جستجوی پیشرفته
بازدید
18162
آخرین بروزرسانی: 1394/05/21
خلاصه پرسش
مجازات اعدام برای متجاوز به عنف، آیا حدی الهی است یا مانند قصاص با گذشت شاکی لغو می‌شود؟
پرسش
از لحاظ کیفری، تجاوز به عنف جزو جنایات حد یا جنایات قصاص؟ طبق چه معیارهایی مسئولیت‌های افراد دخیل (مرد و زن) ارزیابی می‌شود؟
پاسخ اجمالی
تجاوز به عنف عنوانی عام است که هم شامل زنای به عنف می‌شود هم شامل لواط به عنف که به استناد ماده 224 و 234 قانون مجازات اسلامی، در هر دو صورت مجازاتش اعدام فاعل و مرتکب جرم است و در این حکم فرقی بین محصن و غیر محصن وجود ندارد.
اما متبادر به ذهن و ارتکازات عرفی از تجاوز به عنف، بیشتر زنای به عنف است؛ از این‌رو بحث را معطوف به آن نموده و به بررسی ماهیت زنای به عنف و تعیین نوع مجازات آن می‌پردازیم.
با استناد به مفاد مواد 224، 225، 230، 231 و 234 قانون مجازات که به صراحت از مجازات تجاوز به عنف، تعبیر به حد نموده و هم‌چنین از تعریف قصاص به مجازات اصلی جنایات عمدی بر نفس، اعضاء و منافع در ماده 16 همان قانون، روشن می‌شود که ماهیت تجاوز به عنف از جنایات حدی بوده نه از جنایات موجب قصاص.
علاوه بر آن قاعده کلی برای تشخیص حدی بودن یک مجازات یا از نوع قصاص بودن، این است که حدود جنبه الاهی داشته، در صورت توبه مرتکب، و احراز آن برای قاضی با وجود شرایط مقرره در دین و قانون، موجب سقوط یا تبدیل و تخفیف مجازات می‌شوند، بر خلاف قصاص که جنبه حق الناسی داشته و با توبه مرتکب، برداشته نمی‌شود و قاضی مجاز به تخفیف و تبدیل آن بدون رضایت مجنی علیه یا اولیای نمی‌باشد، و در تجاوز و زنای به عنف به صراحت ماده 114 قانون مجازات اسلامی، اگر مرتکب زنای به عنف قبل از اثبات جرم و در برخی از موارد حتی بعد از اثبات جرم، توبه نماید و توبه‌اش برای قاضی محرز شود، حتی بدون کسب اجازه از شاکی، قاضی‌ می‌تواند مجازات حدی اعدام او را ساقط نماید، هر چند به استناد تبصره 2 همان قانون نسبت به جنبه عمومی جرم باید این متجاوز به حبس یا شلاق تعزیری درجه شش یا هر دو آنها محکوم ‌شود.[1]
با توجه به آنچه بیان شد، در زنای به عنف، اصل فعل و ماهیت آن از جنایات حدی است، اما نکته قابل توجه این است که در تجاوز و زنای به عنف، اگر علاوه بر فعل ارتکابی از سوی متجاوز و  زانی، صدمه و آسیب جسمی نیز بر زن وارد شود، در این صورت هر چند اصل فعل ارتکابی از جنایات حدی محسوب می‌شود، ولی صدمات و آسیب‌‌هایی که ضمن ارتکاب زنا بر زن وارد شده، عنوانی مستقل به خود گرفته و می‌تواند از مصادیق جنایات قصاصی یا تعزیری و یا موجب دیه محسوب شود. مثلاً اگر زانی برای تسلیم زن بر زنا او را سیلی بزند که منجر به کبودی یا سیاهی یا شکستگی گردد و یا چشمش را کور نماید، در این فرض علاوه بر مجازات زنای به عنف به پرداخت دیه و قصاص عضو نیز محکوم می‌شود.
چنانچه در ماده 231 قانون مجازات مقرر شده است: «در موارد زنای به عنف و در حکم آن، در صورتی که زن باکره باشد مرتکب علاوه بر مجازات مقرر، به پرداخت ارش البکاره و مهرالمثل نیز محکوم می‌شود و درصورتی که باکره نباشد، فقط به مجازات و پرداخت مهرالمثل محکوم می‌گردد».
در زنای به عنف، زن دارای هیچ‌گونه مسئولیت کیفری نیست، به استناد تبصره 2 ماده 224 قانون مجازات، حتی در جایی که زن ابتدا راضی به زنا نبوده ولی به سبب تهدید یا ترساندن یا ربایش و حتی اغفال، تسلیم شود و رضایت به زنا بدهد ، مسئولیتی نداشته و مجازات نمی‌شود.
گفتنی است صرف ادعای اکراه، ربایش، تهدید و ارتکاب فعل به عنف از سوی زن پذیرفته نمی‌شود، بلکه موارد ذکر شده باید در دادگاه ثابت شود.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها