لطفا صبرکنید
بازدید
5989
5989
آخرین بروزرسانی:
1396/02/31
کد سایت
fa79052
کد بایگانی
96459
نمایه
تفکر بدون لفظ
طبقه بندی موضوعی
کلیات
اصطلاحات
عقل (اندیشه)|فکر ، تفکّر
گروه بندی اصطلاحات
سرفصلهای قرآنی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
آیا ممکن است بدون اینکه الفاظ و کلمات گفتاری را در ذهن مجسم کرد، در معنای آنها تفکر و تعقل نمود؟
پرسش
سلام؛ چگونه میتوان - حتی در زمینه معقولات اولی - بدون اینکه از کلمات گفتاری استفاده شود، فکر کرد؟ آیا امکان دارد؟
پاسخ اجمالی
آیا ممکن است کسى بدون آنکه الفاظ را به خاطر بگیرد، در معانى و معقولات فکر کند یا نه؟ مثلاً معناى «انسان» را بدون لفظ «انسان»، درک کند و یا معناى این حکم که «انسان عالم است» را بدون لفظ تعقل کند یا نه؟
این پرسشی است که در پاسخ به آن، ابتدا نمونهای را در ذهن مجسم میکنیم:
فردی از ابتدای تولد از نعمت شنوایی و گویایی محروم بوده و هنوز هم خواندن و نوشتن را نیاموخته است. اکنون او در کنار چشمه زلالی نشسته و بدان خیره میشود. چنین فردی که نه تا کنون لفظ «آب» را شنیده و دیده و نه از واژه «زلال» خبری دارد، آیا نمیتوان تصور کرد که او به زلال بودن این آب فکر کند؟! البته چنین تفکری برای او امکانپذیر است.
با این وجود اما شخصی که الفاظ را میداند در غالب موارد، با تفکر در یک معنا به صورت خودکار، لفظ مرتبط با آن را نیز از ذهن خود میگذراند.
شاید به همین دلیل باشد که بسیارى از فلاسفه اروپا مانند منطقیین مسلمان گفتهاند: این مطلب(جدایی لفظ از معنا) امکان ندارد؛ زیرا در ذهن بین لفظ و معنا از اول طفولیت چنان الفت و ارتباطی حاصل شده است که جدایی بین آن دو ممکن نیست. و گفتهاند: «المتفکّر کانّه یناجى نفسه بالالفاظ»؛ یعنی «شخص متفکر گویا با "لفظ" با خویشتن سخن میگوید».[1]
این پرسشی است که در پاسخ به آن، ابتدا نمونهای را در ذهن مجسم میکنیم:
فردی از ابتدای تولد از نعمت شنوایی و گویایی محروم بوده و هنوز هم خواندن و نوشتن را نیاموخته است. اکنون او در کنار چشمه زلالی نشسته و بدان خیره میشود. چنین فردی که نه تا کنون لفظ «آب» را شنیده و دیده و نه از واژه «زلال» خبری دارد، آیا نمیتوان تصور کرد که او به زلال بودن این آب فکر کند؟! البته چنین تفکری برای او امکانپذیر است.
با این وجود اما شخصی که الفاظ را میداند در غالب موارد، با تفکر در یک معنا به صورت خودکار، لفظ مرتبط با آن را نیز از ذهن خود میگذراند.
شاید به همین دلیل باشد که بسیارى از فلاسفه اروپا مانند منطقیین مسلمان گفتهاند: این مطلب(جدایی لفظ از معنا) امکان ندارد؛ زیرا در ذهن بین لفظ و معنا از اول طفولیت چنان الفت و ارتباطی حاصل شده است که جدایی بین آن دو ممکن نیست. و گفتهاند: «المتفکّر کانّه یناجى نفسه بالالفاظ»؛ یعنی «شخص متفکر گویا با "لفظ" با خویشتن سخن میگوید».[1]
نظرات