جستجوی پیشرفته
بازدید
9494
آخرین بروزرسانی: 1393/07/09
خلاصه پرسش
چگونه لطف بودن وجود امام (ع) با عدم دست یابی او به حکومت و خلافت، سازگار است؟
پرسش
شیعیان می‌گویند که امامت واجب است؛ چون امام جانشین پیامبر است که شریعت اسلامی را حفاظت می‌نماید و مسلمان‌ها را به راه درست سوق می‌دهد و احکام را از اضافه و کم شدن پاسداری می‌کند» ، و می‌گویند که: امام باید از سوی خدا تعیین و منصوب شود، و چون جهان به او نیاز دارد باید چنین شود بنابراین تعیین و نصب امام واجب است .....»، و می‌گویند: که امامت برای آن واجب است که لطفی است از الطاف الهی .... چون مردم وقتی رهبر و راهنمایی داشته باشند ستمگر را از ستم کردن منع می‌کند و آنها را به انجام کارهای خیر وادار می‌نماید، و از شرّ آنها را باز می‌دارد، و مردم به صلاح و درستکاری نزدیکتر می‌شوند و از فساد دورتر می‌گردند، و لطف همین است».
به آنها گفته می‌شود که ائمه دوازده گانه‌تان غیر از علی به ریاست و حکومت و فرمانروایی نرسیده‌اند، و این قدرت را نداشته‌اند که ظالم را از ظلمش باز دارند و مردم را به خیر وادار نمایند و از شرّ و بدی آنها را باز دارند! پس چگونه ادعاهای خیالی در مورد آنان که هرگز واقعیت نداشته است می‌کنید؟! و اگر فکر کنید طبق باور و عقیده خودتان آنها امام نیستند، چون لطفی که شما ادعا می‌کنید از آنها حاصل نشده است.
پاسخ اجمالی

حکمت باری تعالی اقتضا می کند که برای تحقق هدف خود از ارسال رسل و بعثت انبیاء و تکامل معنوی بشر، امامانی را برای بعد از زمان پیامبر اکرم (ص) که آخرین و خاتم پیامبران است تعیین کند تا وظایف پیامبر را بعد از او به انجام برسانند. به همین دلیل است که شیعه، معتقد است که امام از جانب خداوند تعیین می گردد و تمام مناصب و وظایف پیامبر (به جز دریافت وحی) بر عهده امام است که حکومت و خلافت ظاهری یکی از وظایف و شؤون می باشد. بنا بر این اصل وجود امام معصوم (ع) لطف است؛ اگر چه حکومت از دست وی گرفته شده باشد.

 

پاسخ تفصیلی

اهل سنت مناصب امام را در حد مسئولیت و رهبری امور دنیایی و او را در ردیف سلاطین و پادشاهان می­دانند؛ از این رو از نظر آنان نقش اصلی چنین امامی حکومت بر مردم و حل و عقد امور دنیایی آنان است که نیاز به حکومت ظاهری دارد و بر این اساس وجود چنین امامی، بدون در دست گرفتن حکومت لطف نیست، اما از دیدگاه شیعه تمام شؤون و مناصب پیامبر به غیر از دریافت وحی بر عهده امام معصوم  است چنانچه شیعه و سنی روایت کرده اند که رسول خدا (ص) خطاب به امام علی (ع) فرمود: "تو نسبت به من به منزله هارون نسبت به موسی هستی، تنها با این فرق که بعد از من دیگر نبی و پیامبری نخواهد آمد. " براین اساس امام علی(ع) به عنوان اولین امام و امامان بعدی به عنوان جانشینان او باید همه مناصب بر زمین مانده پیامبر(ص) را عهده دار باشند. و به همین دلیل است که امام نیز باید معصوم (از گناه و خطا و اشتباه) باشد و چون تشخیص انسان معصوم از توان بشر خارج است امام از جانب خدا تعیین و نصب می شود؛ زیرا اگر چه با ارتحال پیامبر اکرم (ص) نزول وحی و آیات قرآن به پایان رسیده است اما سایر وظایف و تکالیف خطیر و حیاتی آن حضرت نظیر حفظ دین، مرجعیت دینی مردم، تبیین احکام و دستورات دین، تفسیر آیات قرآن، رفع شبهات دینی، تعلیم و تربیت مردم، امر به معروف و نهی ازمنکر در حد اعلا و در موارد حیاتی حساس، مشاوره دادن به مردم (مسلمانان) ، پناه دادن به بی پناهان و گرفتاران ،رهبری مردم ، قضاوت بین آنان، اداره حکومت و...، نباید تعطیل شود. آری یکی از وظایف امام تشکیل حکومت و بدست گرفتن زمام رهبری جامعه اسلامی است، اما فلسفه وجودی امام نیست تا با منتفی شدن آن فلسفه وجودی امام نیز منتفی گردد. از این رهگذر است که شیعه امامت را جزو اصول دین می داند و وجود او را براساس لطف خداوند واجب می داند. حکومت از شاخه های خیلی کوچک امامت است. [1]

 

با توجه به این مناصب و وظیفه حیاتی است که وجود امام لطف است و دارای برکات بسیاری برای مردم و جامعه انسانی است، حتی اگر به ظاهر حکومت و قدرت نداشته باشد و منصب خلافت او غصب شده باشد.

 

علاوه بر این، امامی که در بین مردم باشد و با آنها زندگی کند و مشکلات علمی و غیر علمی آنها را برطرف سازد، نقش مؤثری در گرایش آنها به فضیلت و دوری از رذیلت و معصیت دارد. همین مقرٌب و مبعٌد بودن معنای لطف است. [2] چرا که ائمه (ع)معصوم هستند؛ ولی دیگران معصوم نیستند و چه بسا تحت تاثیر غرایز نفسانی قرار می گیرند و حریم انسانیت را می شکنند و مرتکب گناه می شوند و همواره نیازمند هستند که کسی آنان را از انحراف باز دارد.

 

برای آگاهی بیشتر رجوع کنید به نمایه: دلایل عقلی امامت، سؤال 614 (سایت: 671) .

 

 

[1] مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج4، ص841-945، چاپ نهم، صدرا، تهران، 1386ش.

[2] حلی، حسن بن یوسف، الالفین، ص202، چاپ اول، مکتبة الالفین، کویت، 1405ه.

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها