لطفا صبرکنید
بازدید
39308
39308
آخرین بروزرسانی:
1399/02/26
کد سایت
fa69451
کد بایگانی
85108
نمایه
منظور از «یَا فَاطِمَةُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّةِ» در زیارتنامه حضرت معصومه(س)
طبقه بندی موضوعی
حدیث|تاريخ بزرگان|بزرگان|توسل، شفاعت، تبرک و ...
اصطلاحات
شفاعت|فاطمه بنت موسی ، حضرت معصومه (س)
گروه بندی اصطلاحات
سرفصلهای قرآنی|شخصیتها
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
منظور از «یَا فَاطِمَةُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّةِ»، در زیارت حضرت معصومه(س) چیست؟ آیا عبارت «فی الجنة» ناظر به آن است که ایشان در داخل بهشت نیز شفاعت میکنند؟
پرسش
منظور از شفاعت در زیارتنامه حضرت معصومه(س): «یَا فَاطِمَةُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّةِ»، چیست؟
پاسخ اجمالی
حرف جر «فی» معانی گوناگونی دارد، مانند:
«وسط»، «داخل»،[1] همراهی، تعلیل(بیان علت)، استعلاء(اعلام برتری)، مقایسه بین دو چیز، و نیز به معنی «باء»، «الی»، و «مع»،[2] و معنای «من»(از).[3]
بر این اساس، معنای «فی» تنها «داخل و درون» نیست و به عنوان نمونه، اگرچه آیه «یَتَحاجُّونَ فِی النَّارِ»[4] معنایش گفتوگو در داخل جهنم است، اما معنای آیه «أَ تُحَاجُّونَنا فِی اللَّهِ»[5] گفتوگو در داخل خدا نیست!
با ذکر این مقدمه باید گفت؛ مراد از این فراز از زیارتنامه حضرت معصومه(س) «یَا فَاطِمَةُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّةِ...»،[6]
آن است که از حضرتشان بخواهیم تا برای وارد شدن به بهشت شفاعتمان کند. این معنا با فرازهای دیگر این روایت و روایات دیگری که در این زمینه وارد شده است، سازگار است؛ مانند: «مَنْ زَارَهَا عَارِفاً بِحَقِّهَا فَلَهُ الْجَنَّة»؛[7] هر کس او را با معرفت و شناخت به حقّانیت او، زیارت کند، بهشت جایگاهش خواهد بود.
البته اخیراً برداشتهایی از عبارت «اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّةِ» مطرح میشود که حضرت معصومه(س) حتی در بهشت برای بهشتیان شفاعت میکند تا آنان در درجات بالاتری قرار گیرند، اما با توجه به اینکه نظریه غالب در میان اندیشمندان اسلامی این است که تکامل در بهشت آخرتی ممکن نیست،[8] شاید نتوان این معنا را قبول کرد. علاوه بر اینکه با توجه به آنچه در ارتباط با معنای گوناگون حرف جر «فی» گفته شد، نمیتوان تنها با استناد به آن، چنین برداشت جدیدی را از این فراز از زیارتنامه داشت.
«وسط»، «داخل»،[1] همراهی، تعلیل(بیان علت)، استعلاء(اعلام برتری)، مقایسه بین دو چیز، و نیز به معنی «باء»، «الی»، و «مع»،[2] و معنای «من»(از).[3]
بر این اساس، معنای «فی» تنها «داخل و درون» نیست و به عنوان نمونه، اگرچه آیه «یَتَحاجُّونَ فِی النَّارِ»[4] معنایش گفتوگو در داخل جهنم است، اما معنای آیه «أَ تُحَاجُّونَنا فِی اللَّهِ»[5] گفتوگو در داخل خدا نیست!
با ذکر این مقدمه باید گفت؛ مراد از این فراز از زیارتنامه حضرت معصومه(س) «یَا فَاطِمَةُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّةِ...»،[6]
آن است که از حضرتشان بخواهیم تا برای وارد شدن به بهشت شفاعتمان کند. این معنا با فرازهای دیگر این روایت و روایات دیگری که در این زمینه وارد شده است، سازگار است؛ مانند: «مَنْ زَارَهَا عَارِفاً بِحَقِّهَا فَلَهُ الْجَنَّة»؛[7] هر کس او را با معرفت و شناخت به حقّانیت او، زیارت کند، بهشت جایگاهش خواهد بود.
البته اخیراً برداشتهایی از عبارت «اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّةِ» مطرح میشود که حضرت معصومه(س) حتی در بهشت برای بهشتیان شفاعت میکند تا آنان در درجات بالاتری قرار گیرند، اما با توجه به اینکه نظریه غالب در میان اندیشمندان اسلامی این است که تکامل در بهشت آخرتی ممکن نیست،[8] شاید نتوان این معنا را قبول کرد. علاوه بر اینکه با توجه به آنچه در ارتباط با معنای گوناگون حرف جر «فی» گفته شد، نمیتوان تنها با استناد به آن، چنین برداشت جدیدی را از این فراز از زیارتنامه داشت.
[1]. ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغة، ج 15، ص 418، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، 1421ق.
[2]. فیروز آبادى، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، ج 4، ص 427، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق.
[3]. حمیری، نشوان بن سعید، شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم، محقق، عمری، حسین بن عبد الله، اریانی، مطهر بن علی، عبد الله، یوسف محمد، ج 8، ص 5060، دمشق، دار الفکر، چاپ اول، 1420ق.
[4]. غافر، 47.
[5]. بقره، 139.
[6]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 99، ص 267، بیروت، مؤسسة الطبع و النشر، چاپ اول، 1410ق.
نظرات