سند حدیث:

در کتب حدیثی، این حدیث شریف این گونه بیان شده است:«کسى که قبر حسین بن علی (ع) را در روز عاشورا زیارت کند در حالى که به حق آن حضرت معرفت و آگاهی داشته باشد مانند کسى است که خدا را در عرش او زیارت نموده است». [1]

تمام راویان این حدیث، از ثقات هستند و روایات نقل شده از آنها صحیح می باشد. [2]

پس، این روایت از جهت سندی اشکالی نداشته و معتبر است.

البته، در برخی از روایات تعبیر «یوم عاشورا» نیامده و مطلق است [3] که منافاتی ندارد؛ زیرا در برخی از روایات تعبیر «یوم عرفه» هم آمده است [4] و بیان روز در برخی از روایات به عنوان نمونه کامل تر می باشد و زیارت امام حسین (ع) در هر زمانی دارای عظمت و ثواب بسیار است.

به هر حال، در همه این روایات، جمله « کَمَنْ زَارَ اللَّهَ فِی عَرْشِهِ» ذکر شده است. به بیان دیگر؛ این بخش از حدیث، دارای تواتر لفظی می باشد. [5]

معنا و توضیح روایت:

1 . مقصود از تشبیه در این حدیث، تشبیه به مکان نیست؛ زیرا خدا دارای مکانى نیست تا عرش، مکان خدا محسوب شده؛ بلکه عرش منسوب به خدا و محل زیارت است؛ چون ملائکه هم گرداگرد عرش خدایند [6] ؛ و این که گفته شود «نزور اللَّه فی عرشه» به نوعی مترادف با «نحج بیت اللَّه» است. پس، معنى روایت، زیارت کردن عرش خدا است. [7]

2. از یک سو، همان طور که اطاعت از رسول اکرم (ص)، همان اطاعت از خداست؛ چون اطاعت پیامبر (ص) به دستور خدای متعال می باشد:«کسى که از پیامبر اطاعت کند، خدا را اطاعت کرده و کسى که سرباز زند، تو را نگهبان (و مراقب) او نفرستادیم (و در برابر او، مسئول نیستى)»؛ [8] اطاعت از ائمه معصومین (ع) که جانشینان پیامبر اکرم (ص) از سوی خداوند هستند، لازم و واجب بوده و اطاعت از آنان، اطاعت از خدا است. [9]

3. از سوی دیگر زیارت ائمه معصومان (ع) به خصوص امام حسین (ع)، چون در راستای اطاعت از دستورات  الاهی است، این زیارت را می توان زیارت خداوند محسوب نمود.

تعبیر « کمن زار الله فی عرشه» درباره زیارت پیامبر اکرم (ص) و دیگر ائمه (ع) هم وجود دارد؛ مانند:

یکی از اصحاب امام صادق (ع) مى‏گوید: به محضر آن حضرت عرضه داشتم: ثواب و پاداش کسى که قبر رسول اللَّه (ص) را زیارت کند چیست؟ حضرت امام صادق (ع) فرمودند: او مانند کسى است که خدا را در عرشش زیارت نموده باشد. [10]

سلیمان بن حفص مروزى از امام موسی کاظم (ع) نقل می کند که آن حضرت فرمود:«هر که قبر فرزندم على (ع) را زیارت کند برایش نزد خداى عزّ و جل هفتاد حج مبرور است... هر که زیارتش کند یا کنار قبرش بماند همانند کسى باشد که خدا را در عرش او زیارت کرده است...». [11]