جستجوی پیشرفته
بازدید
4844
آخرین بروزرسانی: 1398/12/12
خلاصه پرسش
پیروان مکتب «اباحیه» چه اعتقاداتی داشتند؟
پرسش
پیروان مکتب «اباحیه» چه اعتقاداتی داشتند؟
پاسخ اجمالی

واژه «اباحیه» هم‌خانواده و هم‌ریشه کلمه «مباح»، به معنای مجاز و حلال دانستن برخی از اعمالی است که در دین، انجام آن ممنوع و حرام گردیده است.

برخی از فرقه‌هایی که در حاشیه اسلام پدید آمده و طبیعتاً دچار انحرافات خاصی بوده‌اند، بدین نام خوانده شده‌اند. البته هیچ فرقه‏اى در اسلام، خود را اهل اباحه ندانسته و چنین نامی را بر خود نگذاشته است. اما چگونگى نگرش برخى از این فرقه‏ها به دستورات دینى، آنها را به سمت اباحی‌‏گرى سوق داد؛ به گونه‌ای که «اباحیّه» مبدل به یکى از لقب‏هاى اصلى آنها گردید.[1] سران این فرقه‌ها، بار تکلیف را از دوش خود و پیروانشان برداشته و نوعی لاابالی‌گری نسبت به احکام دین را ترویج می‌کردند.

اباحی‌گری از دو جنبه قابل تصور است؛ هم از جهت ارتکاب محرمات و هم از جهت ترک واجبات. فرقه‌هایی که دچار اباحی‌گری شده‌اند، در هر دو زمینه دچار انحراف و بی‌توجهی به احکام دین گشته‌اند. در ادامه به برخی از این فرقه‌ها که متهم به اباحی‌گری شده‌اند، اشاره می‌کنیم:

  1. صوفیان: فرقه‌ای از صوفیان منحرف که می‌گویند ما توانایی انجام واجبات و ترک محرمات نداریم. هیچ‌کسی حق داشتن برده و یا مالک شدن بر چیزی ندارد و همه مردم در همه چیز به صورت مشترک اجازه استفاده دارند، حتی در بحث ازدواج.[2]
  2. مدعیان عرفان: برخی مدعیان عرفان – و نه عارفان واقعی - خود را مقید بقیود و وظایف شریعت نمى‏دانند و می‌گویند مقید بودن به احکام شریعت از وظایف عوام الناس است نه اهل حقیقت! این گروه نیز اباحیه نامیده می‌شوند.[3]
  3. جناحیه: پیروان عبداللّه بن معاویة بن عبد اللّه بن جعفر طیار. در نهایت عبدالله به دست ابومسلم خراسانی کشته شد.[4]
  4. اسماعیلیه: در کتب ملل و نحل، از این فرقه را با نام‌هایی؛ مانند سباعى، اسماعیلى، باطنى، اصحاب تعلیم، اصحاب دعوة الهادیه، اصحاب دعوت هادیه مهدیه، اصحاب تأویل، اصحاب تأیید، اهل ترتیب، اهل حق، قرمطیه، ملاحده، فداویه، حشیشیه، اباحیه و... نام برده‌اند.[5]
  5. اسحاقیه: این گروه پیرو اسحاق بن زید بن حارث بودند. آنها حضرت علی(ع) را شریک در نبوت حضرت محمد(ص) می‌دانستند. نام دیگر آنها شریکیه است.[6]
  6. بشریه: آنها پیروان محمد بن بشیر کوفی و از غلات هستند. محمد فردی نیرنگ‌باز و از فرقه واقفیه بود.[7]

 

 


[1]. خطیبی کوشکی، محمد، فرهنگ شیعه، ص 55-56، قم، زمزم هدایت، چاپ دوم، 1386ش.

[2]. تهانوی، محمد علی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم‏،ج 1، ص 79، بیروت، مکتبه لبنان‌ ناشرون، چاپ اول، 1996م.

[3]. سجادی، جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، ج 1، ص 26، تهران، کومش، چاپ سوم، 1373ش.      

[4]. مشکور، محمد جواد، مدیر شانه چی، کاظم، فرهنگ فرق اسلامی، ج 1، ص 142، مشهد، آستان قدس رضوی.

[5]. همان، ص 350.

[6]. همان، 45.

[7]. همان، ص 104.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها