جستجوی پیشرفته
بازدید
24550
آخرین بروزرسانی: 1393/10/17
خلاصه پرسش
معنای «رشد»، «غی»، «هدایت» و «ضلالت» در قرآن چیست و چه ارتباطی با هم دارند؟
پرسش
معنای «رشد»، «غی»، «هدایت» و «ضلالت» در قرآن چیست و چه ارتباطی با هم دارند؟
پاسخ اجمالی
کلمه «رشد» که هم با ضمه «راء» و هم با ضمه «راء و شین» خوانده می‌شود نقیض «غی»؛ به معناى رسیدن به واقع مطلب و حقیقت امر و راه میانه است.[1] بنابر این، «رشد» و «غی» اعم از هدایت و ضلالت است؛ براى این‌که هدایت به معناى رسیدن به راهى است که آدمى را به هدف می‌رساند، و ضلالت هم نرسیدن به چنین راه است، ولى ظاهراً استعمال کلمه «رشد» در رسیدن به راه اصلى و وسط آن از باب انطباق بر مصداق است.[2] به سخن دیگر؛ یکى از مصادیق رشد و یا لازمه معناى رشد، رسیدن به چنین راهى است؛ چون گفتیم رشد به معناى رسیدن به واقع مطلب است و معلوم است که رسیدن به واقع، منوط بر این است که انسان، راه راست و وسط طریق را پیدا کرده باشد، پس رسیدن به راه، یکى از مصادیق واقع است. پس حق این است که کلمه «رشد» معنایى دارد و کلمه «هدایت» معنایى دیگر، مگر این‌که با برخی چشم‌­پوشی­‌ها با یکدیگر منطبق ‌شوند، و این معنا واضح است[3] و در این آیات شریفه کاملاً به چشم می‌خورد: «فَإِنْ آنَسْتُمْ مِنْهُمْ رُشْداً»[4] «وَ لَقَدْ آتَیْنا إِبْراهِیمَ رُشْدَهُ مِنْ قَبْلُ».[5]
همچنین کلمه «غى» و «ضلالت» به یک معنا نیستند، بلکه هر یک براى خود معنایى جداگانه دارند، اما این دو نیز با اِعمال عنایتى مخصوص، در موردى هر دو با یکدیگر منطبق می‌شوند، و به همین جهت «ضلالت» به معناى انحراف از راه (با در نظر داشتن هدف و مقصد) است، ولى «غى» به معناى انحراف از راه با نسیان و فراموشى هدف و مقصد است.[6]
 

[1]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج ‌3، ص 175، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق؛ فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ج 2، ص 227، منشورات دار الرضی، قم، چاپ اول، بی‌تا؛ طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏2، ص 342، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق.
[2]. المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏2، ص 342.
[3]. ر.ک: همان.
[4]. «همین که احساس کردید یتیم رشد خود را یافته ...»؛ نساء، 6.
[5]. «ما رشد ابراهیم را از پیش به او داده بودیم»؛ انبیاء، 51.
[6]. المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏2، ص 342.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها