جستجوی پیشرفته
بازدید
11872
آخرین بروزرسانی: 1392/01/26
خلاصه پرسش
منظور از عناوین «حفاظ القرآن»، «حَمَلَة القرآن» و اصناف «قراء القرآن» چیست؟ آیا در روایات چنین چیزی هست؟
پرسش
منظور از عناوین «حفاظ القرآن»، «حَمَلَة القرآن» و اصناف «قراء القرآن» چیست؟ آیا در روایات چنین چیزی هست؟
پاسخ اجمالی
همه عبارات «حافظ القرآن»، «حملة القرآن» و اصناف «قرّاء القرآن» در روایات ذکر شده است. علاوه بر این عبارات؛ واژه‌های دیگری مانند «صاحب القرآن» نیز در روایات آمده است.
اما به طور کلی؛ در ارتباط با معانی این عبارات، با مراجعه به روایات؛ چنین به دست می‌آید که، برای آنها دو معنای عام و معنای خاص در نظر گرفته شده که توضیح آن در زیر می‌آید. معنای خاص آن فقط شامل کسانی می‌شود که با ایمان کامل و محکم به آیات آن عمل می‌کنند و آن را سرلوحه زندگی خود قرار می‌دهند. ولی معنای عام آن، هم شامل این افراد و هم دیگرانی که یا کمتر عمل می‌کنند یا اصلاً عمل نمی‌کنند، می‌شود.
1. «حافظ القرآن»: معنای عام این لفظ، از بر کردن و به خاطر سپردن و حفظ کردن الفاظ و عبارات[1] قرآن است، اما معنای خاص آن، حفظ کردن و رعایت کردن حدود الهی و معارف و دستوراتی است که در قرآن ذکر شده است. این معنا را می‌توان از روایتی که از پیامبر اکرم(ص) نقل شده، فهمید. ایشان درباره این افراد چنین فرموده است: «تعداد درجه‌های بهشت به اندازه آیات قرآن است. وقتی کسی که اهل قرآن است، وارد بهشت می‌شود به او گفته می‌شود: بخوان و در مقابل هر آیه، یک درجه بالا برو. لذا بالاتر از درجه حافظ قرآن، مرتبه‌ای وجود نخواهد داشت».[2]
2. «حملة القرآن»: «حمله» جمع کلمه «حامل» و به معنای بر دوش کشیدن چیزی است[3] و درباره قرآن به معنای عامش، عبارت است از حفظ کردن آن به گونه‌ای که تنها حروف و الفاظ قرآن به دوش کشیده شود و هیچ توجهی به معنای و معارف آن نشود.[4] امام باقر(ع) درباره قرآن‌خوانانی که فقط الفاظ و حروف قرآن را حفظ می‌کنند و هنگامی که برای دنیایشان منفعت داشته باشد، از آن سود برده ولی در سایر اوقات آن را پشت سر اندازند؛ چنین دعا کرده: «خداوند تعداد این گروه از حاملان قرآن را زیاد نکند».[5]
ولی به طور خاص، به کسانی اطلاق می‌شود که قلبشان حامل معانی و معارف قرآن است و اعمال و رفتارشان مطابق با آیات آن انجام می‌شود. پیامبر اکرم(ص) درباره این گروه از خوانندگان قرآن می‌فرماید: «حاملان قرآن؛ سرپرست و نماینده بهشتیان هستند».[6]
3. «قرّاء القرآن»: «قرّاء»؛ یعنی کسی که چیزی را می خواند[7] و معنای عام آن در اینجا کسانی‌اند  که قرآن می‌خوانند. امام باقر(ع) درباره اصناف قاریان قرآن فرمود: «خوانندگان قرآن سه دسته هستند: گروه اول؛ کسانی هستند که قرآن می‌خوانند و آن را سرمایه کسب و کار خود قرار می‌دهند و پادشاهان را با آن می‌دوشند و به مردم بزرگى و فخر می‌فروشند. گروه دوم؛ کسانی هستند که قرآن را می‌خوانند و حروف آن را حفظ می‌کنند ولى حدود آن را ضایع می‌سازند و آن را مانند قدح آب نگهدارى می‌کنند (یعنى هنگام خودنمائى و سودجوئى از آن استفاده می‌کنند و بعد آن را رها کرده و پشت سر می‌اندازند) خداوند امثال این افراد را در بین قرآن‏خوانان زیاد نکند. گروه سوم؛ کسانی هستند که قرآن می‌خوانند و داروى قرآن را بر دل دردمند خود می‌گذارند و براى (خواندن و به کار بستن و دقت و تدبر در معانی آن) شب زنده‌دارى می‌کنند و روز را با تشنگى به سر می‌برند، و در هنگام نمازهایشان و مکان‌هایی که نماز می‌خوانند بدان قیام می‌کنند، و به خاطر آن از بستر خواب دورى می‌گزینند. به خاطر این دسته از مردمان است که خداى عزیز جبّار، بلا را از مردم دور می‌کند و به برکت آنان است که خداى عزّ و جلّ شرّ دشمنان را باز می‌دارد، و از آسمان باران نازل می‌کند. پس به خدا سوگند که این افراد در میان قرآن‏ خوانان از کبریت احمر (گوگرد قرمز) کمیاب‏تر اند».[8]
همان‌طور که دیده می‌شود امام باقر(ع) به معنای خاصّ، ویژگی‌های «قرّاء القرآن» را بیان فرمود؛ یعنی کسانی که قرآن می‌خوانند و به حقائق آن‌چه که می‌خوانند ایمان کامل دارند و در عمل به آن از دیگران سبقت می‌گیرند. همچنین وصف این افراد از زبان مبارک امام صادق(ع) چنین آمده: «این گروه از خوانندگان قرآن؛ ثروتمندانی (از جهت مادی و معنوی) هستند که هیچ‌گاه دچار فقر و نداری نمی‌شوند و اگر کسی با قرآن بی‌نیاز نشود، چیز دیگری نمی‌تواند او را بی‌نیاز سازد».[9]
 

[1]. بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی-فارسی، ص 336، انتشارات اسلامی، تهران، چاپ دوم، 1375ش.
[2]. محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏4، ص 231، مؤسسه آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، 1408ق.
[3]. ر.ک: فرهنگ ابجدی عربی-فارسی، ص 344.
[4]. ر.ک: سروی مازندرانی، محمد صالح بن احمد، شرح الکافی (الاصول و الروضة)، محقق و مصحح: شعرانی، ابو الحسن، ج 11، ص 60، ‌المکتبة الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1382ق.
[5]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ‏2، ص 627، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
[6]. همان، ص 606.
[7]. بستانى، فؤاد افرام- مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی فارسی، ص 677، چاپ دوم، انتشارات اسلامی‏، تهران، 1375 ش.
[8]. الکافی، ج ‏2، ص 627.
[9]. همان، ص 605.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها