لطفا صبرکنید
بازدید
21503
21503
آخرین بروزرسانی:
1400/05/29
کد سایت
fa66381
کد بایگانی
81410
نمایه
دزدی گناه نابخشودنی از نگاه پیامبر(ص)
طبقه بندی موضوعی
فقه و احکام|اجرای احکام الاهی
اصطلاحات
سرقت ، دزدی
گروه بندی اصطلاحات
سرفصلهای قرآنی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
آیا پیامبر اسلام(ص) فرمود که حتی اگر دخترم فاطمه(س) هم دزدی کند دستش را قطع میکنم؟! آیا مطرح کردن چنین موضوعی، جسارت به مقام شامخ بانوی اول اسلام نیست؟
پرسش
از پیامبر(ص) نقل شده است: «نابودى مردمان گذشته از آنجا بود که اگر سرشناسى دزدى میکرد، رهایش میساختند و چون مرد ناتوانی دزدی مینمود، مجازاتش میکردند، اما من دست دخترم فاطمه را نیز در صورت دزدی قطع خواهم کرد»! آیا سند این روایت صحیح است؟
پاسخ اجمالی
سرقت چه آشکار باشد و چه پنهان، چه از مردم باشد و چه از بیت المال، چه سارقان افراد فرودستی باشند و چه صاحب منصب و خانوادهدار و ...، موضوعی است که در قرآن و سنت بر حرمت و زشتی آن بارها تأکید شده است. [1]
این موضوع تا اندازهای مهم است که بر اساس برخی گزارشها پیامبر اسلام(ص) اعلام کرده که حتی نزدیکترین فرد به او - یعنی دخترش فاطمه س - نیز در صورت ارتکاب چنین گناهی از مجازات آن مصون نخواهد ماند.
عائشه میگوید: زنی در زمان پیامبر(ص) دزدی کرد. قوم او نزد اسامة بن زید رفتند تا او نزد رسول خدا(ص) برای آن فرد مجرم شفاعت کند، اما پیامبر(ص) به اسامه فرمود:
«اِنَّما اَهلَکَ الَّذینَ مِن قَبلِکُم[2] اَنَّهُم کانوا اِذا سَرَقَ فیهِمُ الشَّریفُ تَرَکوهُ وَ اِذا سَرَقَ فیهِمُ الضَّعیفُ[3] اَقاموا عَلَیهِ الحَدَّ. [4]
وَ أَیمُ اللهِ لَو أَنَّ فَاطِمَةَ بِنتَ مُحَمَّد سَرَقَت لَقَطَعتُ یَدَهَا»؛[5]
گروههایی قبل از شما نابود شدند. (یکی از دلایلش این بود) هنگامی که انسان اصل و نسبداری (که طبیعتاً از هوادارانی نیز برخوردار بود) مرتکب دزدی میشد، از مجازاتش صرف نظر کرده، اما سارقان ضعیف و بیسر و پا را مجازات میکردند. به خدا سوگند اگر دخترم فاطمه(س) دزدی کند، دستش را قطع میکنم.
اما در ارتباط با سند این گزارش باید گفت؛ در بیشتر موارد برای موضوعاتی تاریخی از این دست، سندی ذکر نشده و اعتبار کتاب، معیار اعتبار گزارش است و حتی اگر سندی هم وجود داشته باشد، بر اساس مبانی رجالی شیعه، سند صحیح ارزیابی نمیشود، اما با این وجود، مشکلی در محتوای روایت وجود ندارد تا پذیرش آنرا دچار مشکل کند و آنچه گفته شده با دیگر آموزههای اسلامی نیز همخوان میباشد؛[6] زیرا بیان میکند که اگر دین امری را واجب میکند، متصدیان دین نباید بر خلاف آن عمل کنند[7] و نباید تبعیضی بین افراد وجود داشته باشد.[8]
در تعبیرات موجود در این گزارش، جسارتی به وجود مقدس حضرت زهرا(س) وجود ندارد؛ زیرا اجرای حد را مشروط بر رخدادی نموده که به نظر شیعه و اهلسنت هرگز اتفاق نخواهد افتاد. این تعبیر پیامبر اسلام(ص) در مورد دخترشان مانند تعبیر پروردگار نسبت به شخص پیامبر(ص) است که در آیات پایانی سوره حاقه میفرماید:
وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَیْنا بَعْضَ الْأَقاویل. لَأَخَذْنا مِنْهُ بِالْیَمین. ثُمَّ لَقَطَعْنا مِنْهُ الْوَتین!
اگر او (پیامبر) به دروغ سخنانی را به ما نسبت میداد، ما از او انتقام گرفته و رگ گردنش را قطع خواهیم کرد!
ما مطمئنیم که نه پیامبر(ص) به خدا دروغ خواهد بست و نه فاطمه(س) دست به دزدی خواهد زد و تمام اینها تنها برای نشان دادن اهمیت اطاعت از خدا و خودداری از گناه است و اینکه منتسب بودن به بزرگان به تنهایی نمیتواند عاملی برای جلوگیری از مجازات باشد.
این موضوع تا اندازهای مهم است که بر اساس برخی گزارشها پیامبر اسلام(ص) اعلام کرده که حتی نزدیکترین فرد به او - یعنی دخترش فاطمه س - نیز در صورت ارتکاب چنین گناهی از مجازات آن مصون نخواهد ماند.
عائشه میگوید: زنی در زمان پیامبر(ص) دزدی کرد. قوم او نزد اسامة بن زید رفتند تا او نزد رسول خدا(ص) برای آن فرد مجرم شفاعت کند، اما پیامبر(ص) به اسامه فرمود:
«اِنَّما اَهلَکَ الَّذینَ مِن قَبلِکُم[2] اَنَّهُم کانوا اِذا سَرَقَ فیهِمُ الشَّریفُ تَرَکوهُ وَ اِذا سَرَقَ فیهِمُ الضَّعیفُ[3] اَقاموا عَلَیهِ الحَدَّ. [4]
وَ أَیمُ اللهِ لَو أَنَّ فَاطِمَةَ بِنتَ مُحَمَّد سَرَقَت لَقَطَعتُ یَدَهَا»؛[5]
گروههایی قبل از شما نابود شدند. (یکی از دلایلش این بود) هنگامی که انسان اصل و نسبداری (که طبیعتاً از هوادارانی نیز برخوردار بود) مرتکب دزدی میشد، از مجازاتش صرف نظر کرده، اما سارقان ضعیف و بیسر و پا را مجازات میکردند. به خدا سوگند اگر دخترم فاطمه(س) دزدی کند، دستش را قطع میکنم.
اما در ارتباط با سند این گزارش باید گفت؛ در بیشتر موارد برای موضوعاتی تاریخی از این دست، سندی ذکر نشده و اعتبار کتاب، معیار اعتبار گزارش است و حتی اگر سندی هم وجود داشته باشد، بر اساس مبانی رجالی شیعه، سند صحیح ارزیابی نمیشود، اما با این وجود، مشکلی در محتوای روایت وجود ندارد تا پذیرش آنرا دچار مشکل کند و آنچه گفته شده با دیگر آموزههای اسلامی نیز همخوان میباشد؛[6] زیرا بیان میکند که اگر دین امری را واجب میکند، متصدیان دین نباید بر خلاف آن عمل کنند[7] و نباید تبعیضی بین افراد وجود داشته باشد.[8]
در تعبیرات موجود در این گزارش، جسارتی به وجود مقدس حضرت زهرا(س) وجود ندارد؛ زیرا اجرای حد را مشروط بر رخدادی نموده که به نظر شیعه و اهلسنت هرگز اتفاق نخواهد افتاد. این تعبیر پیامبر اسلام(ص) در مورد دخترشان مانند تعبیر پروردگار نسبت به شخص پیامبر(ص) است که در آیات پایانی سوره حاقه میفرماید:
وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَیْنا بَعْضَ الْأَقاویل. لَأَخَذْنا مِنْهُ بِالْیَمین. ثُمَّ لَقَطَعْنا مِنْهُ الْوَتین!
اگر او (پیامبر) به دروغ سخنانی را به ما نسبت میداد، ما از او انتقام گرفته و رگ گردنش را قطع خواهیم کرد!
ما مطمئنیم که نه پیامبر(ص) به خدا دروغ خواهد بست و نه فاطمه(س) دست به دزدی خواهد زد و تمام اینها تنها برای نشان دادن اهمیت اطاعت از خدا و خودداری از گناه است و اینکه منتسب بودن به بزرگان به تنهایی نمیتواند عاملی برای جلوگیری از مجازات باشد.
[1]. ر. ک: «دزدیدن مال خود از دیگران»، 18661؛ «دزدی از پدر ومادر»، 21141؛ «دزدی از غیر مسلمان»، 518.
[2]. در بیانی «هلک بنو إسرائیل» و یا «الّذین من قبلکم» وارد شده است.
[3]. در بیان دیگر لفظ «الوضیع» وارد شده است.
[4]. در بیان دیگر لفظ « قطعوه» وارد شده است.
[5]. ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج 4، ص 52، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، 1418ق؛ ثعلبی نیشابوری، ابو اسحاق احمد بن ابراهیم، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، ج 4، ص 62، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ اول، 1422ق.
[7]. فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج 23، ص 317، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ سوم، 1420ق.
نظرات