جستجوی پیشرفته
بازدید
19353
آخرین بروزرسانی: 1396/06/21
خلاصه پرسش
معنای تسخیر چیست و آیا صحیح است که بگوییم آسمانها و زمین در تسخیر انسان است؟
پرسش
آیه 29 سوره بقره کاملاً مشخص می‌کند که زمین برای انسان خلق شده است، پس آسمان‌ها به چه دلیل آفریده شده‌اند؟
پاسخ اجمالی
خدای متعال در آیات متعدد خطاب به انسان می‌فرماید: خورشید و ماه و ستارگان و دریاها و روز و شب و آنچه را که در زمین و آسمان‌ها است، مسخر شما گردانیم.
به عنوان نمونه: «وَ سَخَّرَ لَکُمُ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ دائِبَیْنِ وَ سَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ».[1] «وَ سَخَّرَ لَکُمْ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً مِنْهُ».[2]
آنچه از مجموع این آیات به دست می‌آید این است که «تسخیر» در فرهنگ قرآن دو معنا دارد: یکى مهیا ساختن و در خدمت منافع و مصالح انسان قرار دادن؛ مانند تسخیر خورشید و ماه، و دیگرى تسلط انسان و زمام اختیارش در دست بشر بودن؛ مانند تسخیر کشتی‌‏ها و دریاها و زمین و اینگونه نیست که در همه مواردی که بر اساس قرآن، چیزی به تسخیر آدمی درآمده، انسان قدرت داشته باشد تا بر جریان طبیعی حیات، اعمال نفوذ کرده و تأثیرگذار باشد و به عنوان نمونه، خورشید مسخر شده  را چون یک کشتی مسخر شده به مسیر دلخواه خویش هدایت کند!
توضیح:
تسخیر خورشید این است که با نورافشانى، انواع گیاهان و محصولات کشاورزی را می‌‏رویاند، محیط زندگانی را از میکروب‌ها و آفات پاک می‌کند، با طلوع هر روزه شادى و نشاط می‌‏آفریند. روشنایى روز، انسان را به حرکت و تلاش دعوت می‌کند؛ گرمى و حرارت می‌‏آفریند و در همه جا جنبش و حرکت ایجاد می‌‏کند. و ... .
ماه، چراغ شب‌هاى تاریک انسان است، تقویمى است طبیعى و جاودانى، جزر و مدى که بر اثر ماه پیدا می‌شود، بسیارى از مشکلات انسان را می‌گشاید، درختان زیادى را - به خاطر بالا آمدن آب نهرهاى مجاور دریاها- آبیارى می‌‏کند، دریاى خاموش و راکد را به حرکت در می‌‏آورد و از رکود و گندیده شدن حفظ می‌‏کند و اکسیژن لازم بر اثر امواج را در اختیار موجودات زنده دریاها می‌گذارد.
بی‌گمان، گردش شب و روز و خورشید و ماه و ستارگان در زندگى انسان نقش مهمى دارند؛ شب و روز باعث تعادل سرما و گرما می‌شوند و خورشید و ماه و ستارگان، همچنان‌که گفته شد، هم در رویش گیاهان و هم در جذر و مدّ دریاها تأثیر دارند. و اگر یک ساعت آثار نور و حرارت آن خاموش شود، همه چیز خشک می‌شود.  و شاید تأثیرهاى دیگرى هم داشته باشند که بشر هنوز نتوانسته به آنها پی‌ببرد.
بنابر این، از نظر قرآن، انسان آن قدر عظمت دارد که تمام پدیده‌‏هاى آسمانى و زمینی به فرمان پروردگار مسخر او گشته، یعنى یا زمام اختیارشان به دست انسان است، و یا در خدمت منافع انسان حرکت می‌‏کنند.[3]

[1]. ابراهیم 33
[2]. جاثیه، 13.
[3]. برای آگاهی بیشتر در این زمینه، ر. ک: مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏10، ص 355- 359، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها