خدای متعال عالم و حکیم است و مسلماً تمام کارهای او از روی حکمت است و برای اداره این جهان پهناور و مخلوقاتی که در آن زندگی می کنند اصول و قوانین و علل و اسبابی قرار داده است. سنت الهی این است که هر کاری از کانال اسباب آن انجام پذیرد. از جمله سنت های الهی توالد و تناسل و تولید مثل انسانها است دارای علل و اسباب و قوانین ویزه خود می باشد. در طول تاریخ انسان های زیادی بوده اند که بعد ازدواج یا بطور کلی و یا برای مدت طولانی و حتی تا رسیدن به سنین پیری و کهولت صاحب اولاد نشدند در بین افراد به بعضی از پیامبران اولی العزم الهی مانند حضرت ابراهیم (ع) بر می خوریم که قرآن مجید از زبان او چنین نقل می کند:"   ستایش خاص خداى را که در سنین پیرى اسماعیل و اسحاق را بر من عنایت فرمود. در حقیقت پروردگار من شنونده دعا و درخواست‏هاست. " [1] با توجه به این مورد و موارد متعدد دیگر هیچ کس نباید به خود اجازه دهد که بگوید کسانی صاحب اولاد نمی شوند به خاطر گناهان آنهاست آیا (نعوذ بالله) حضرت ابراهیم (ع) گناه کار بود که تا سن کهولت و پیری نتوانست صاحب فرزند شود؟قطعاًاینطور نبوده است و همچنین بسیاری از بندگان صالح و نیکو کاری که در عمر خود مرتکب گناهی نشده اند و لی صاحب فرزند هم نشدند.از طرف دیگر بسیاری از کافران و ظالمان و ستمکاران و افراد فاسد را می شناسیم که فرزندان زیادی دارند بنابر این نه هر کس صاحب اولاد باشد دلیل بر خوبی اوست و نه می توان گفت هرکس از این نعمت محروم است گناه کار است.

برا ی اینکه یک زوج (انسان یا غیر انسان) بتوانند تولید مثل کرده و صاحب فرزند شوند، مواد و مقدمات و شرایط و علل و اسباب متعددی لازم که با نظم و ترتیب و فاصله زمانی معین فراهم شود به نحوی که اگر در این سلسله حتی یکی از آنها مفقود یا نا متناسب باشد فرزندی متولد نخواهد شد یا فرزند سالمی متولد نخواهد شد. بنا بر این زن و مردی که پس از ازدواج علی رغم میل خود نتوانسته اند صاحب فرزند شوند باید به دنبال شناخت علت و درمان صحیح آن باشند. ممکن است عیب در ناحیه تولید اسپرم و اوول یا از جهت ضعف نطفه یا ازجهت ناتوانی بدن زن برای نگهداری و پرورش آن و یا از جهات متعدد دیگر باشد.هر یک از این عیوب نیز دارای حکمت خاص و راه درمان خاص خود را دارد.

خوشبختانه امروزه با پیشرفت علم پزشکی بخش اعظمی از مشکلات ناباروری زوجین و راه حل آنها شناخته شده و بسیاری از زوج هایی که در گذشته نتوانسته بودند صاحب اولاد شوند بحمد ا.. صاحب اولاد شده اند و امید است که انشاءا.. در آینده عیوبی که تا کنون نا شناخته مانده شناخته و راه درمان آنها نیز کشف شود.اما باید اعتراف کرد که هنوز مجهولات و نا شناخته های فراوانی در این مسأله وجود دارد.

البته خداوند متعال از آنجایی که به همه بندگانش مهربان است محرومیت از این نعمت را به صورت های دیگری در زندگی افراد جبران می کند کافی است که چنین انسان هایی ساعتی با خدای خود خلوت کرده و نعمت هایی را که خدابه آنها عطا کرده را مرور نمایند تا متوجه شوند که: خدا گر ز حکمت ببندد دری ؛؛؛؛ز رحمت گشاید در دیگری.اگر انسان به حوادث و وقایع اطراف خود با خوش بینی بنگرد به جای اینکه حسرت نعمت های نداشته را بخورد، همیشه شکر نعمت های موجود را به جا خواهد آورد و آنگاه نعمت های بیشتری را به سوی خود جلب خواهد کرد.

برای آگاهی بیشتر به نمایه: امتحان و عذاب الاهی و راه های تمییز بین آنها، سؤال 169  (سایت: 1244)   و نمایه شرایط  و راه های استجابت دعا، سؤال 2145 (سایت: 2269) ، رجوع کنید.