جستجوی پیشرفته
بازدید
5264
آخرین بروزرسانی: 1400/09/21
خلاصه پرسش
امام کاظم(ع) چند دختر داشت و چه اطلاعاتی در مورد آنان وجود دارد؟
پرسش
لطفا زندگی‌نامه فرزندان دختر امام کاظم(ع) را بیان نمایید.
پاسخ اجمالی

بر اساس گزارش‌های تاریخی مختلف، امام موسای کاظم(ع) دارای 37، 51 و یا 60 فرزند پسر و دختر بود[1] که در منابع به صورت مختصر به زندگی برخی از دختران ‌حضرتشان پرداخته شده؛ اما در مورد تعدادی دیگر، جز نامشان مطلب دیگری از آنان در تاریخ ثبت نشده است:

  1. حضرت فاطمه معصومه(س): این بانوی عزیز که نام و مزارش یادآور نام حضرت فاطمه زهرا(س) و مزار گمنامشان می‌باشد، در میان دختران امام هفتم(ع) مقام بسیار والایی داشته و مطالبی در مورد ایشان در همین پایگاه وجود دارد.
  2. رقیه: [2] وی با محمد و حمزه از یک مادر بودند.[3] طبق نظر برخی وی غیر از رقیه‌ی صغری بنت موسی(ع) است؛[4] اما برخی منابع تنها به ذکر نام یکی از آن دو بسنده شده[5] که احتمال دارد آن دو نام را مرتبط با یک دختر امام هفتم(ع) دانسته باشند.
  3. رقیه صغری: که در برخی گزارش‌ها از ایشان یاد شده است.[6]
  4. حکیمه[7](حلیمه[8]).[9]
  5. ام ابیها: [10] وی از پدرش امام کاظم(ع) روایت نقل می‌کرد.[11]

همچنین نقل شده که روزی امام هادی(ع) با حالتی هراسان، به اتاق ام ابیها که عمه پدرش بود رفت. آن بانو علت نگرانی را از ‌حضرتشان پرسید. امام(ع) فرمود: پدرم از دنیا رفته است! ام ابیها گفت: چنین خبری را نده! امام(ع) فرمود: به خدا قسم همین طور است که می‌گویم! ام ابیها گفت: ما آن وقت و آن ‌روز را یادداشت کردیم، وقتی که خبر وفات امام جواد(ع) آمد، دیدیم دقیقا همان روزی بود که فرزندشان فرموده بود.[12]

ام ابیها در سال 231 هجری از دنیا رفت.[13]

  1. ام احمد.[14]
  2. زینب:[15] در منابع کهن جز نامی از ایشان نیافتیم، اما در برخی منابع متأخر و معاصر ادعا شده که وی به همراه شوهرش قاسم بن محمد بن جعفر(ع) به مصر مهاجرت کرد.[16] برخی نیز ادعا کرده‌اند که قبر وی در اصفهان قرار دارد.‏[17]
  3. آمنه: [18] این دختر امام هفتم(ع) را از بزرگان اولیا به شمار آورده‌اند و از کراماتش گفته‌اند که از مرقد وی صدای قرآن شنیده می‌شد.[19] در قاهره مزاری منسوب به ایشان وجود دارد.[20]
  4. فاطمه صغری:[21] که به همراه اسماعیل، جعفر، حسن، هارون و احمد همگی از یک مادر بودند.[22]
  5. 10. لبابه[23] یا لبانه.[24]
  6. کلثوم[25] یا کلثم.[26]
  7. ام جعفر.[27]
  8. خدیجه.[28]
  9. عُلَیة.[29]
  10. حسنه[30] یا حسینه[31].
  11. نزیهه[32] یا بُریهه.[33]
  12. عائشه.[34]
  13. ام سلمه.[35]
  14. میمونه[36] یا مصونه[37].
  15. رمله.[38]
  16. فاطمه وسطی.[39]
  17. فاطمه صغری.[40]
  18. فاطمه دیگری غیر از سه فاطمه بالا، زیرا حضرتشان چندین فرزند به نام فاطمه داشتند.[41]

گفتنی است که فاطمه کبری که در برخی منابع به نام ایشان اشاره شده است[42] به احتمال زیاد، همان حضرت معصومه(س) است که در قم مدفون می‌باشند.

  1. ام فروه.[43]
  2. اسماء.[44]
  3. اسماء صغری.[45]
  4. زینب صغری.[46]
  5. ام عبداللّه.[47]
  6. امامه.[48]
  7. قسیمه.[49]
  8. امینه صغری.[50]
  9. امینه کبری.[51]
  10. ام‌کلثوم کبری.[52]
  11. ام‌کلثوم صغری.[53]
  12. ام‌کلثوم وسطی.[54]
  13. عطفه.[55]
  14. عباسه.[56]
  15. خدیجه کبری.[57]
  16. خدیجه.[58]
  17. ام قاسم.[59]
  18. محموده.[60]

[1]. ابن عِنَبه حسنی، سید احمد بن علی، عمدة الطالب فی أنساب آل أبی طالب‏، ص 177، قم، انصاریان، 1417ق.

[2]. شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 244، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق؛ طبرسی، فضل بن حسن، تاج الموالید، ص 96، بیروت، دار القاری، چاپ اول، 1422ق؛ طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، ص 312، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ سوم، 1390ق.

[3]. طبری آملی، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص 309، قم، بعثت، چاپ اول، 1413ق.

[4]. الارشاد، ج ‏2، ص 244؛ تاج الموالید، ص 96؛ اعلام الوری، ص 312.

[5]. ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب(ع)، ج 4، ص 324، قم، علامه، چاپ اول، 1379ق.

[6]. الارشاد، ج ‏2، ص 244؛ تاج الموالید، ص 96؛ اعلام الوری، ص 312.

[7]. الارشاد، ج ‏2، ص 244؛ تاج الموالید، ص 96؛ اعلام الوری، ص 312.

[8]. ابن صوفی نسابه‏، المجدی فی أنساب الطالبیین‏، ص 298، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏، چاپ دوم، 1422ق.‏

[9]. «زندگی‌نامه حکیمه بنت موسی بن جعفر(ع)»، 129110.

[10]. الارشاد، ج ‏2، ص 244.

[11]. وکیع، محمد بن خلف، أخبار القضاة، ص 61، بیروت، عالم الکتب، چاپ اول، 1422ق.

[12]. مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة للإمام علی بن أبی طالب(ع)، ص 230، قم، انصاریان، چاپ سوم، 1384ش.

[13]. طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبو الفضل، ج 9، ص 145، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق؛ ابن کثیر دمشقی‏، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج ‏10، ص 307، بیروت، دار الفکر، 1407ق.

[14]. «زندگی‌نامه ام احمد بنت موسی بن جعفر(ع)»، 129111.

[15]. الارشاد، ج ‏2، ص 244.

[16]. جمعی از نویسندگان، اهل البیت فی مصر، تنظیم، خسرو شاهی‏، سید هادی، ص 459، تهران، المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الإسلامیة المعاونیة الثقافیة، مرکز التحقیقات و الدراسات العلمیة، چاپ اوّل‏، 1427ق‏.

[17]. اعلمى حائرى، محمد حسین‏، تراجم أعلام النساء، ج ‏2، ص 162، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات‏، چاپ اول، 1407ق‏.

[18]. الارشاد، ج ‏2، ص 244.

[19]. مناوی، محمد عبدالرؤوف بن تاج ‏العارفین، طبقات الصوفیة( الکواکب الدریة فی تراجم السادة الصوفیة)، محقق، جادر، محمد ادیب‏، ج 4، ص 229-230، بیروت، دار صادر، چاپ اول، 1999م.

[20]. یاقوت حموی، شهاب الدین ابو عبد الله، معجم البلدان، ج 5، ص 142، بیروت، دار صادر، چاپ دوم، 1995م.

[21]. الارشاد، ج ‏2، ص 244.

[22]. دلائل الامامة، ص 309.

[23]. الارشاد، ج ‏2، ص 244؛ دلائل الامامة، ص 309.

[24]. اعلام الوری، ص 312.

[25]. المجدی‏، ص 298.‏

[26]. الارشاد، ج ‏2، ص 244.

[27]. همان.

[28]. همان.

[29]. همان؛ ابن ابی الثلج بغدادی، محمد بن احمد، تاریخ اهل البیت نقلا عن الأئمة الباقر و الصادق و الرضا و العسکری عن آبائهم(ع)، محقق، مصحح، جلالی حسینی، محمد رضا، ص 107، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1410ق.

[30]. الارشاد، ج ‏2، ص 244؛ المجدی‏، ص 298.

[31]. دلائل الامامة، ص 309.

[32]. همان.

[33]. الارشاد، ج ‏2، ص 244؛ المجدی، ص 298.

[34]. همان.

[35]. همان.

[36]. الارشاد، ج ‏2، ص 244؛ المجدی، ص 298.

[37]. دلائل الامامة، ص 309.

[38]. المجدی، ص 298.

[39]. سبط بن جوزی‏، تذکرة الخواص من الأمة فی ذکر خصائص الأئمة(ع)، ص 315، قم، منشورات الشریف الرضی‏، چاپ اول، 1418ق؛ یمانی موسوی، محمدکاظم بن ابی‌الفتوح، النفحة العنبریة فی أنساب خیر البریة، محقق، رجایی، مهدی‏، ص 63، قم، کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی( ره)، چاپ اول، 1419ق.

[40]. تذکرة الخواص، ص 315.

[41]. همان.

[42]. الارشاد، ج ‏2، ص 244؛ سبط بن جوزی‏، تذکرة الخواص، ص 315.

[43]. المجدی، ص 298؛ دلائل الامامة، ص 309.

[44]. همان.

[45]. تذکرة الخواص، ص 315؛ النفحة العنبریة، ص 63.

[46]. النفحة العنبریة ، ص 62.

[47]. تاریخ اهل البیت، ص 107.

[48]. المجدی، ص 298.

[49]. همان.

[50]. همان.

[51]. همان.

[52]. همان، ص 299.

[53]. همان.

[54]. همان.

[55]. همان.

[56]. همان.

[57]. همان.

[58]. همان.

[59]. تاریخ اهل البیت، ص 107.

[60]. همان؛ المجدی‏، ص 298.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها