در آموزه‌های دینی نسبت به مصافحه و یا همان دست‌دادن مؤمنان هنگام روبرو شدن با یکدیگر سفارش شده است:[1]

1. امام علی(ع) فرمود: «وقتی برادر خود را دیدید، با هم‏ دست بدهید و چهره خود را خوش‌حال و بانشاط نمایید، که در این صورت هر گناهی که دارید از بین خواهد رفت ... حتی با دشمن خود هم دست بدهید؛ اگرچه آن‌را خوش ندارید؛ چرا که خدا به آن دستور داده است:

«ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَداوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ* وَ ما یُلَقَّاها إِلَّا الَّذِینَ صَبَرُوا وَ ما یُلَقَّاها إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِیمٍ[2]».[3]

2. ابوعبیده حذا نقل می‌کند با امام باقر(ع) هم‌سفر بودم. ایشان هرگاه از مرکب خویش برای کاری پائین می‌‌آمد و دوباره سوار می‌شد، با من دست می‌داد. به ایشان گفتم: آیا شما با این رفتارتان می‌خواهید چیزی را به من بفهمانید؟! حضرتشان فرمود: «آرى! هرگاه مؤمنی به مؤمن دیگر دست دهد، گناهانشان بخشیده شده و از هم جدا خواهند شد».[4]

بنابراین مستحب و پسندیده است که افراد دین‌مدار هنگام روبرو شدن با آشنایان با آنها دست بدهند و در این موضوع، تفاوتی میان بزرگ و کوچک نیست و از دیدگاه اسلام، پیش‌دستی کوچک‌تر برای دست‌دادن با بزرگ‌تر به خودی خود یک رفتار بی‌ادبانه ارزیابی نخواهد شد، بلکه هر کدامشان که برای این کار پیش‌دستی کنند، پاداششان بیشتر خواهد بود.

با این وجود، اگر جامعه‌ای - هرچند به اشتباه - پیش‌دستی کوچک‌تر در دست‌دادن با بزرگ‌تر را بی‌احترامی و توهینی به او بداند، شاید از باب حکم ثانوی بهتر آن باشد که کوچک‌تر منتظر مانده تا بزرگ‌تر دست خود را دراز کند؛ اما نباید این رویکرد را توصیه‌ای دینی در نظر گرفت.

[1]. «مسلمانان، مصافحه و ادیان دیگر»، 3266؛ «سلام کردن و مصافحه در روز عاشورا»، 19478.

[2]. فصلت، 34 – 35.

[3]. شیخ صدوق، خصال، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 633، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1362ش.

[4]. طبرسی، علی بن حسن، مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار، ص 200، نجف اشرف، المکتبة الحیدریة، چاپ دوم، 1385ق.