لطفا صبرکنید
بازدید
12624
12624
آخرین بروزرسانی:
1397/05/28
کد سایت
fa83072
کد بایگانی
100964
نمایه
بازماندگان از همراهان امام حسین(ع) در کربلا
طبقه بندی موضوعی
تاریخ|اهل بیت و یاران
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
آیا غیر از امام سجاد(ع)، مرد و یا پسر نوجوان و خردسال دیگری نیز در کاروان حسینی باقی مانده بود که به شهادت نرسد؟!
پرسش
مردان و پسران زنده مانده در کربلا چه کسانی بودند؟
پاسخ اجمالی
با توجه به اینکه آمار دقیق افراد و کودکانی که در قافله اهل‌بیت امام حسین(ع) بودند، مشخص نیست، لذا نمی‌توان آمار دقیقی در این زمینه داد. اما با این وجود گزارش‌های پراکنده‌ای وجود دارد که مردان و کودکانی از اهل‌بیت و یاران امام حسین(ع) در آن روز به شهادت نرسیدند که به مستند برخی از این گزارش‌ها خواهیم پرداخت:
1. امام سجاد(ع)؛[1] که زنده‌ماندن ایشان از متواترات تاریخی بوده و جای تردیدی در آن نیست.
2. امام باقر(ع)؛[2]
3. حسن مثنی؛[3]
4. عمرو بن حسن بن علی(ع)؛[4]
5. محمد بن عقیل؛[5]
6. قاسم بن عبدالله بن جعفر؛[6]
7. عقبة بن سمعان؛ غلام رباب همسر امام حسین(ع). وقتی او را اسیر کردند، عمر بن سعد از نام و نشان او پرسید و او در جواب گفت که من غلام هستم. عمر سعد نیز او را رها کرد.[7]
8. ضحاک بن عبدالله مشرفى؛ او قبل از روز عاشوراء با امام حسین(ع) شرط کرده بود که تا زمانی از آن‌حضرت دفاع خواهد کرد که یاوری برای امام(ع) باقی بماند؛ لذا بعد از شهادت یاران امام(ع)، او نزد حضرتشان آمد و عرض کرد: اکنون که یاور دیگرى ندارید، اجازه بدهید که من بروم. امام(ع) هم به جهت شرطی که با او گذاشته بود، اجازه داد و با اسبی که داشت از زمین کربلا دور شد.[8]
9. مرقع بن ثمامه اسدی؛ قوم بنی اسد به او امان دادند و او را از معرکه جنگ بیرون بردند؛ اما وقتی ابن زیاد فهمید، او را به بحرین تبعید کرد.[9]
10. زید بن حسن بن علی(ع)؛[10]
12. قاسم بن محمد بن جعفر بن أبی‌طالب؛[11]
13. محمد بن حسین(ع)؛[12]
14. عمرو (یا عمر) بن حسین(ع)؛[13]
15. عبدالله بن حسن(ع)؛[14] البته بیشتر منابع تاریخی و مقاتل حسینی، نقل کرده‌اند که عبدالله فرزند امام حسن مجتبی(ع) در کربلا شهید شده است.[15] ولی قاضی نعمان در صفحه‌ای از کتاب خود عبدالله بن حسن را جزء شهیدان کربلا می‌شمرد[16] و در بخش دیگری جزو بازماندگان.
16. عبدالله بن عباس بن علی بن ابی طالب(ع).[17]
1. امام سجاد(ع)؛[1] که زنده‌ماندن ایشان از متواترات تاریخی بوده و جای تردیدی در آن نیست.
2. امام باقر(ع)؛[2]
3. حسن مثنی؛[3]
4. عمرو بن حسن بن علی(ع)؛[4]
5. محمد بن عقیل؛[5]
6. قاسم بن عبدالله بن جعفر؛[6]
7. عقبة بن سمعان؛ غلام رباب همسر امام حسین(ع). وقتی او را اسیر کردند، عمر بن سعد از نام و نشان او پرسید و او در جواب گفت که من غلام هستم. عمر سعد نیز او را رها کرد.[7]
8. ضحاک بن عبدالله مشرفى؛ او قبل از روز عاشوراء با امام حسین(ع) شرط کرده بود که تا زمانی از آن‌حضرت دفاع خواهد کرد که یاوری برای امام(ع) باقی بماند؛ لذا بعد از شهادت یاران امام(ع)، او نزد حضرتشان آمد و عرض کرد: اکنون که یاور دیگرى ندارید، اجازه بدهید که من بروم. امام(ع) هم به جهت شرطی که با او گذاشته بود، اجازه داد و با اسبی که داشت از زمین کربلا دور شد.[8]
9. مرقع بن ثمامه اسدی؛ قوم بنی اسد به او امان دادند و او را از معرکه جنگ بیرون بردند؛ اما وقتی ابن زیاد فهمید، او را به بحرین تبعید کرد.[9]
10. زید بن حسن بن علی(ع)؛[10]
12. قاسم بن محمد بن جعفر بن أبی‌طالب؛[11]
13. محمد بن حسین(ع)؛[12]
14. عمرو (یا عمر) بن حسین(ع)؛[13]
15. عبدالله بن حسن(ع)؛[14] البته بیشتر منابع تاریخی و مقاتل حسینی، نقل کرده‌اند که عبدالله فرزند امام حسن مجتبی(ع) در کربلا شهید شده است.[15] ولی قاضی نعمان در صفحه‌ای از کتاب خود عبدالله بن حسن را جزء شهیدان کربلا می‌شمرد[16] و در بخش دیگری جزو بازماندگان.
16. عبدالله بن عباس بن علی بن ابی طالب(ع).[17]
[2]. ر. ک: «زندگی‌نامه امام باقر(ع)»، 17208.
[3]. ر. ک: «شخصیت حسن مثنی»، 33304.
[4]. کاتب واقدی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج 10 (خامسة 1)، ص 479، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، 1418ق.
[5]. همان.
[6]. همان.
[7]. بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج 3، ص 205، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1417ق.
[8]. ابن اثیر جزری، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج 4، ص 73، بیروت، دار صادر، 1385ق.
[9]. أنساب الأشراف، ج 3، ص 205.
[10]. سید بن طاوس، اللهوف فی قتلی الطفوف، ص 145، تهران، نشر جهان، چاپ اول، 1348ش.
[11]. مغربی، قاضى نعمان، شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار(ع)، ج 3، ص 197، قم، مؤسسه نشر اسلامی، چاپ اوّل، 1409ق.
[12]. همان.
[13]. همان؛ ر. ک: «عمر؛ فرزند امام حسین(ع)»، 39282.
[14]. شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار(ع)، ج 3، ص 197.
[15]. شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 125، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق؛ سبط بن جوزی، تذکرة الخواص من الأمة فی ذکر خصائص الأئمة، ص 229، قم، منشورات الشریف الرضی، چاپ اول، 1418ق؛ الطبقات الکبرى، ج 10، ص 476؛ ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، ج 5، ص 112، بیروت، دار الاضواء، 1411ق؛
[16]. ر. ک: شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار(ع)، ج 3، ص 180.
[17]. همان، ص 198. گفتنی است؛ بنابر گزارشات تاریخی، حضرت عباس بن علی(ع) فرزندی به نام عبدالله نداشته است، بلکه عبیدالله نام داشت. ر. ک: «فرزندان حضرت ابوالفضل العباس(ع)»، 49482.
نظرات
