اهل سنت مناصب امام را در حد مسئولیت و رهبری امور دنیایی و او را در ردیف سلاطین و پادشاهان می­دانند؛ از این رو از نظر آنان نقش اصلی چنین امامی حکومت بر مردم و حل و عقد امور دنیایی آنان است که نیاز به حکومت ظاهری دارد و بر این اساس وجود چنین امامی، بدون در دست گرفتن حکومت لطف نیست، اما از دیدگاه شیعه تمام شؤون و مناصب پیامبر به غیر از دریافت وحی بر عهده امام معصوم  است چنانچه شیعه و سنی روایت کرده اند که رسول خدا (ص) خطاب به امام علی (ع) فرمود: "تو نسبت به من به منزله هارون نسبت به موسی هستی، تنها با این فرق که بعد از من دیگر نبی و پیامبری نخواهد آمد. " براین اساس امام علی(ع) به عنوان اولین امام و امامان بعدی به عنوان جانشینان او باید همه مناصب بر زمین مانده پیامبر(ص) را عهده دار باشند. و به همین دلیل است که امام نیز باید معصوم (از گناه و خطا و اشتباه) باشد و چون تشخیص انسان معصوم از توان بشر خارج است امام از جانب خدا تعیین و نصب می شود؛ زیرا اگر چه با ارتحال پیامبر اکرم (ص) نزول وحی و آیات قرآن به پایان رسیده است اما سایر وظایف و تکالیف خطیر و حیاتی آن حضرت نظیر حفظ دین، مرجعیت دینی مردم، تبیین احکام و دستورات دین، تفسیر آیات قرآن، رفع شبهات دینی، تعلیم و تربیت مردم، امر به معروف و نهی ازمنکر در حد اعلا و در موارد حیاتی حساس، مشاوره دادن به مردم (مسلمانان) ، پناه دادن به بی پناهان و گرفتاران ،رهبری مردم ، قضاوت بین آنان، اداره حکومت و...، نباید تعطیل شود. آری یکی از وظایف امام تشکیل حکومت و بدست گرفتن زمام رهبری جامعه اسلامی است، اما فلسفه وجودی امام نیست تا با منتفی شدن آن فلسفه وجودی امام نیز منتفی گردد. از این رهگذر است که شیعه امامت را جزو اصول دین می داند و وجود او را براساس لطف خداوند واجب می داند. حکومت از شاخه های خیلی کوچک امامت است. [1]

با توجه به این مناصب و وظیفه حیاتی است که وجود امام لطف است و دارای برکات بسیاری برای مردم و جامعه انسانی است، حتی اگر به ظاهر حکومت و قدرت نداشته باشد و منصب خلافت او غصب شده باشد.

علاوه بر این، امامی که در بین مردم باشد و با آنها زندگی کند و مشکلات علمی و غیر علمی آنها را برطرف سازد، نقش مؤثری در گرایش آنها به فضیلت و دوری از رذیلت و معصیت دارد. همین مقرٌب و مبعٌد بودن معنای لطف است. [2] چرا که ائمه (ع)معصوم هستند؛ ولی دیگران معصوم نیستند و چه بسا تحت تاثیر غرایز نفسانی قرار می گیرند و حریم انسانیت را می شکنند و مرتکب گناه می شوند و همواره نیازمند هستند که کسی آنان را از انحراف باز دارد.

برای آگاهی بیشتر رجوع کنید به نمایه: دلایل عقلی امامت، سؤال 614 (سایت: 671) .