در منابع حدیثی و تاریخی و به صورت پراکنده، نقل‌های مختلفی درباره بی‌حرمتی به حضرت فاطمه(س) آمده است.[1]
در یکی از این نقل‌ها چنین آمده است:
«عَنِ الْمُعَلَّى عَنِ الْحَسَنِ عَنْ أَبَانٍ عَنْ أَبِی هَاشِمٍ قَالَ: لَمَّا أُخْرِج‏ بِعَلِیٍّ خَرَجَتْ فَاطِمَةُ وَاضِعَةً قَمِیصَ رَسُولِ الله عَلَى رَأْسِهَا آخِذَةً بِیَدَیِ ابْنَیْهَا فَقَالَتْ مَا لِی وَ مَا لَکَ یَا أَبَا بَکْرٍ تُرِیدُ أَنْ تُؤْتِمَ ابْنَیَّ وَ تُرْمِلَنِی مِنْ زَوْجِی‏ وَ اللهِ لَوْ لَا أَنْ‏ تَکُونَ‏ سَیِّئَةٌ لَنَشَرْتُ‏ شَعْرِی‏ وَ لَصَرَخْتُ‏ إِلَى‏ رَبِّی‏ فَقَالَ رَجُلٌ مِنَ الْقَوْمِ مَا تُرِیدُ إِلَى‏ هَذَا ثُمَّ أَخَذَتْ بِیَدِهِ فَانْطَلَقَتْ بِهِ»؛[2] ابو‌هاشم می‌گوید: هنگامى که على(ع) را از خانه بیرون بردند، فاطمه(س) نیز پیراهن پیامبر خدا(ص) را روى سرش گذاشت و دست حسنین(ع) را گرفت و به دنبال آن‌حضرت بیرون آمد و خطاب به ابوبکر فرمود: «مرا با تو چکار؟! می‌خواهى بچه‌هایم را یتیم کنى و مرا بی‌شوهر؟ به خدا سوگند! اگر گناه نبود، مویم را پریشان ‌کرده و به درگاه پروردگارم فریاد می‌زدم». مردى از میان آن جمعیت -خطاب به ابوبکر یا عمر[3]- گفت: از این کار چه منظورى دارى؟ [می‌خواهى عذاب بر این امّت نازل کنى‏؟] سپس فاطمه(س) دست على(ع) را گرفت و از مسجد بیرونش آورد.
بررسی سند روایت:
روایت از حیث سند ضعیف است؛[4] زیرا:
اوّلاً: در سلسله سند آن، فردی به نام معلّى‏ بن‏ محمد بصری وجود دارد که بعضی از کتاب‌های رجالی او را از جهت مذهب و حدیث، مضطرب[5] دانسته‌اند.[6] علاوه بر این‌که؛ در این روایت نامی از ابوهاشم به میان آمده است که مشخص نیست چه کسی است و مجهول می‌باشد.
ثانیاً: این روایت یک نقل تاریخی است و از امام معصوم نقل و صادر نشده است. لذا حدیث موقوف[7] است که حدیث از اقسام حدیث ضعیف می‌باشد. مگر آن‌که قراینى وجود داشته باشد که به طور عادت موجب اطمینان به صدور آن از معصوم(ع) گردد.[8]
بررسی متن روایت:
با قطع نظر از ضعف سند، این روایت منافاتی با عصمت حضرت زهرا(س) ندارد؛ زیرا:
1. در روایت یاد شده، تأکید شده که اگر این ‌کار گناه نبود، اقدام به انجام آن می‌کردم. این بیان مانند سخن حضرت یوسف(ع) است که قرآن درباره آن می‌فرماید: «وَ هَمَّ بِها لَوْ لا أَنْ رَأى‏ بُرْهانَ رَبِّهِ».[9]
2. در مواردی چون خطبه فدکیه که در مسجد النبی(ص) بیان شد،[10] فاطمه(س) در پشت پرده با مردم سخن می‌گفت، نه در جلوی چشم آنها. لذا ممکن بود در این واقعه نیز به پشت پرده رفته و در آنجا موی خود را پریشان کند، نه در بین نامحرمان که منافات با عصمت آن‌حضرت داشته باشد.
3. از طرفی ایشان نفرموده که در آن جمع و در همان لحظه این ‌کار را انجام می‌دهد. شاید به منزل رفته و برای آن‌که پریشانی خود را نزد خدا اعلام کند به این ‌کار دست بزند.
البته دو توجیه اخیر با عبارت "لولا أن تکون سیئة" چندان همخوان نیست و توجیه اول مناسب­تر است.
4. به هر حال، تهدید فاطمه(س) باعث شد که مردم دست به اعتراض بردارند. لذا حضرت به همراه امام علی(ع)، بدون این‌که این ‌کار را انجام داده باشد، به منزل برگشتند.

---