2492
مجرد یعنی چیزی که هیچیک از این ویژگیهای مادی؛ مانند: داشتن مکان خاص و اشغال فضا، اشغال زمان و زمان داشتن، قابل اشاره حسی بودن، قابلیت انقسام و بخشپذیری، و ... را نداشته باشد. البته لازم نیست یک چیز مادی همهی این خصوصیات را داشته باشد، بلکه اگر برخی از این خصوصیات در او باشد نشانهی مادی بودن او است؛ در این صورت مجرد یعنی چیزی که هیچیک از این ویژگیهای مادی را ندارد.
یكی از اساسیترین مسائل در موضوع شناخت نفس، مسئلۀ تجرد یا مادی بودن آن است. مسئلهای که از دورانهای بسیار گذشته تاکنون فکر بشر را به خود مشغول داشته است.
بنابر این، مجرد بودن نفس، یعنی اینکه انسان موجودی است كه در عین مادی بودن، جوهری دارد كه از سنخ فیزیک و ماده نیست. این جوهر، «نفس» یا «روح» نامیده میشود. و گوهر شریف نفس از جنس اجسام پست آتش، هوا، آب و زمین نیست، چنانکه از باب نسبت و تألیفات هم نیست.