جستجوی پیشرفته
بازدید
6984
آخرین بروزرسانی: 1397/09/15
 
کد سایت fa92966 کد بایگانی 109562 نمایه جزئیت معوذتین برای قرآن از نگاه ابن مسعود
طبقه بندی موضوعی تفسیر
خلاصه پرسش
آیا ابن مسعود معتقد بود که سوره‌های فلق و ناس بخشی از قرآن کریم نیستند؟!
پرسش
با سلام؛ آیا بنابر نقلی سوره ناس جزو قرآن نیست؟!
پاسخ اجمالی
در برخی کتب تفسیری و روایی چنین ادعایی به ابن مسعود نسبت داده شده است.
احمد، بزار، طبرانى، و ابن مردویه از ابن عباس روایت کرده‌‏اند که ابن مسعود دو سوره «فلق» و «ناس» را از قرآن‌‌ها پاک می‌کرد و می‌‏تراشید، و می‌‏گفت: قرآن را به چیزى که جزو قرآن نیست مخلوط نکنید؛ این دو سوره جزو قرآن نیست، بلکه تنها به این منظور نازل شد که رسول خدا(ص) خود را به آن‌دو حرز کند. و ابن مسعود هیچ وقت این دو سوره را به عنوان قرآن نمی‌‏خواند.[1]
بنابر نقلی وی حتی سوره «حمد» را هم جزو قرآن نمی‌دانست.[2]
آنچه در مورد ادعای یادشده می‌توان گفت؛ این است که حتی اگر انتساب چنین سخنی به ابن مسعود درست باشد، تنها فردی که معتقد به چنین مطلبی است، خود ابن مسعود بوده و هیچ‌یک از دیگر صحابیان پیامبر(ص)، او را در این سخن پیروى نکردند. چگونه می‌‏توانستند او را پیروى کنند، با این‌که به طرق صحیح از رسول خدا(ص) نقل شده است که در نمازش این دو سوره را می‌‏خواند، و علاوه بر این، متن این دو سوره در تمام مصحف‌ها ثبت شده بود.
ابن مردویه از معاذ بن جبل نقل می‌کند: با رسول خدا(ص) در سفر بودم که آن‌حضرت نماز صبح را خواند و در آن معوذتین را قرائت نمود؛ و بعد فرمود آیا شنیدی؟ گفتم بلی؛ فرمود: «ما قرأ الناس بمثلهن»؛ مردم قرائت نکردند، مانند این‌دو سوره را.[3]
این توهم ابن مسعود از آن‌جا ناشی شد که وی گمان می‌کرد این دو سوره دعا و حرز است که پیامبر(ص) آنها را می‌خواند، در حالی‌که این نظر ابن مسعود مخالف اجماع صحابه و اهل‌بیت است.[4]
علاوه بر این در تفسیر قمى به سند خود از ابوبکر حضرمى نقل کرده است: خدمت امام باقر(ع) عرضه داشتم: ابن مسعود چرا «معوذتین» را از قرآن پاک می‌کرد؟ فرمود: پدرم در این باره می‌‌فرمود: این کار را به رأى خود می‌‏کرد، و گر نه آن‌دو از قرآن است.[5]
در این راستا و در این‌که این سوره‌ها جزو قرآن است، باید گفت؛ اولاً: روایات بسیارى از طرق شیعه و سنى رسیده است که معوذتین را بخشی از قرآن اعلام می‌کند.
ثانیاً: این موضوع از متواترات میان متدینین به دین اسلام‌ است؛ لذا می‌‏بینیم در پاسخ بعضى از منکران اعجاز قرآن که گفته‌‏اند: اگر قرآن معجزه بود، نباید در جزئیت این‌دو سوره براى قرآن اختلاف شود، گفته‌‏اند تواتر قطعى وجود دارد بر این‌که این‌دو سوره جزو قرآن است، و این تواتر کافى است در این‌که به اختلاف مذکور اعتنایى نشود.
ثالثاً: علاوه بر این، آنها هم که گفته‌‏اند: این‌دو سوره جزو قرآن نیست، نگفته‌‏اند که ساخته خود رسول خدا(ص) است، و از ناحیه خداى تعالى نازل نشده است. همچنین نگفته‌‏اند که مشتمل بر اعجاز در بلاغت نیست، بلکه تنها گفته‌‏اند جزو قرآن نیست، که آن هم قابل اعتناء نیست؛ چون تواتر علیه آن وجود دارد.[6]
 
 
[1]. سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج ‏6، ص 416، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، 1404ق.
[2]. فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج ‏1، ص 190، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420ق.
[3]. الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج ‏6، ص 416.
[4]. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ج ‏21، ص 251، تهران، ناصر خسرو، چاپ اول، 1364ش.                   
[5]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب،‏ ج ‏2، ص 450، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، 1404ق.
[6]. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه، موسوی همدانی، سید محمد باقر، ج 20، ص 684، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1374ش.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها