جستجوی پیشرفته
بازدید
9676
آخرین بروزرسانی: 1398/12/11
خلاصه پرسش
چرا در تجاوز به «عُنف»، توبه مُجرم موجب سقوط مجازاتش می‌شود، ولی در مورد «قَذف»، این‌گونه نیست؟
پرسش
در مسئله‌ی «قذف» در روایات گفته شده است؛ توبه‌‌ی «قاذف» قبل از دستگیری، موجب سقوط حد نمی‌شود؛ زیرا قذف حق الناس است. اما در مورد زِنا‌ی به عُنف فتوای فقها این است که با توبه‌ی زانی قبل از دستگیری، حد ساقط می‌شود. آیا زنا‌ی به‌ عنف حق‌الناس نیست؟ آیا این بخشش، نوعی ظلم در حق شخص مورد تجاوز نیست؟!
پاسخ اجمالی

همان‌گونه که در پرسش اشاره شد، در جرایم مستوجب حدّ، چنانچه مُجرم قبل از اثبات جُرم توبه کند، مجازات او ساقط خواهد شد.[1] با این‌حال، در مورد جُرم قذف،[2] چون حدّ و مجازاتی که برای آن در نظر گرفته شد، جنبه‌ی حقّ‌الناسی نیز دارد، توبه‌ی مُجرم نمی‌تواند تأثیری در اسقاط  حدّ او داشته باشد.[3]

توضیح مطلب آن‌که درباره جُرم تجاوز به عُنف، قانون - طبق موازین شرعی - دو نوع مجازات را برای آن در نظر گرفته است؛ یکی «حدّ شرعی» -که جنبه حق اللّهی دارد- و دیگری، «پرداخت مَهرالمثل» که جنبه حق الناسی دارد.

بر این اساس، در مورد این جُرم، توبه‌ی مُجرم قبل از اثبات جُرم تجاوز به عنف، تنها می‌تواند موجب سقوط مجازات اول و یا همان حدّ شرعی شود، ولی تا زمانی که رضایت شاکی جلب نشود، مجازات دوّم حق الناسی آن ساقط نمی‌گردد و مُجرم موظّف به پرداخت مَهرالمثل خواهد بود.[4]

امّا در قذف؛ چون مجازات حقّ الناسی مستقلّی برای آن در نظر گرفته نشده و مجازات همان حدّ شرعی است، جز با رضایت شاکی، این حدّ برداشته نخواهد شد.

 


[1]. جهت آگاهی بیشتر، ر. ک:‌ 71274 (نقش توبه در جرایم خیانت به کشور).

[2]. قذف، عبارت است از این‌که به مرد یا زنی، نسبت زنا یا لواط داده شود، که اگر ثابت نشود، فرد نسبت دهنده، مُجرم بوده و مجازات می‌شود؛ جهت آگاهی بیشتر در این زمینه، ر. ک: نمایه‌ 34715 (قذف و حکم آن).

[3]. گلپایگانى، سید محمد رضا، مجمع المسائل، ج ‌3، ص 138، قم، دار القرآن الکریم، چاپ دوم، 1409ق؛ ر. ک: پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی.

[4]. ر. ک: پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها