لطفا صبرکنید
بازدید
5257
5257
آخرین بروزرسانی:
1397/11/23
کد سایت
fa94674
کد بایگانی
111092
نمایه
منظور معاویه از جمله «أنا صهر رسول الله»
طبقه بندی موضوعی
پیامبر اکرم ص|امام علی ع|همسران و فرزندان پیامبر ص
اصطلاحات
معاویه ، معاویة بن أبی سفیان
گروه بندی اصطلاحات
شخصیتها
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
معاویه در نامهاش به امام علی(ع) بر چه اساسی خود را به عنوان داماد پیامبر اسلام(ص) معرفی کرده است؟
پرسش
آیا صحیح است که معاویه در نامه به امام علی(ع) خود را داماد پیامبر(ص) معرفی کرده است؟ «أنا صهر رسول الله».
پاسخ اجمالی
همانگونه که در پرسش بدان اشاره شده، در جریان نامهنگاریهای میان امام علی(ع) و معاویه، در یکی از این نامهها، معاویه خود را با عبارت «... وَ أَنَا صِهْرُ رَسُولِ اللَّهِ(ص) ...»؛[1] معرفی میکند.
در اینکه امام علی(ع)، «صهر النبی» و یا داماد پیامبر(ص) بود تردیدی نیست، اما پرسش اینجا است که معاویه بر چه اساسی خود را «صهر النبی» معرفی کرده است؟
در پاسخ باید گفت که معاویه در این نامه نیز به نوعی فریبکاری رو آورده و تلاش داشته تا خود را به گونهای همطراز امام علی(ع) نشان دهد.
در همین راستا او از واژه «صهر» استفاده کرد که هم به معنای «داماد» و هم به معنای «فامیل همسر» است؛ زیرا به مجموعه خانواده زن نیز، «أَصْهَار» گفته میشود.[2] و عرب به کسی که به وسیله ازدواج با انسان فامیل میشود، «صهر» میگوید.[3]
لذا واژه «صهر» در این نامه به معنای داماد پیامبر(ص) نیست و خود معاویه نیز میدانست که نمیتواند ادعا کند که داماد حضرتشان است، اما معاویه با استفاده از این ترفند و با توجه به ازدواج خواهرش امحبیبه با پیامبر اسلام(ص)،[4] خواست تا از ارتباط سببی خود با آنحضرت بهرهبرداری کند، همانگونه که در جای دیگر و با استفاده از همین ارتباط سببی، لقب «خال المؤمنین» و یا «دائی مؤمنان»! را برای خود برگزید.[5]
به هر حال نظر ما آن است که حتی اگر او داماد پیامبر(ص) نیز بود، تنها این مزیّت مستلزم آن نیست که فضیلت خاصی را هم درپی داشته باشد.[6]
در اینکه امام علی(ع)، «صهر النبی» و یا داماد پیامبر(ص) بود تردیدی نیست، اما پرسش اینجا است که معاویه بر چه اساسی خود را «صهر النبی» معرفی کرده است؟
در پاسخ باید گفت که معاویه در این نامه نیز به نوعی فریبکاری رو آورده و تلاش داشته تا خود را به گونهای همطراز امام علی(ع) نشان دهد.
در همین راستا او از واژه «صهر» استفاده کرد که هم به معنای «داماد» و هم به معنای «فامیل همسر» است؛ زیرا به مجموعه خانواده زن نیز، «أَصْهَار» گفته میشود.[2] و عرب به کسی که به وسیله ازدواج با انسان فامیل میشود، «صهر» میگوید.[3]
لذا واژه «صهر» در این نامه به معنای داماد پیامبر(ص) نیست و خود معاویه نیز میدانست که نمیتواند ادعا کند که داماد حضرتشان است، اما معاویه با استفاده از این ترفند و با توجه به ازدواج خواهرش امحبیبه با پیامبر اسلام(ص)،[4] خواست تا از ارتباط سببی خود با آنحضرت بهرهبرداری کند، همانگونه که در جای دیگر و با استفاده از همین ارتباط سببی، لقب «خال المؤمنین» و یا «دائی مؤمنان»! را برای خود برگزید.[5]
به هر حال نظر ما آن است که حتی اگر او داماد پیامبر(ص) نیز بود، تنها این مزیّت مستلزم آن نیست که فضیلت خاصی را هم درپی داشته باشد.[6]
[1]. فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج 1، ص 87، قم، رضی، چاپ اول، 1375ش.
[2]. ر. ک: «صهر؛ از القاب امام علی(ع)»، 58748.
[3]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق، مصحح، میر دامادی، جمال الدین، ج 4، ص 471، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق.
[4]. ر. ک: «ازدواج پیامبر(ص) با ام حبیبه»، 32196.
[6]. ر. ک: «بت پرستی ابولهب»، 24667.
نظرات