لطفا صبرکنید
بازدید
10224
10224
آخرین بروزرسانی:
1396/08/05
کد سایت
fa79706
کد بایگانی
97366
نمایه
توقع خداوند از انسان به اندازه توانش
طبقه بندی موضوعی
حدیث|انسان شناسی
اصطلاحات
کمال
گروه بندی اصطلاحات
سرفصلهای قرآنی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
«خدا از شما توقع ندارد که کامل باشید، تنها تا میتوانید تلاشتان را بکنید»؛ آیا عبارت فوق، برگرفته از آموزههای اسلامی است؟
پرسش
سلام؛ آیا حدیثى از پیامبر(ص) وجود دارد که میگوید خدا از شما توقع ندارد که کامل باشید، بلکه توقع دارد که تمام سعیتان را بکنید؟
پاسخ اجمالی
از برخی آیات قرآن کریم و روایات چنین استفاده میشود که انسان باید به اندازه توان در راه سعادت و کمال خویش تلاش و کوشش کند. قرآن کریم در این باره میفرماید: «فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُم...»؛[1] به اندازه استطاعتى که دارید از خدا پروا کنید.
«لا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَها»؛[2] خدا وظیفهای برای هیچ فردی مشخص نکرده جز به اندازه تواناییاش!
این حقیقتی است مطابق با سنتى که خداوند در بین بندگانش جارى ساخته، و آن سنت این است که از مراحل ایمان، آن مقدار را بر هر یک از بندگان خود تکلیف کرده که در خور فهم او باشد، و از اطاعت آن مقدارى را تکلیف کرده که در خور نیرو و توانایى بنده باشد.[3]
روایتی از علی(ع) وجود دارد که شاید بتوان تا حدی آنرا مشابه آن چیزی دانست که در پرسش آمده است:
«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ» اى کسانى که ایمان آوردهاید! آنگونه که حق تقوا و پرهیزکارى است، از خدا بپرهیزید! از امام علی(ع) تفسیر این آیه را خواستند، آنحضرت فرمود: به خدا سوگند عمل نکرده است به این آیه، مگر خاندان پیامبر(ص)؛ ما به یاد خداییم و او را فراموش نکردیم؛ ما او را شکرگزاریم و او را کافر نشدیم؛ ما او را اطاعت کردیم و معصیت نکردیم. وقتی این آیه نازل شد صحابه گفتند؛ ما را چنین توانی نیست!، پس از آن بود که آیه دیگری نازل شد: «فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُم» تا میتوانید تقوا پیشه کنید...[4]
امام علی(ع) در جایی دیگر خطاب به یکی از یارانش میفرماید: آگاه باش که امام شما از تمام دنیایش به دو جامه کهنه، و از خوراکش به دو قرص نان قناعت نموده، بدان که شما توان چنین کاری را ندارید، امّا با پرهیزکارى و تلاش فراوان و پاکدامنى و راستى، مرا یارى دهید.[5]
«لا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَها»؛[2] خدا وظیفهای برای هیچ فردی مشخص نکرده جز به اندازه تواناییاش!
این حقیقتی است مطابق با سنتى که خداوند در بین بندگانش جارى ساخته، و آن سنت این است که از مراحل ایمان، آن مقدار را بر هر یک از بندگان خود تکلیف کرده که در خور فهم او باشد، و از اطاعت آن مقدارى را تکلیف کرده که در خور نیرو و توانایى بنده باشد.[3]
روایتی از علی(ع) وجود دارد که شاید بتوان تا حدی آنرا مشابه آن چیزی دانست که در پرسش آمده است:
«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ» اى کسانى که ایمان آوردهاید! آنگونه که حق تقوا و پرهیزکارى است، از خدا بپرهیزید! از امام علی(ع) تفسیر این آیه را خواستند، آنحضرت فرمود: به خدا سوگند عمل نکرده است به این آیه، مگر خاندان پیامبر(ص)؛ ما به یاد خداییم و او را فراموش نکردیم؛ ما او را شکرگزاریم و او را کافر نشدیم؛ ما او را اطاعت کردیم و معصیت نکردیم. وقتی این آیه نازل شد صحابه گفتند؛ ما را چنین توانی نیست!، پس از آن بود که آیه دیگری نازل شد: «فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُم» تا میتوانید تقوا پیشه کنید...[4]
امام علی(ع) در جایی دیگر خطاب به یکی از یارانش میفرماید: آگاه باش که امام شما از تمام دنیایش به دو جامه کهنه، و از خوراکش به دو قرص نان قناعت نموده، بدان که شما توان چنین کاری را ندارید، امّا با پرهیزکارى و تلاش فراوان و پاکدامنى و راستى، مرا یارى دهید.[5]
[1]. تغابن، 16.
[2]. بقره، 286.
[3]. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 2، ص 444، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق.
[4]. ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب ع ، ج 2، ص 177، قم، علامه، چاپ اول، 1379ق.
[5]. سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق، صبحی صالح، ص 417، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق.
نظرات