لطفا صبرکنید
بازدید
8111
8111
آخرین بروزرسانی:
1397/05/18
کد سایت
fa81793
کد بایگانی
99619
نمایه
امکان نسخ قرآن بهوسیله سنت نبوی
طبقه بندی موضوعی
علوم قرآنی
گروه بندی اصطلاحات
سرفصلهای قرآنی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
خطبه اول نهج البلاغه اعلام میدارد که برخی احکام قرآن به وسیله سنت پیامبر(ص) منسوخ شدهاند. آیا چنین چیزی امکانپذیر است؟
پرسش
در خطبه اول نهج البلاغه میخوانیم: «قسمتی از احکام دینی در قرآن واجب شمرده شد که ناسخ آن در سنت پیامبر(ص) آمده، و بعضی از آن، در سنت پیامبر واجب شده که در کتاب خدا ترک آن مجاز بوده است».
چطور چنین چیزی ممکن است؟ وقتی خدا میگوید باید فلان کار را انجام بدهید، چگونه پیامبر میتواند آنرا تغییر بدهد؟
پاسخ اجمالی
اگر اصل امکان نسخ که در آیه 106 سوره بقره بدان اشاره شده است را بپذیریم، از لحاظ نظری، نسخ احکام موجود آیات قرآن کریم توسط پیامبر(ص) نیز امکانپذیر است؛ زیرا بر اساس قرآن، اطاعت از شخص پیامبر خدا(ص)، اطاعت از خداوند متعال شمرده میشود؛[1] بر این اساس، نسخی که ایشان اعلام فرماید، مطمئناً از جانب خدا تأیید شده و در تعارض با سخن خدا قرآن نخواهد بود. البته هیچکس جز پیامبر(ص) حق نسخ احکام را ندارد، و تنها او است که میتواند به فرمان خدا پارهاى از احکام را نسخ کند و بعد از پیامبر(ص) باب نسخ به کلى مسدود میشود.
اما از لحاظ وقوعی، به موردی برخورد نکردیم که حکمی در قرآن بوده و سپس با استفاده از سنت نسخ شده باشد.[2]
اما اگر چنین نسخی در عالم واقع وجود نداشته باشد، این پرسش به وجود خواهد آمد که مراد امام علی(ع) از این سخن خویش در خطبه اول نهج البلاغه چیست؟!
در پاسخ میتوان گفت که حتی با فقدان چنین نسخی، سخن حضرت قابل توجیه است، مانند آنکه بگوییم:
1. این سخن ناظر به احکامی است که مانند آنچه در آیه 146 سوره انعام وجود دارد، قرآن اعلام کرده که چنین احکامی در ادیان گذشته وجود داشته، اما در خود قرآن اشاره صریحی به نسخ آن نشده است و این نسخ را میتوان از سنت پیامبر(ص) برداشت کرد.
2. مواردی وجود دارد که در خود قرآن کریم، هم حکم ناسخ و هم حکم منسوخ وجود دارد، اما عموم مردم از آن بیخبرند که سنت پیامبر(ص) میتواند تبیینکننده آیات ناسخ از آیات منسوخ باشد.
اما از لحاظ وقوعی، به موردی برخورد نکردیم که حکمی در قرآن بوده و سپس با استفاده از سنت نسخ شده باشد.[2]
اما اگر چنین نسخی در عالم واقع وجود نداشته باشد، این پرسش به وجود خواهد آمد که مراد امام علی(ع) از این سخن خویش در خطبه اول نهج البلاغه چیست؟!
در پاسخ میتوان گفت که حتی با فقدان چنین نسخی، سخن حضرت قابل توجیه است، مانند آنکه بگوییم:
1. این سخن ناظر به احکامی است که مانند آنچه در آیه 146 سوره انعام وجود دارد، قرآن اعلام کرده که چنین احکامی در ادیان گذشته وجود داشته، اما در خود قرآن اشاره صریحی به نسخ آن نشده است و این نسخ را میتوان از سنت پیامبر(ص) برداشت کرد.
2. مواردی وجود دارد که در خود قرآن کریم، هم حکم ناسخ و هم حکم منسوخ وجود دارد، اما عموم مردم از آن بیخبرند که سنت پیامبر(ص) میتواند تبیینکننده آیات ناسخ از آیات منسوخ باشد.
نظرات