نام طب همیشه یادآور طبیبى نام‌دار و استادى بی‌بدیل در این عرصه بوده است، و او کسى نیست جز شیخ الرئیس، ابوعلى سینا که اثر ژرف و ماندگار وى در طب مزاجى و طبیعى سالیان متوالى در بزرگ‌ترین مراکز علمى و پزشکى جهان مدار تدریس در علم پزشکى بوده است. اما این عظمت و بزرگی دلیل بر آن نیست که هرچه ایشان در فلسفه، طب و علوم دیگر گفته باشد، صد در صد درست بوده و باید از طرف تمام اندیشمندان مورد پذیرش قرار گیرد!
با ذکر این مقدمه باید گفت؛ بنابر تحقیق و جست‌وجو در کتاب قانون ابن سینا، آنچه دست یافتیم این بود که ایشان شراب را تنها از دیدگاه طبی بررسی کرده و به سود و ضررهای آن پرداخته و در مواردی آن‌را سودمند پنداشته و در موارد دیگری ضرر آن‌را بیش از منفعتش اعلام کرده است؛[1] اما هیچ‌گاه نگفته است که نوشیدن شراب حلال بوده و همواره سودمند است تا حکمی منافی قرآن داده باشد.
در دین اسلام و در قرآن کریم نیز تصریح شده است که شراب دارای سودهایی نیز می‌باشد، اما اگر سودها و ضررهای آن‌را بررسی کنیم، ضررش بیش از سودش بوده و به همین دلیل حکم به حرمتش داده شده است:
«یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ قُلْ فیهِما إِثْمٌ کَبیرٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثْمُهُما أَکْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما»؛[2] درباره شراب و قمار، از تو می‌پرسند، بگو: «در آن دو، گناهى بزرگ، و سودهایى براى مردم است، ولى‏ گناهشان از سودشان بیشتر است».
بر این اساس، اگر ابن سینا نتایج بررسی خود در مورد برخی منافع شراب را در کتاب تخصصی پزشکی ارائه داده باشد، این موضوعی خلاف شرع نبوده و امروزه نیز پزشکان مسلمان می‌توانند چنین بررسی‌های داشته باشند.
در همین راستا، حتی اگر طبیبی مسلمان و یا جامعه پزشکی به این نتیجه برسد که خواص پزشکی شراب بیش از ضررهای آن به بدن است، باز هم نمی‌توانیم بگوییم که سخنی بر خلاف قرآن بر زبان آورده شده است؛ زیرا ممکن است ضررهای بیشتری که قرآن در مورد شراب اعلام کرده، منحصر به ضررهای جسمی نباشد، بلکه مانند قمار ضرری روحی و معنوی به انسان‌ها وارد سازد که مسلماً یک فرد معتقد به خدا و معاد، به سلامت روح و معنویتش نیز بیش از سلامت جسمی می‌اندیشد؛ و به همین دلیل به توصیه قرآن عمل کرده و علی‌رغم خواص جسمی فرضی شراب، از نوشیدنش خودداری می‌ورزد.
سرانجام این‌که در احکام اسلامی باید از قرآن و سنت پیامبر(ص) و معصومان(ع) تبعیت شود، نه گفته‌هایی که برخلاف آن‌دو است؛ از این‌رو اگر ابن سینا شراب را توصیه کرده باشد، مسلمانان در این مسئله از او پیروی نمی‌کنند. البته در مواقع اضطرار حرمت بسیاری از احکام برداشته می‌شود؛ مانند حرمت خوردن مردار در جایی که هیچ مواد خوردنی در اختیار انسان نباشد که برای نجات از مرگ حرمت آن برداشته می‌شود.[3] و یا چنانچه طبق تشخیص پزشک متخصص و مورد اطمینان (از نظر تعهد و تدیّن)، یقین یا اطمینان حاصل شود که معالجه بیمار منحصر به آشامیدن شراب است و جایگزین نداشته باشد،[4] می‌توان براى درمان به مقدار ضرورت مصرف کرد.[5]

---