لطفا صبرکنید
111759
- اشتراک گذاری
خدای متعال در قرآن کریم دربارهی نگاه به نامحرم فرمود:
«قل للمؤمنین یغضّوا من ابصارهم»؛[1] به مؤمنان بگو: چشمهای خود را از نگاه به نامحرم فرو گیرند.
«و قل للمؤمنات یغضضن من ابصارهن»؛[2] و به زنان با ایمان بگو: چشمهای خود را از نگاه هوسآلود فرو گیرند.
امام صادق(ع) نیز در این باره میفرماید: «نگاه به نامحرم، تیری از تیرهای مسموم شیطان است و چه بسا یک نگاهی که حسرتی طولانی برجای گذارد».[3]
نگاه حرام در شرع مقدس عبارت است از: نگاه مرد به بدن زن نامحرم - به غیر از صورت و دستها تا مچ- خواه با قصد لذت و شهوت باشد یا بدون آن. همچنین نگاه به صورت و دستها اگر با قصد شهوت یا ترس افتادن به حرام باشد. همینطور نگاه زن به مرد نامحرم - به جز صورت، گردن و دستها و مقداری از پا- [4] خواه با قصد باشد یا بدون آن. اینگونه است نگاه به مواضع یاد شده، اگر با قصد شهوت یا ترس افتادن به حرام باشد.
برای روشنتر شدن موضوع، اقسام نگاههای ممنوع و حرام را ذکر میکنیم:
نگاههای حرام
نگاههای حرام عبارتاند از:
- نگاه به چهرهی آرایش کرده زن، 2. نگاه به زیور آلات زن، 3. نگاه به عکس بدون حجاب زن آشنا، 4. نگاه با ریبه(ترس افتادن به حرام)، 5. نگاه به بدن مرد نامحرم(به جز صورت و دستها)، البته در این مسئله بین مراجع اختلاف نظر وجود دارد که در پانوشت شماره 4 بیان شد. 6. نگاه به تمام بدن زن نامحرم (به جز صورت و دستها تا مچ). 7. نگاه هوسآلود(هرچند به صورت و دستها و یا به بدن همجنس).[5]
توجه به دو استفتای زیر در روشنتر شدن مطلب اهمیت دارد:
سؤال 1: شخصی قصد ازدواج دارد، آیا میتواند بدون قصد لذت به چهره و موی خانمها (مثلاً در خیابان) نگاه کند، تا یکی را بپسندد و بعد از او خواستگاری کند؟
جواب: همۀ مراجع: این نوع نگاهها جایز نیست.[6]
تبصره: نگاه به بدن زن، به منظور ازدواج با او شرایطی دارد و پرسش یاد شده، خارج از این موارد است.[7]
سؤال 2: آیا نگاه به برجستگیهای بدن زن نامحرم(مانند سینه و پشت)، از روی لباس و مانتو جایز است؟
جواب: همۀ مراجع: اگر با قصد لذت باشد و یا بترسد که به گناه بیفتد، نگاه به این مواضع جایز نیست.[8]
با تأمل در استفتاءات فوق درمییابیم، زمانی که با قصد ازدواج و حتی بدون قصد لذت نگاه کردن به چهره و موی خانمها (مثلاً در خیابان) و نیز نگاه به برجستگیهای بدن زن نامحرم(مانند سینه و پشت)، از روی لباس و مانتو جایز نیست. نگاه هوسآلود و با قصد لذت جنسی به مواضع ممنوع و حتی جایز نامحرم، به طریق اولی حرام خواهد بود.
لکن در شرایطی که در خیابان و یا محل کار ناچاراً و در مقام اضطرار با نامحرم برخورد میکنید، و زن نامحرم حجاب مناسبی ندارد، طبق شرع مقدس، به صرف برخورد و نگاه اولیه، مرتکب گناه نمیشوید؛ اما در صورتی که به نگاه خود ادامه دهید، مرتکب گناه خواهید شد.
با این وجود توصیه میشود که در حد امکان و در صورت عدم نیاز، از رفتن به اماکن و عبور از مسیرهایی که زمینهی افتادن به حرام و آلوده شدن به گناه وجود دارد، پرهیز نمایید.
[1]. نور، 30.
[2]. نور، 31.
[3]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 101، ص 40، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
[4]. در این باره بین مراجع تقلید وحدت نظر وجود ندارد. به سؤال و استفتای ذیل توجه فرمایید:
سؤال: حکم نگاه کردن زن به بازو و آرنج مرد نامحرم چیست؟
پاسخ:
امام خمینی، خامنهای، صافی: جایز نیست.
بهجت: بنابر احتیاط واجب جایز نیست.
تبریزی، سیستانی، فاضل، مکارم، نوری و وحید: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه باشد، اشکال ندارد. نک: رساله دانشجویی، احکام نگاه، ص202.
[5]. نک: رساله دانشجویی، احکام نگاه، ص197
[6]. مکارم شیرازی، ناصر، تعلیقات علی العروة، مسئله 26؛ همو، استفتاءات، ج 1، س 816؛ فاضل لنکرانی، تعلیقات علی العروة، ج 2، النکاح، مسئله 26؛ صافی گلپایگانی، هدایة العباد، ج 2، النکاح، مسئله 28؛ امام خمینی، تحریر الوسیلُة، ج 2، النکاح، مسئله 28؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج 2، النکاح، مسئله 28؛ تبریزی، صراط النجاة، ج 6، مسئله 948؛ دفتر: وحید خراسانی. رساله دانشجویی، احکام نگاه، ص201.
[7]. جهت آگاهی بیشتر در این زمینه می توانید به «نگاه به بدن زن برای ازدواج»، 3825 مراجعه نمایید.
[8]. ر. ک: امام خمینی، استفتاءات، ج 3، (احکام حجاب)، س 27؛ سیستانی، sistano.org، (حجاب)، س 5؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 708؛ مکارم شیرازی، استفتاءات، ج 2، س 153 و 1023؛ نوری همدانی، استفتاءات، ج 2، س 679؛ تبریزی، صراط النجاة، ج 1، س 907؛ صافی گلپایگانی، جامع الاحکام، ج 2، س 1694 و 1729؛ خامنهای، استفتاء، س 618 و 559؛ العروة الوثقی، ج 1، م 16؛ دفاتر وحید و بهجت. رساله دانشجویی، احکام نگاه، ص202.