معنای ازلی بودن این است که موجودی در گذشته، سابقه عدم (نبود) نداشته باشد؛[1] یعنی همیشه وجود داشته است.



منظور از حقیقت حضرت علی (ع)، اگر وجود مادی ایشان باشد روشن است که وجود مادی ایشان ازلی نیست ولی اگر منظور از حقیقت، وجود نوری و به بیان دیگر وجود عند العلة باشد می توان گفت وجود ایشان ازلی است البته روشن است که ماسوی الله چون اصل وجودشان تبعی و سایه ای است قهرا تمام صفات آنها از جمله ازلیت آنها نیز تبعی و سایه ای خواهد بود و بر اساس جهان بینی توحیدی فقط وجود خداوند متعال و اوصاف وی ذاتی و اصلی است و بقیه در وجود و اوصاف خود محتاج به خداوند و وابسته به او هستند و اگر غیر از خداوند موجودی ازلی بود قهرا احتیاج و وابستگی او به خداوند از همه بیشتر است و از ازل محتاج خداوند است.


چهارده نور پاک یعنی محمد (ص) و اهل بیت (ع) آن حضرت مظهر تام و تمام صفات خداوند هستند که با شناخت آنها کامل ترین شناخت نسبت به خداوند میسّر می شود. حضرات معصومین (ع) هر چند از مخلوقات هستند ولی به لحاظ وجود نوری و تحقق عند العلة می توانند ازلی ظلی و سایه ای باشند؛بنابراین روایاتی که بیان می دارد آنها اولین نور و مخلوق بودند منافات با ازلیت وجود نوری آنها ندارد مانند این روایت که حضرت امام باقر (ع) به جابربن عبدالله فرمود: "اولین مخلوق، حقیقت محمدی (ص) و معصومین است".[2]


یا حضرت امام رضا (ع) می فرماید: "اولین چیزی که خدای متعال خلق فرمود، ارواح ما است".[3]


برای اطلاع بیشتر به سؤال 2217 (سایت: 2359) با نمایه (اثبات ازلی و ابدی بودن خداوند) مراجعه کنید.
 

---