جستجوی پیشرفته
بازدید
14223
آخرین بروزرسانی: 1397/09/15
خلاصه پرسش
بر اساس آیات و روایات، منشأ بسیاری از حیوانات و حتی برخی ستارگان، از انسان‌های گناه‌کاری می‌باشد که مسخ‌ شده‌اند، آیا این باور با توجه به عقل و دانش نوین قابل پذیرش است؟!
پرسش
بر فرض صحت روایات در مورد مسخ شدن انسان‌ها، چه توجیه عقلانی برای این روایت‌ها می‌توان ارائه داد؟!
پاسخ اجمالی
در مورد مسخ‌شدن برخی انسان‌ها و تبدیل آنها به شکل و شمایل حیوانات، آیاتی از قرآن کریم[1] و نیز روایاتی موجود است که برخی از آنها از دیدگاه دانش رجال، روایات معتبری به شمار می‌‌آیند:[2]
امام صادق(ع) فرمودند:
«گناه‌کاران به سیزده شکل مسخ شده بودند: فیل، خرس، خرگوش، کژدم، سوسمار، عنکبوت، کرم سیاه، سگ ماهى، خفّاش، بوزینه، خوک، زهره و سهیل. به آن‌حضرت(ع) گفتند: علت مسخ شدن آنها چه بود؟ حضرت(ع) فرمودند:
فیل: مردى ستمگر و اهل لواط بود و از هیچ تر و خشکی نمى‏گذشت(یعنى به هر کس دست مى‏یافت، این عمل شنیع را مرتکب مى‏شد).
خرس: مردى بود که حالت زنانگى در او بود و مردان را به خود دعوت مى‏کرد.
خرگوش: زنى آلوده بود که نه از حیض غسل مى‏کرد و نه از جنابت و نه از غیر این دو.
کژدم: مرد هرزه‏گویى بود که هیچ‌کس از آزارش در امان نبود.
سوسمار: مردى بیابانگرد بود که اموال حاجیان را مى‏دزدید.
عنکبوت: زنى بود که به شوهرش خیانت نمود.
کرم سیاه: مرد سخن چینى بود که بین دوستان جدایى مى‏انداخت.
سگ‏ماهى: مرد بی‌غیرتی بود که مردان اجنبى را به همسران خود دعوت مى‏کرد.
خفّاش: دزدى بود که از سر درختان خرما، خرماى مردم را مى‏دزدید.
بوزینه: یهود در روز شنبه خیانت و ستم کردند. لذا به بوزینه مسخ شدند.
خوک‌ها: جمعى از نصارى که از پروردگار درخواست کردند که بر آنها مائده آسمانی نازل کند. اما بعد از نزول مائده در تکذیب پیامبر خود پافشاری بیشتری داشتند.
سهیل: مردى در یمن بود که بچه‌ها را سقط می‌کرد.
زهره: زنى معروف به ناهید بود که مردم درباره‏ او‏ مى‏گفتند هاروت و ماروت به واسطه‏اش فریفته شدند».[3]
با توجه به این‌که بر اساس یافته‌های علمی، این حیوانات قبل از انسان - و دست کم قبل از ظهور ادیان ابراهیمی - وجود داشته‌اند و برخی از آنها - مانند میمون - خود دارای شاخه‌های گوناگونی هستند، نمی‌توان گفت که منشأ پیدایش آنها تنها از مسخ انسان‌ها است، بلکه در تبیین چگونگی مسخ باید گفت؛ این حیوانات از قبل وجود داشته‌اند، اما برخی افراد به جهت گناهانشان، مسخ شده و به شکل و شمایل آنان درآمدند[4] و سپس همان‌گونه که در برخی از گزارش‌ها آمده، بعد از چند روز - و بدون آن‌که نسلی از خود باقی بگذارند - نابود شدند.
بر این اساس، معتقد نیستیم که حیوانات موجود در زمان ما از نسل انسان‌های مسخ‌شده‌ می‌باشند تا با واقعیات علمی ثابت شده منافاتی داشته باشد.
در مورد مسخ شدن دو فرد گناه‌کار به سهیل و زهره که نام دو ستاره در آسمان است، نیز این پرسش مطرح می‌شود که چگونه می‌توان دو فرد خطاکار به صورت ستاره‌هایی درخشان درآیند که این خود نوعی تشویق است و نه تنبیه؟! علاوه بر آن‌که ستاره «زهره» نام دیگری از ستاره «طارق» است که در قرآن به آن سوگند یاد شده است. آیا می‌توان به یک موجود مسخ‌شده سوگند خورد؟! از این‌رو و در پاسخ باید گفت: برخی محققان اسلامی - مانند شیخ صدوق -معتقدند که سهیل و زهره نام دو حیوان دریایی است که تنها نام آنها هم‌نام ستارگان آسمان بوده و دو فرد گناه‌کار بعد از مسخ، مشابه آنان شدند.[5]
بدین ترتیب، موردی وجود ندارد که فرد گناه‌کاری بعد از مسخ به ستاره‌ای تبدیل شده باشد.
 

[1]. بقره، 65؛ مائده، 60؛ اعراف، 166 و ...
[2]. مجلسی اول، محمد تقی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، موسوی کرمانی، سید حسین، اشتهاردی، علی‌پناه، طباطبائی، سید فضل الله، ‌ج 7، ص 453، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، چاپ دوم، 1406ق.
[3]. عریضی، علی بن جعفر، مسائل علی بن جعفر و مستدرکاتها، ص 334 – 335، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، 1409ق.
[5]. شیخ صدوق، خصال، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 2، 494، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1362ش.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا «اخلاق فضیلت» ارتباطی با «فضیلت‌مندی» به معنای دینی آن دارد؟
    5977 انسان شناسی 1396/11/03
    اخلاق فضیلت، به عنوان شاخه‌ای از اخلاق هنجاری،[1] بر رفتار فضیلت‌مندانه با دیدگاهی غایت‌اندیشانه و کمال‌طلبانه تأکید دارد و در آن تلاش می‌شود مبنایی عقلانی و کامل برای گزاره‌ها و کنش‌های رفتاری وضع شود که مبتنی بر سعادت‌محوری با توجه به «خیر» است.
  • «ضروری دین» و «ضروری مذهب» یعنی چه؟
    1467 1402/06/21
    در پاسخ به این پرسش، توضیح مختصری در مورد این دو اصطلاح که کاربرد فراوانی در متون اسلامی دارد، ارائه می‌کنیم:ضروری دین: آنچه تمام فرقه‌ها و گروه‌های اسلامى آن‌‏را جزو آموزه‌های قطعی و تردیدناپذیر دین اسلام می‌دانند؛ ضروری دین نامیده می‌شود. اموری مانند توحید و یگانگی پروردگار، ...
  • فلسفه انفاق به فقیران چیست؟
    17933 تفسیر 1389/03/05
    گاهی گفته می‌شود: اگر فلانى فقیر است لابد کارى کرده که خدا می‌خواهد فقیر بماند، و اگر ما غنى هستیم لابد عملى انجام داده‌ایم که مشمول لطف خدا شده‌ایم، بنابراین نه فقر آنها و نه غناى ما هیچ‌کدام بی‌حکمت نیست! در حالی که دستور الهی به انفاق به ...
  • آیا ارتباط جنسی جن‌ها برای زاد و ولد مثل انسان‌ها است؟
    89185 تفسیر 1391/11/03
    از آیات متعدد قرآن کریم، استفاده می‌شود که، جنّیان چون انسان‌ها با یکدیگر سخن می‌گویند و یکدیگر را به نیکوکارى دعوت کرده و از عذاب خدا می‌ترسانند. همچنین همانند انسان‌ها تکلیف، زندگی، مرگ و عقاب و ثواب دارند. اما این‌که تکثیر و زاد و ولد جنّیان چگونه است ...
  • آیا دعای نوری که بر روی کفن می‌نویسند، دارای سند معتبر است؟
    32609 درایه الحدیث 1392/06/14
    آنچه با عنوان «دعای نور» در برخی سایت‌های اینترنتی آمده، در منابع حدیثی و ادعیه یافت نشد، بلکه آنچه سفارش شده که بر روی کفن نوشته شود، «دعای جوشن کبیر» است که سید ابن طاوس و دیگران از پیامبر اکرم(ص) و امام کاظم(ع) نقل کرده‌اند و فقها نیز ...
  • آیا علت انکار خدا نارسائی در دلایل اثبات خداست؟
    14477 Islamic Philosophy 1390/09/05
    این حقیقت که انبیای الاهی با همه حکمت و براهین قاطع خود، باز هم مورد انکار افراد کافر در زمان خود قرار گرفته اند، نشانگر عناد منکران است؛ چرا که نمی خواهند حق را تصدیق کنند، نه این که دلایل کافی ارائه نشده، یا دلایل منکران همگی رد نشده ...
  • آیا باید در ازدواج موقت عده نگه داشت؟ آیا زنان فاحشه هم باید عده نگه بدارند؟
    62475 Laws and Jurisprudence 1387/04/30
    زن (غیر باکره) که به خاطر طلاق یا مرگ همسر، از او جدا شد، حتما باید عدّه نگه دارد (مگر این که یائسه باشد) و در زمان عده، نمی تواند به عقد دیگری در آید. حال اگر زن بگوید عدّه‏ام تمام شده است، با دو شرط از او قبول مى‏شود:
  • کسی که نمی دانسته سیگار روزه را باطل می کند، روزه هایی که با کشیدن سیگار گرفته، علاوه بر قضا کفاره هم دارد یا نه؟
    66938 Laws and Jurisprudence 1387/06/23
    نظرحضرت امام خمینی (ره) و سایر مراجع معظم تقلید این است که:"اگر (روزه دار) به واسطه ندانستن مسئله کارى انجام دهد که روزه را باطل مى‏کند، چنانچه مى‏توانسته مسئله را یاد بگیرد، بنابر احتیاط واجب کفاره بر او ثابت مى‏شود و اگر نمى‏توانسته مسئله را یاد بگیرد، یا اصلًا ملتفت ...
  • آیا با وجود فقیر، می‌توان زکات فطره را جهت سایر موارد پرداخت کرد؟
    13847 زکات فطره 1393/05/06
    فطریه را می‌توان در یکی از هشت موردی که در بحث زکات مال بیان می‌شود مصرف نمود (که جهت اطلاع از آن می‌توانید به نمایه 6221 (موارد مصرف زکات) مراجعه نمایید)، ولى احتیاط مستحبّ[1] آن است که فقط به فقراى شیعه پرداخت شود.
  • «العلّة تعمّم و تخصص» به چه معنا است؟
    12958 مبانی فقهی و اصولی 1392/08/21
    عبارت «العلة تعمم و تخصص»؛ اصطلاحی مرتبط با علم اصول فقه است؛ اگرچه در دیگر علوم و حتی در بیانات عرفی نیز به کار گرفته می‌شود. اگر حکمی بیان شود که علت واقعی نیز در آن آمده باشد، می‌توان با توجه به علت ذکر شده، موارد مشابهی که ...

پربازدیدترین ها