لطفا صبرکنید
بازدید
7302
7302
آخرین بروزرسانی:
1392/06/13
کد سایت
fa34897
کد بایگانی
42188
نمایه
حکم شغلهای مصرفگرا و تجمّلگرا
طبقه بندی موضوعی
گوناگون
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
فعالیت در شغلهایی که به دنبال برطرف کردن نیازهای واقعی جامعه نبوده و تنها اقناع کننده و ترویج دهنده روحیه مصرف¬گرایی در مشتریان است، چه حکمی دارد؟
پرسش
سلام. من مدیر وبلاگی هستم که در زمینه دکوراسیون و سبکهای مدرن چیدمان و وسایل مدرن فعالیت دارد .آیا کار من باعث ترویج تجملگرایی و مصرفگرایی میشود؟ لطفاً راهنمایی کنید.
پاسخ اجمالی
این موضوع با توجه به آموزههای دینی و نیز مقتضیات اقتصاد مُدرن باید مورد بررسی و تحقیق بیشتری قرار گیرد، اما در این مرحله میتوان گفت که کارآفرینی و اشتغال در چنین فعالیتهایی از دو نگاه قابل تحلیل است:
الف. اگر فرض را بر این بگیریم که در جامعهای امکان اشتغال به کارهای مختلف و مفیدی وجود داشته و افراد با آنکه چنین امکانی برای اشتغال به کارهای مفیدتر - گرچه به سوددهی کمتر – را دارند با انگیزه ثروتاندوزی بیشتر به دنبال فعالیتهایی میروند که بیشتر مردم نیازمند آن نبوده و حتی آنانی که مشتری این کارها هستند در بیشتر موارد تنها نیازی کاذب دارند و در عمل، چنین فعالیتهایی نیاز واقعی هیچ گروهی از جامعه را برآورده نمیسازد.
طبیعتاً با چنین فرضی، فعالان در این زمینههای کاری – حتی اگر مرتکب حرام نشده باشند - تنها مروّج مصرفگرایی کاذب در جامعه بهشمار خواهند آمد.
ب. از نگاهی دیگر؛ اگر چنین نیاز واقعی و یا کاذبی خواه ناخواه در جامعه وجود داشته باشد و مشتریان چنین کارهایی حتی اگر نیاز خود را از داخل تأمین ننمایند به نهادهای خارجی فعال در چنین زمینههایی رو خواهند آورند. از طرفی، موج بیکاری جامعه را فرا گرفته باشد و امکان اشتغال در شغل دلخواه – حتی با سود کمتر - برای تمام افراد فراهم نباشد. در چنین شرایطی، فعالان در این زمینهها با کارآفرینی و اشتغال چند هموطن تلاش نمودهاند تا ثروت ملی از کشور خارج نشده و علاوه بر افزایش تولید ناخالص ملی، زمینه را برای اشتغال افراد زیادی فراهم سازند و محصولات تولید شده توسط آنان گرچه نیاز واقعی و اصلی بیشتر مردم جامعه نیست، اما دست کم این امتیاز را دارد که به اشتغال افراد زیادی انجامیده و آنان را از معضل بیکاری نجات بخشیده تا بجای آنکه دستشان در برابر نهادهای حمایتی دراز شود، با هزینه از حاصل دسترنج خویش به نوعی خودباوری برسند.
با مروری در زندگی اصحاب معصومان(ع) هم مشاهده میکنیم که گاه آنان به فعالیتهایی چون رنگرزی و ایجاد نقش و نگار در لباسها اشتغال داشتهاند که نیاز اولیه و ضروری جامعه – دست کم در آن زمانها – نبوده است.[1]
بر این اساس و با توجه به نکات فوق، نمیتوان به صورت مطلق، فعالیت در چنین زمینههایی را تشویق نموده و یا مورد سرزنش قرار داد، بلکه مثبت یا منفی بودن اشتغال به این فعالیتها تا حد زیادی وابسته به هدف افراد و نیز واقعیات موجود در اجتماع دارد.
الف. اگر فرض را بر این بگیریم که در جامعهای امکان اشتغال به کارهای مختلف و مفیدی وجود داشته و افراد با آنکه چنین امکانی برای اشتغال به کارهای مفیدتر - گرچه به سوددهی کمتر – را دارند با انگیزه ثروتاندوزی بیشتر به دنبال فعالیتهایی میروند که بیشتر مردم نیازمند آن نبوده و حتی آنانی که مشتری این کارها هستند در بیشتر موارد تنها نیازی کاذب دارند و در عمل، چنین فعالیتهایی نیاز واقعی هیچ گروهی از جامعه را برآورده نمیسازد.
طبیعتاً با چنین فرضی، فعالان در این زمینههای کاری – حتی اگر مرتکب حرام نشده باشند - تنها مروّج مصرفگرایی کاذب در جامعه بهشمار خواهند آمد.
ب. از نگاهی دیگر؛ اگر چنین نیاز واقعی و یا کاذبی خواه ناخواه در جامعه وجود داشته باشد و مشتریان چنین کارهایی حتی اگر نیاز خود را از داخل تأمین ننمایند به نهادهای خارجی فعال در چنین زمینههایی رو خواهند آورند. از طرفی، موج بیکاری جامعه را فرا گرفته باشد و امکان اشتغال در شغل دلخواه – حتی با سود کمتر - برای تمام افراد فراهم نباشد. در چنین شرایطی، فعالان در این زمینهها با کارآفرینی و اشتغال چند هموطن تلاش نمودهاند تا ثروت ملی از کشور خارج نشده و علاوه بر افزایش تولید ناخالص ملی، زمینه را برای اشتغال افراد زیادی فراهم سازند و محصولات تولید شده توسط آنان گرچه نیاز واقعی و اصلی بیشتر مردم جامعه نیست، اما دست کم این امتیاز را دارد که به اشتغال افراد زیادی انجامیده و آنان را از معضل بیکاری نجات بخشیده تا بجای آنکه دستشان در برابر نهادهای حمایتی دراز شود، با هزینه از حاصل دسترنج خویش به نوعی خودباوری برسند.
با مروری در زندگی اصحاب معصومان(ع) هم مشاهده میکنیم که گاه آنان به فعالیتهایی چون رنگرزی و ایجاد نقش و نگار در لباسها اشتغال داشتهاند که نیاز اولیه و ضروری جامعه – دست کم در آن زمانها – نبوده است.[1]
بر این اساس و با توجه به نکات فوق، نمیتوان به صورت مطلق، فعالیت در چنین زمینههایی را تشویق نموده و یا مورد سرزنش قرار داد، بلکه مثبت یا منفی بودن اشتغال به این فعالیتها تا حد زیادی وابسته به هدف افراد و نیز واقعیات موجود در اجتماع دارد.
[1]. برای نمونه؛ ر.ک: کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 5، ص 274، ح 3، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1407ق.
نظرات