لطفا صبرکنید
4074
- اشتراک گذاری
سورهی«کافرون» از سورههای مکی است[1] و شش آیه دارد.[2]
فضیلت سورهی کافرون
در مورد فضیلت این سوره، روایات فراوانى نقل شده است که حاکى از اهمیت فوق العاده محتواى آن است:
- از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است: «من قرأ قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ فکأنما قرأ ربع القرآن و تباعدت عنه مردة الشیاطین، و برأ من الشرک، و یعافى من الفزع الاکبر»؛[3]
کسى که سورهی «کافرون» را بخواند، مانند آن است که یکچهارم قرآن را تلاوت کرده باشد، شیطانهای طغیانگر از او دور میشوند، از شرک پاک میشود، و از ترس و وحشت روز رستاخیز در امان خواهد بود.
برخی مفسران معتقدند؛ تعبیر به «ربع القرآن» شاید از آنرو باشد که حدود یکچهارم قرآن در ارتباط با مبارزه با شرک و بتپرستى است، و عصاره آن در این سوره آمده است، و دور شدن شیاطین سرکش برای آن است در این سوره دست رد بر سینهی مشرکان زده شد، و میدانیم که شرک مهمترین ابزار شیطان است.[4]
نجات در قیامت نیز در درجهی نخست در گرو توحید و نفى شرک است، همان مطلبى که این سوره بر محور آن دور میزند.[5]
- در گزارشی آمده است: مردى خدمت پیامبر(ص) آمد و عرض کرد: اى رسول خدا! براى این آمدهام که چیزى به من بیاموزی که هنگام خواب بخوانم. پیامبر فرمود: «اذا اخذت مضجعک فاقرأ قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ، ثم نم على خاتمتها فانها براءة من الشرک»؛[6]هنگامى که به بستر رفتى، سورهی «کافرون» را بخوان، و در آخرش بخواب که این نشانی از بیزارى از شرک است.
- گزارش شده است، پیامبر(ص) به جبیر بن مطعم فرمود: آیا دوست دارى هر گاه براى سفر بیرون میروی در میان همسفرانت باشخصیتتر از همه بوده و از تمامشان زاد و توشه بیشتری داشته باشی؟ گفتم: بلى! پدر و مادرم فدایت اى رسول خدا. فرمود: سورههای «کافرون»، «نصر»، «توحید»، «فلق» و «ناس» را بخوان و «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» را در ابتدای آنها بگو.
جبیر میگوید: من مال زیادی نداشتم و با کسانی که خدا قسمت میکرد، همسفر میشدم، و تا هنگام بازگشت از سفر از همه باهمّتتر و پرتوشهتر بودم.[7]
- حسین بن ابی العلاء از امام صادق(ع) نقل میکند: کسى که سورههای «کافرون» و «توحید» را در یکی از نمازهای واجبش بخواند، خدای متعال او، پدر، مادر و فرزندانش را بیامرزد، و اگر شقى باشد نامش از دیوان اشقیا پاک شده و در دیوان پاکان نوشته شود و خدا در زندگیاش او را سعادتمند کرده و با پاداش شهیدان بمیراند و در زمرهی آنان مبعوث گرداند.[8]
محتواى سوره
با توجه به اینکه این سوره در «مکه» نازل شده، لحنش نشانگر آن است که مسلمانان در اقلیت و کفار در اکثریت بودند، پیامبر اسلام(ص) از ناحیهی آنها سخت در فشار بود، و مشرکان اصرار داشتند تا حضرتشان را به سازش با شرک بکشانند، پیامبر(ص) بدون آنکه با آنان درگیر شود، با استفاده از این سوره، دست رد بر سینهی همهی آنان زد.
نکتهی جالب توجه آنجا است که در این سوره دو بار تأکید شده که من معبودهاى شما را نمیپرستم و این تأکید براى ناامید ساختن آنها است. همچنین دو بار تأکید شده است که شما هرگز معبود من، خداى یگانه را نمیپرستید و این دلیلى است بر لجاجت آنها، و سرانجامش این است که ما با هم سازش نخواهیم کرد! من هستم و آیین توحیدی خودم، و شما باشید و آیین شرک آلودتان.[9]
[1]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی، محمد جواد، ج 10، ص 839، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.
[2].همان.
[3].همان.
[4]. مکارم شیرازی، ناصر،تفسیر نمونه، ج27، ص 381، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.
[5]. همان.
[6].مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج10، ص 839.
[7]. همان.
[8]. همان.«عن الحسین بن أبی العلاء قال من قرأ قل یا أیها الکافرون و قل هو الله أحد فی فریضة من الفرائض غفر الله له و لوالدیه و ما ولدا و إن کان شقیا محی من دیوان الأشقیاء و کتب فی دیوان السعداء و أحیاه الله سعید و أماته شهیدا و بعثه شهیدا».
[9]. ر. ک: تفسیر نمونه، ج27، ص 380؛ ( خواندن سوره ضحی، انشراح، فیل، قریش، توحید و کافرون در نماز ) 31371.