لطفا صبرکنید
بازدید
7298
7298
آخرین بروزرسانی:
1397/01/11
کد سایت
fa82009
کد بایگانی
99834
نمایه
شیعه واقعی از نگاه امام علی(ع)
طبقه بندی موضوعی
درایه الحدیث|رفتار امام علی ع
اصطلاحات
شیعه
گروه بندی اصطلاحات
سرفصل‌های قرآنی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
آیا طبق نظر امام علی(ع)، فردی را نمی‌توان شیعه نامید، مگر آن‌که از گرسنگی، شکمش به پشتش چسبیده باشد، از فرط تشنگی ... ؟!
پرسش
این مطلب از لحاظ سندی چقدر صحیح است؟ اگر صحیح است، بگویید حرف امام چگونه مصداق غیبت نیست؟ امام علی(ع) دید گروهى بر در خانه‌اش ایستاده‌اند، فرمود: «قنبر اینان کیستند؟!» قنبر گفت: پیروان تو یا امیرالمؤمنین! فرمود: «من در اینان سیماى شیعه بودن و پیروى را نمی‌بینم». قنبر پرسید: سیماى شیعه چطور است؟! فرمود: «چسبیدن شکم‌ها به پشت از گرسنگى، خشکیدن لب‌ها از تشنگى، کم نور شدن چشم‌ها از گریه».
پاسخ اجمالی
در روایتی درباره بالاترین ویژگی‌های یک شیعه می‌خوانیم:
«أَنَّهُ رَأَى قَوْماً عَلَى بَابِهِ فَقَالَ: یَا قَنْبَرُ! مَنْ هَؤُلَاءِ؟! فَقَالَ: شِیعَتُکَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ! فَقَالَ: مَا لِی لَا أَرَى فِیهِمْ سِیمَاءَ الشِّیعَةِ؟! قَالَ: وَ مَا سِیمَاءُ الشِّیعَةِ؟ قَالَ: خُمْصُ الْبُطُونِ مِنَ الطَّوَى، یُبْسُ الشِّفَاهِ مِنَ الظَّمَاءِ، عُمْشُ الْعُیُونِ مِنَ الْبُکَاء»؛[1]
امام علی(ع) مردمى را بر در خانه خود دیده و فرمودند: «اى قنبر! این افراد چه کسانی هستند؟» گفت: ای امیرالمؤمنین! شیعه شما هستند. فرمود: «پس چرا سیمای یک شیعه(واقعی) را در آنها نمی‌بینم!» گفت: سیمای شیعه چیست؟ فرمود: «شکم‌هایى که از گرسنگی به تنشان چسبیده است، لب‌هایى که از تشنگی خشکیده است و چشم‌هایی که از گریه آشفته است».
از لحاظ سندی، این روایت، مرسل است؛ اما با توجه به اینکه در برخی کتابهای معتبر نقل شده است، و همچنین روایات مشابهی که از امام علی(ع) نقل شده،[2] می‌توان به آن استناد کرد.
از لحاظ محتوا، حضرت در مقام عیب‌جویی و غیبت و دروغ پنداشتن سخن مراجعه‌کنندگان نیست، بلکه در مقام بیان بالاترین ویژگی‌های یک شیعه واقعی[3] و لزوم تلاش همه شیعیان برای دست‌یابی به آن مقام است که می‌توانند بر اثر عواملی به آن برسند،[4] نه آن‌که حضرتشان در صدد بیان این مطلب باشند که فردی که ملتزم به رعایت امور دینی بوده، اما تا این حد پیش نرفته است، از شیعیان نیست! مشابه این روایت، درباره امام رضا(ع) و شیعیان خراسان نیز نقل شده است.[5]
«أَنَّهُ رَأَى قَوْماً عَلَى بَابِهِ فَقَالَ: یَا قَنْبَرُ! مَنْ هَؤُلَاءِ؟! فَقَالَ: شِیعَتُکَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ! فَقَالَ: مَا لِی لَا أَرَى فِیهِمْ سِیمَاءَ الشِّیعَةِ؟! قَالَ: وَ مَا سِیمَاءُ الشِّیعَةِ؟ قَالَ: خُمْصُ الْبُطُونِ مِنَ الطَّوَى، یُبْسُ الشِّفَاهِ مِنَ الظَّمَاءِ، عُمْشُ الْعُیُونِ مِنَ الْبُکَاء»؛[1]
امام علی(ع) مردمى را بر در خانه خود دیده و فرمودند: «اى قنبر! این افراد چه کسانی هستند؟» گفت: ای امیرالمؤمنین! شیعه شما هستند. فرمود: «پس چرا سیمای یک شیعه(واقعی) را در آنها نمی‌بینم!» گفت: سیمای شیعه چیست؟ فرمود: «شکم‌هایى که از گرسنگی به تنشان چسبیده است، لب‌هایى که از تشنگی خشکیده است و چشم‌هایی که از گریه آشفته است».
از لحاظ سندی، این روایت، مرسل است؛ اما با توجه به اینکه در برخی کتابهای معتبر نقل شده است، و همچنین روایات مشابهی که از امام علی(ع) نقل شده،[2] می‌توان به آن استناد کرد.
از لحاظ محتوا، حضرت در مقام عیب‌جویی و غیبت و دروغ پنداشتن سخن مراجعه‌کنندگان نیست، بلکه در مقام بیان بالاترین ویژگی‌های یک شیعه واقعی[3] و لزوم تلاش همه شیعیان برای دست‌یابی به آن مقام است که می‌توانند بر اثر عواملی به آن برسند،[4] نه آن‌که حضرتشان در صدد بیان این مطلب باشند که فردی که ملتزم به رعایت امور دینی بوده، اما تا این حد پیش نرفته است، از شیعیان نیست! مشابه این روایت، درباره امام رضا(ع) و شیعیان خراسان نیز نقل شده است.[5]
[1]. علم الهدى، على بن حسین، أمالی المرتضى(غررالفوائد و درر القلائد)، ج 1، ص 18، قاهره، دار الفکر العربی، چاپ اول، 1998م؛ ابن اثیر جزری، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج 3، ص 401 – 402، بیروت، دار صادر، 1385ق؛ ابن عساکر، ابوالقاسم علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج 42، ص 491، بیروت، دار الفکر، 1415ق؛ دینوری، أبوبکر أحمد بن مروان، المجالسة و جواهر العلم، ج 4، ص 78، بحرین، جمعیة التربیة الإسلامیة، 1419ق.
[2]. ر. ک: ابن حیون مغربی، نعمان بن محمد، دعائم الإسلام، ج 1، ص 56، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ دوم، 1385ق؛ صدوق، محمد بن على، صفات الشیعة، ص 10 – 11، تهران، أعلمى، چاپ اول، 1362ش؛ کوفی، محمد بن سلیمان، مناقب أمیر المؤمنین(ع)، ج 2، ص 294، قم، مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة، چاپ اوّل، 1412ق.
[3]. ر. ک: آشنایی با مؤمنین واقعی»، 802.
[4]. ر. ک: تقویت اعتقادات شیعی، 2998.
نظرات
