جستجوی پیشرفته
بازدید
5483
آخرین بروزرسانی: 1395/12/13
خلاصه پرسش
اگر آزادی فلسفی داریم و قدرت انتخاب از آن ما است، پس چرا برای خدا صفاتی؛ مانند جبار و متکبر آورده شده است؟
پرسش
اگر آزادی فلسفی داریم و قدرت انتخاب از آن ما است، پس چرا برای خدا صفاتی؛ مانند جبار و متکبر آورده شده است؟
پاسخ اجمالی
1. «جبار» از ماده «جبر» به معنای اصلاح کردن چیزى است با غلبه و قدرت. این واژه هنگامى که در مورد خداوند به کار رود بیانگر یکى از صفات بزرگ او است که با نفوذ اراده و کمال قدرت به اصلاح هر فسادى می‌پردازد و هر گاه در مورد غیر او به کار رود معناى مذمت دارد،[1] و به کسى گفته می‌شود که می‌خواهد نقصان و کمبود خود را با ادعاى مقاماتى که شایسته آن نیست جبران کند.[2]
بنابراین، جبار بودن خداوند نه تنها منافاتی با اراده و اختیار انسان ندارد؛ بلکه می‌تواند تأکید کننده‌ی آن نیز باشد؛ زیرا معنای جبار بودن خداوند این است که با کمال قدرت به اصلاح می‌پردازد و یکی از اموری که خداوند آن‌را خواسته آزادی و اختیار انسان است؛ لذا خداوند انسان را با کمال قدرت، آزاد و مختار قرار داده است.
2. «متکبر» از ماده «کبر» به دو معنا است: یکى از آن معانی ممدوح و پسندیده است که در مورد خداوند به کار مى‌‏رود، و آن دارا بودن بزرگى و صفات پسندیده فراوان است، و دیگرى نکوهیده و مذموم است که در مورد غیر خدا به کار مى‌‏رود، و آن حالتی است که انسان خود را بالاتر و برتر از دیگری ببیند و بر این باور باشد که از دیگران برتر است. و صفاتى را که ندارد به خود نسبت دهد. اولی پسندیده است و دومی در وصف عموم مردم است.[3]
به عبارت دیگر، متکبر بودن خداوند به معنای عظمت و بزرگی است؛ خداوند متکبر است؛ یعنی بلند مرتبه است. اما در انسان وقتی گفته می‌شود فلان شخص متکبر است؛ یعنی خود را برتر و بالاتر از دیگران می‌بیند و این از صفات شیطانی و رذیله اخلاقی است.[4]
بنابراین متکبر بودن خداوند نیز نه تنها با آزادی انسان در تضاد و تناقض نیست؛ بلکه می‌تواند تأکیدی بر آن باشد، به این معنا که خداوندی که دارای عظمت و بزرگی است، اراده کرده است که انسان با اراده و اختیار باشد و این اراده‌ی خداوند حتماً محقق می‌گردد.[5]
 

[1]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غرایب القرآن، تحقیق، داودی، صفوان عدنان، ص 183، دمشق، بیروت، دارالقلم‏، الدار الشامیة، چاپ اول، 1412ق.
[2]. ر. ک: 3315.
[3]. المفردات فی غریب القرآن، ص 696- 698، واژه «کبر».
[4]. ر. ک: 25590.
[5]. ر. ک: 223؛ 51 و 2084 و 1896.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها