جستجوی پیشرفته
بازدید
11774
آخرین بروزرسانی: 1402/08/07
خلاصه پرسش
آیا تقلید واجب است؟ آیا انجام اعمال دینی بدون تقلید، باطل است؟
پرسش
آیا تقلید کردن در احکام واجب است؟ آیا خواندن نماز و انجام دادن دیگر واجبات بدون تقلید از مجتهد باطل است؟
پاسخ اجمالی

انسان مکلّف، برای آگاهی و انجام احکام و دستورات دینی، سه راه دارد:

  1. مجتهد باشد؛ یعنى بتواند احکام الهى را از روى ادله(قرآن، حدیث، اجماع و عقل) به دست آورد و به نظر خود عمل ‌کند.
  2. به احتیاط، عمل کند؛ یعنى در اعمالش به گونه‌ای رفتار نماید که یقین کند تکلیفش را انجام داده است؛ مثلًا اگر بعضى از مجتهدین کارى را حرام و بعضى مباح می‌دانند، آن‌را ترک کند، و یا اگر بعضى آن‌را مستحبّ و بعضى واجب مى‌دانند آن‌را حتماً انجام دهد. البته این‌راه، مشکل است و احتیاج به اطّلاعات نسبتاً وسیعى از مسائل فقهى دارد.
  3. از یک مجتهد تقلید کند، همان‌گونه که مردم در تمام امورى که تخصّص ندارند به متخصصان آن فن مراجعه نموده و به دستور آنها عمل می‌‌نمایند.[1]

بنابر این، مکلفى که مجتهد یا محتاط نیست، واجب است راه سوم را برگزیدند و  برای عمل به وظیفه‌ی شرعی خود طبق نظر یکی از مراجع تقلید عمل نماید. در غیر این صورت، چنانچه اعمالش را بدون تقلید انجام دهد، اعمال او باطل است؛ یعنى نمى‌تواند به آنها اکتفا کند.[2]

البته، اگر مکلّف مدتى اعمال خود را بدون تقلید انجام دهد [و یا از فردی تقلید نماید که شایستگی تقلید را نداشت]، سپس از مجتهدى تقلید نماید، در صورتى که اعمال گذشته‌‌اش مطابق نظر آن مجتهد باشد، اعمالش صحیح است و الّا باطل خواهد بود.[3]

گفتنی است درصد بالایی از احکام، مانند رکعات نماز و وجوب روزه و ... مورد اتفاق نظر فقها بوده و عملا هر فردی که چنین عباداتی را انجام می‌دهد، به دلیل دانشی است که با واسطه آن را از فقها به دست آورده است و به عبارتی، نوعی تقلید در آن نهفته است. از این رو می‌توان احتمال داد که صحت چنین اعمالی، مبتنی بر تقلید از یک مرجع خاص نباشد.

در این زمینه می‌توانید پاسخ fa92237 را نیز ملاحظه فرمایید.


[1]. ر. ک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده، بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج ‌1، ص 11، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، 1424ق؛ جهت آگاهی بیشتر در این زمینه می‌توانید به نمایه‌ 55 (دلیل لزوم تقلید از مجتهد) در همین سایت، مراجعه نمایید.

[2]. همان، ج ‌1، ص 13.

[3]. همان، ج ‌1، ص 25.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها