«ریاضت» اصطلاحی عرفانی است که در اصل به معنای تمرین و ورزیده شدن در یک کار است. از همین رو به ورزش در زبان عربی، ریاضت می‌گویند. اما معنای اصطلاحی آن که در برخی از عرفان‌ها اهمیت یافته و بر آن تأکید می‌شود، انجام اعمال سخت و طاقت‌فرسا به صورت هدف‌مند و برنامه‌ریزی شده است که سبب ارتقای معنویت و گاه حصول قدرت‌های ماوراء الطبیعه در انسان می‌شود. بنابر این، اگر بر فرض کسی به دلیل شوق یا حزن زیاد و به طور ناخواسته، مثلاً میل به غذا نداشته باشد و مستغرق در جذبه الاهی باشد، این مقوله از تعریف ریاضت اختیاری خارج است؛ لذا ریاضت شرعی چیزی نیست، جز اهتمام بیشتر به بندگی خدا و تقوا و ورع و رعایت ادب حضور که همگی اینها باید با قصد تقرب الی الله باشد. و این بالاترین ریاضت است که معمولاً خوش‌آیند طبع سرکش انسان نیست؛

اما اسلام دیگر ریاضت‌ها را تأیید نکرده، بلکه آنها را نوعی بدعت می‌داند؛ چرا که اسلام دین معرفت و عشق است، نه روی میخ خوابیدن، چند شبانه روز پیاپی نخوابیدن و ....