لطفا صبرکنید
بازدید
5344
5344
آخرین بروزرسانی:
1397/09/21
کد سایت
fa92290
کد بایگانی
109021
نمایه
تفاوت کلیت مقدمات برهان با کلیت باب قیاس
طبقه بندی موضوعی
قیاس اقترانی و استثنائی
اصطلاحات
برهان
گروه بندی اصطلاحات
سرفصلهای قرآنی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
کلیت «مقدمات برهان» با کلیت «قیاس» چه تفاوتی دارد؟
پرسش
کلیت مقدمات برهان با کلیت قضایا چه تفاوتی دارد؟
پاسخ اجمالی
منطقدانان در باب قیاس و قضایا میگویند: اگر موضوع قضیه یک شخص باشد، آن قضیه را «قضیه شخصیه» مىخوانند، و اگر یک معنای کلی باشد سه حالت خواهید داشت(طبیعیه، مهمله و محصوره)؛ چرا که یا این معنای کلی و طبیعت کلى از آن جهت که یک کلى است و در ذهن است، موضوع قرار داده شده که «قضایای طبیعیه» نامیده میشود، ولی اگر طبیعت کلى وسیلهاى براى ارائه افراد باشد، به نوبه خود بر دو قسم است: اول اینکه اشارهای به کمیّت افراد - اعم از قید همه یا قید بعض - نشده باشد که «مهمله» خواهد بود، ولی اگر کمیت(همه یا بعض بودن) بیان شود، «محصوره» نامیده میشود. اگر بیان شده باشد که همه افراد چنیناند «محصوره کلیه»، و اگر بیان شده باشد که بعضى افراد چنیناند «محصوره جزئیه» نامیده مىشود.
بنابراین، مقصود از کلیت در مبحث قضایا، این است که موضوع قضیه یک معناى کلى باشد؛ یعنی اینکه یک مفهوم از آن جهت که آیینه برای نشان دادن تمام افراد است، موضوع قرار گیرد و بیان کمیت نیز شده باشد که همه افراد چنیناند؛ مانند: «همه انسانها با فطرت توحید زاده مىشوند».[1]
اما مقصود از کلیت در مقدمات برهان این است که محمول بر تمام افراد موضوع در تمام زمانها بدون واسطه حمل شود؛ هر چند قضیه از نظر باب قضایا کلی نباشد؛ مثلاً مهمله یا جزئیه باشد. بنابراین فقط «قضیه شخصیه» در مقابل «قضیه کلیه» در این باب است، ولی قضیه کلیه در باب قیاس(قضایا)، اولاً: در مقابل قضایای جزئیه، مهمله و شخصیه است؛ ثانیاً: لازم نیست در کل زمان و یا اولی - بدون واسطه در حمل - باشد.[2]
بنابراین، مقصود از کلیت در مبحث قضایا، این است که موضوع قضیه یک معناى کلى باشد؛ یعنی اینکه یک مفهوم از آن جهت که آیینه برای نشان دادن تمام افراد است، موضوع قرار گیرد و بیان کمیت نیز شده باشد که همه افراد چنیناند؛ مانند: «همه انسانها با فطرت توحید زاده مىشوند».[1]
اما مقصود از کلیت در مقدمات برهان این است که محمول بر تمام افراد موضوع در تمام زمانها بدون واسطه حمل شود؛ هر چند قضیه از نظر باب قضایا کلی نباشد؛ مثلاً مهمله یا جزئیه باشد. بنابراین فقط «قضیه شخصیه» در مقابل «قضیه کلیه» در این باب است، ولی قضیه کلیه در باب قیاس(قضایا)، اولاً: در مقابل قضایای جزئیه، مهمله و شخصیه است؛ ثانیاً: لازم نیست در کل زمان و یا اولی - بدون واسطه در حمل - باشد.[2]
نظرات