مبحث «خیارات» که فقها آن را در باب تجارت مطرح می‌کنند، گفتگو از اموری است که به واسطه پیدایش آنها یکی از طرفین عقد، حق فسخ معامله را پیدا می‌کند.
در کتاب‌های فقهی، در باب خرید و فروش کالا، چهارده خیار ذکر شده است که، از جمله آنها «خیار شرط» و «خیار غبن» است. خیار شرط عبارت است از این‌که، یکى از دو طرف معامله، در ضمن عقد بیع، ملتزم به عملى شود که اگر انجام ندهد طرف دیگر حق فسخ عقد را داشته باشد.[1]
خیار غبن عبارت است از فروختن مالِ خود به کمتر از قیمت واقعى آن و یا خریدن کالایى بیشتر از بهاى واقعی‌اش با جهل مغبون (فروشنده یا خریدار) به واقع.[2]
به‌طور کلی، در هر معامله‌ای که همه محتوای صیغه عقد و شرایطی که دو طرف معامله برای یکدیگر قرار داده‌اند، تحقق نیابد، آن کسی که زیان کرده است خیار فسخ دارد. اما پیدایش حق فسخ به معنای بطلان عقد نیست؛ یعنی این طور نیست که به محض ادعای ضرر و غبن یا مخالفت با شرطی که در قرارداد ذکر شده است، عقد باطل باشد؛ چراکه ممکن است مغبون (کسی که زیان دیده است) – و نیز فردی که به شرط او در عقد توجهی نشده است - به آنچه که تحقق پذیرفته، راضى شود یا با گرفتن مابه­التفاوتی راضی به همان عقد گردد. بله، اگر راضی به این عقد نبود حق فسخ دارد و می‌تواند عقد را بر هم زند. برای نمونه؛ خریدار، زمینى را به عنوان آن که هزار متر است می‌خرد و بعد معلوم می­شود که کمتر است. حال ممکن است با وجود آن نقصان، راضى به عقد شده و زمین را نگاه دارد، ضمن این‌که می‌تواند آن را نپذیرفته و قرارداد را فسخ کند.[3]

---