امام معصوم، از ویژگی­های بسیاری برخوردار است که چند ویژگی موجود در روایات به استحضار می‌رسد:
حضرت امام رضا(ع) در سخنانی فرمود:
الف. «امام، داراى علامت‌هایى است:
1. داناترین مردم و واردترین آنها به مسائل قضائى؛
2. پرهیزکارترین و حلیم‌ترین و شجاع‌ترین و سخاوت‌مندترین و عابدترین مردم؛
3. ختنه شده به‌دنیا می‌آید و پاک است؛
4. از پشت سر می‌بیند همان طور که از پیش رو مشاهده می‌کند و داراى سایه نیست.
5. وقتى از مادر متولد شود به زمین که می‌رسد دو دست خود را بر زمین می‌گذارد و صداى خویش را به شهادتین (لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ و مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ) بلند می‌کند.
6. محتلم نمی‌شود.
7. چشم او به خواب می‌رود ولى دلش بیدار است.
8. با ملائکه صحبت می‌کند.
9. زره پیامبر بر تن او راست می‌آید.
10. ادرار و مدفوع او دیده نمی‌شود؛ زیرا زمین را خدا مأمور کرده که آنچه از امام خارج می‌شود ببلعد.
11. بوى او از بوى مشک بهتر است.
12. بر جان مردم مقدم و از پدر و مادر به آنها مهربان‌تر است.
13. از همه مردم بیشتر در مقابل خدا متواضع است و از همه بیشتر توجه به انجام وظیفه دارد و از کارهاى بد خوددارى می‌نماید.
14. دعایش مستجاب است به‌طورى که اگر دعا کند سنگى بشکافد، آن سنگ دو نیمه می‌شود.
15. اسلحه جنگى حضرت رسول خدا(ص) در نزد او باشد.
16. کتابى که در آن نام‌هاى شیعیان و دشمنان او تا روز قیامت در آن ثبت شده، در دست او باشد.
17. در نزد امام، نوشته‌ای است به طول هفتاد ذراع که در آن تمام احتیاجات انسان هست. و همچنین، جَفر اکبر و جفر اصغر که به اندازه پوست یک قوچ است و همه احکام فرعى در آن ثبت شده در دست امام باشد. و این‌که مصحف حضرت فاطمه(س) در نزد او باشد».[1]
ب. «امام مؤیّد به روح القدس است. بین او و خدا ستونى از نور وجود دارد که اعمال مردم را در آن می‌بیند، و آنچه را بدان احتیاج دارد بر آن آگاه می‌گردد، گاهى آن نور براى او گسترده می‌شود و [آنچه را که باید بداند] می‌داند و گاه از او گرفته می‌شود و در نتیجه [آنچه را که لازم نیست] نمی‌داند».[2]
ج. حسن بن جهم گوید: من در خدمت حضرت امام رضا(ع) نشسته بودم پسرش را صدا زد پسرى کوچک بود او را در دامن من نشاند و فرمود: «لباس از تنش خارج کن»، من پیراهن از پیکرش بر آوردم، امام(ع) فرمود: «نگاه کن میان شانه‌اش را»، نگاه کردم؛ در یکى از شانه‌هایش داخل گوشت علامتى شبیه مُهر بود، آن‌حضرت فرمود: «این را مشاهده کردى، شبیه همین علامت در همین محل، پدرم داشت».[3]
د. «امامت در فرزندان امام علی بن ابی‌طالب(ع) خواهد بود تا روز قیامت... امامت مقام پیامبران و مرتبه‌اى است که اختصاص به اوصیاء دارد. امامت، خلافت خدا و جانشینى پیامبر و مقام امیر المؤمنین و میراث حسن و حسین(ع) است. امامت، زمام دین و نظام مسلمین و صلاح دنیا و عزّت و شرف مؤمنین است. امامت، اساس اسلام پیروز و شاخه اصلى این دین است. به‌وسیله امام، نماز و زکات و روزه، و حج و جهاد تکمیل می‌شود و غنائم و صدقات گسترش می‌یابد. حدود و احکام به‌وسیله او امضا و اجرا می‌شود و مرزها توسط امام حفظ می‌گردد.
امام، حلال خدا را حلال و حرام او را حرام می‌داند و اقامه حدود می‌کند و دفاع از دین می‌نماید و مردم را به راه خدا با حکمت و پند عالى و دلیل کافى راهنمایى می‌کند. امام چون خورشید تابان است در جهان و او بر فراز افق قرار دارد که دست و چشم‌ها از رسیدن به مقامش کوتاه است. امام، ماه درخشان و چراغ روشن و نور خیره‌کننده و ستاره راهنما است در تاریکی‌هاى وحشت‌زا و بیابان‌هاى بی‌آب و علف و دریاهاى ژرف.
امام آب خوش‌گوار براى تشنگان و راهنماى راه هدایت و نجات‌بخش از بدبختى است. امام آتشى افروخته بر فراز تلها و پشته‌ها است که سبب راهنمایى گمشد‏گان می‌گردد و آتش افروز است براى کسى که به جست‌وجوى آتش‌گیره می‌آید و در بدبختی‌ها رهبر و راهنما است هر کسى از او جدا شود هلاک می‌گردد».[4]

---