلی، حسن بن سلیمان بن محمد، مختصر البصائر، محقق، مصحح، مظفر، مشتاق، ص 166، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ اول، 1421ق.
[4]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 53، ص 148 – 149، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
نظرات